Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Skipting tekna vegna makrílveiða Íslendinga - í milljörðum króna.
Skipting tekna vegna makrílveiða Íslendinga - í milljörðum króna.
Fréttir 16. september 2021

Hvað hefur makríllinn skilað miklu til samfélagsins?

Höfundur: Sigurgeir B. Kristgeirsson

Mikil umræða átti sér stað um makrílveiðar og skiptingu tekna af honum og fannst mörgum að meira ætti að renna til ríkisins og enn öðrum að skipta ætti honum með öðrum hætti en gert var. Engin tilraun hefur þó verið gerð til að meta ávinning samfélagsins af makrílveiðum eða skiptingu verðmætanna.

Greinarhöfundur áætlar að heildar­tekjur þjóðarbúsins af makríl­veiðum, frá upphafi þeirra árið 2005 til dagsins í dag, slagi hátt í 250 milljarða króna. En hvernig skiptust þessi verðmæti sem sjávarútvegurinn dró óneitanlega í þjóðarbúið á afar erfiðum tímum, um og eftir hrun?

Vinnslustöðin hf. lét gera skattspor sitt fyrir árin 2014, 2015 og 2017. Ef við áætlum að skattspor Vinnslustöðvarinnar þessara ára endurspegli skiptingu verðmætasköpunarinnar sem makrílveiðar og vinnsla hefur skilað (um 250 milljarðar) þá var almennur rekstrarkostnaður um 110 milljónir króna (sjá mynd). Hann innifelur aðföng s.s. olíu, varahluti, skip og vélar ásamt öðru frá útlöndum og innlenda þjónustu t.d. viðhald skipa, húsa og vinnslubúnaðar, löndunarþjónustu, umbúðir, rafmagn, ýmiss konar þjónustugjöld og svo má lengi telja, sem falla til innlendra aðila. Þess ber að geta að innlend þjónusta skilar sköttum og iðgjöldum lífeyrissjóða auk launa starfsmanna, arði til eigenda og vaxta til banka líkt og í sjávarútvegi. Það skattspor er allt ótalið hér. Skattar til ríkis (30 milljarðar), sveitarfélaga (20 milljarðar) ásamt iðgjöldum lífeyrissjóða (9 milljarðar) nema 59 milljörðum króna. Afkoma sjávarútvegsins og það sem féll í hlut eigenda sjávarútvegsfyrirtækjanna nam 22 milljörðum króna og síðast en ekki síst, þá þarf að greiða vexti af birgðahaldi og fjárfestingum hvers konar og þeir námu 13 milljörðum króna.

Rétt er að hafa í huga að hér er um áætlun að ræða sem byggir á skattspori Vinnslustöðvarinnar þessi ár og ber að taka sem slíka. Þrátt fyrir þessa annmarka þá telur greinarhöfundur þetta gefa glögga mynd af skiptingu þeirra liðlega 250 milljarða króna sem sjávarútvegurinn dró í þjóðarbúið með því að finna og nýta makrílinn, öllu íslensku samfélagi til heilla.

Halla tekur upp Íslenskt staðfest
Fréttir 28. mars 2024

Halla tekur upp Íslenskt staðfest

Halla Sif Svansdóttir Hölludóttir, garðyrkjubóndi og eigandi Sólskins grænmetis ...

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands
Fréttir 27. mars 2024

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands

Fjölmörg mál voru til afgreiðslu á nýliðnu Búnaðarþingi 2024, úr fimm nefndum, s...

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025
Fréttir 27. mars 2024

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025

Matvælaráðuneytið hefur tilkynnt um frestun á gildistöku banns við endurnýtingu ...

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi
Fréttir 27. mars 2024

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi

Fyrirkomulag landbúnaðarstuðningskerfis á Íslandi mun taka miklum breytingum ef ...

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst
Fréttir 26. mars 2024

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst

Fyrrverandi sláturhússtjóri á Vopnafirði ætlar ekki að láta deigan síga þrátt fy...

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal
Fréttir 26. mars 2024

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal

Niðurskurður á sauðfé frá bæjunum Eiðsstöðum og Guðlaugsstöðum í Blöndudal fór f...

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga
Fréttir 26. mars 2024

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga

Kornræktarfélag Suðurlands verður endurvakið sem viðskiptavettvangur ræktenda og...

Grípa þarf tækifærin
Fréttir 26. mars 2024

Grípa þarf tækifærin

Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson, telur að bændur eigi að leyfa sér að hor...