Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 6 ára.
Þessi fríði flokkur vann að gróðursetningu í hagaskógana á Fjarðarhorni í Hrútafirði sumarið 2017. Með hagaskógi er átt við gisinn skóg með góðum bithögum.
Þessi fríði flokkur vann að gróðursetningu í hagaskógana á Fjarðarhorni í Hrútafirði sumarið 2017. Með hagaskógi er átt við gisinn skóg með góðum bithögum.
Fréttir 6. mars 2018

Búræktarskógrækt verði komið fyrir í styrkjakerfinu

Höfundur: Margrét Þóra Þórsdóttir
Lagt er til í nýútkominni skýrslu um búskaparskógræktarverkefni í Húnaþingi vestra að búræktarskógrækt verði komið fyrir í hinu opinbera styrkjakerfi með viðeigandi og aðgengilegum samningum. Skógrækt bænda með önnur aðalmarkmið en timburframleiðslu hefur með formlegum hætti ekki verið til innan opinbera styrkjakerfisins, nema sem nokkur tilrauna­verkefni. Sagt er frá skýrslunni á vef Skógræktarinnar.
 
Haustið 2016 fól þáverandi umhverfis- og auðlindaráðherra, Sigrún Magnúsdóttir, Skógræktinni að hrinda í framkvæmd átaki í skógrækt í Vestur-Húnavatnssýslu. Markmiðið var að bæta skilyrði til búskapar og búsetu í dreifbýli í sýslunni. Um var að ræða eins árs verkefni og skyldi þróa útfærslur á nýjum skógræktarverkefnum sem gætu fjölgað tækifærum fyrir bændur, aukið skógarþekju og um leið brúað bil milli skógræktar og hefðbundins landbúnaðar. Verkefnið var einnig hugsað sem skref íslensks landbúnaðar í átt að kolefnishlutleysi.
 
Plastlagning fyrir skjólbelti á Mýrum III í Hrútafirði. Mynd / Sæmundur Þorvaldsson
 
Áhersla lögð á nokkra þætti
 
Ráðherra lagði áherslu á nokkra þætti sérstaklega, svo sem skjólbeltakerfi fyrir ræktun, skjóllundi fyrir búfé, t.d. haustbeit stórgripa, sauðburðarhólf og önnur beitarhólf, beitarskóga í tiltölulega stórum afgirtum beitarstýrðum hólfum landgræðsluskóga á illa eða ógrónu landi, skjólskóga með fjölbreyttum trjágróðri þar sem tekist yrði á við staðbundin vindakerfi með það að markmiði að draga úr eða bægja frá sterkum vindstrengjum, akurskógrækt á landi sem ekki nýtist til matvælaframleiðslu að svo stöddu og fjölnytjaskóga með einhver af ofangreindum markmiðum auk timburnytja.
 
Þá gerði ráðherra einnig tillögu að vinnulagi. Bændum skyldi boðin ráðgjöf og kynning á því hvernig framangreindir þættir gætu stutt við annan landbúnað og bætt búsetuskilyrði. Kanna skyldi viðhorf bænda til núverandi stuðningskerfis í skógrækt og hvernig mætti breyta því svo að bændur sæju sér frekar hag í þeim. Einnig skyldi leita samstarfs við hagsmunasamtök bænda. Verkefnið hlaut sjö milljóna króna framlag til eins árs úr ríkissjóði og var gert ráð fyrir að  öll sú upphæð rynni til framkvæmda.
 
Skógræktin tók við verkefninu og fól Sæmundi Kr. Þorvaldssyni, skógfræðingi í Dýrafirði, að stjórna verkefninu í samstarfi við skógræktarráðgjafa sýslunnar, Johan Holst.
 
Bændur í Húnaþingi áhugasamir
 
Bændur í Húnaþingi reyndust hafa töluverðan áhuga á verkefninu. Að loknum vel sóttum kynningarfundi bárust umsóknir frá 14 lögbýlum um verkefni í búskaparskógrækt. Eigendum sex lögbýla var boðið að gera samning um tilteknar framkvæmdir. Flestar hinna umsóknanna þóttu falla betur að hefðbundnum skógræktar- eða skjólbeltasamningum og var umsækjendum bent í þá átt. Í skýrslunni eru tíunduð þau verkefni sem ákveðið var að ráðast í. Það eru verkefni sem snúast um ræktun skjólbeltakerfa, hagaskóga og skjóllunda eða snjófangara.
 
Óheppilegt að ráðast í verkefni með litlum fyrirvara
 
Í niðurstöðum skýrslunnar kemur fram að óheppilegt sé að ráðast í verkefni sem þessi með svo litlum fyrirvara enda þurfi góðan undirbúningstíma. Erfitt sé að ætla sér að bæði hanna og hrinda af stað skógrækt á einu og sama árinu. Segja megi að skjólbeltaverkefni, skjóllundir og snjófangandi skógar falli vel að núverandi kerfi fyrir skjólbeltastuðning á lögbýlum. Núverandi kerfi nái hins vegar að óbreyttu ekki utan um aðra ræktun búskaparskóga, svo sem hagaskóga og akurskóga. 
 
Skógrækt bænda með önnur aðalmarkið en timburframleiðslu hafi ekki verið með formlegum hætti innan opinbera styrkjakerfisins, nema sem nokkur tilraunaverkefni. Á tímum stöðugs samdráttar í nýgróðursetningum síðustu 13 ár hafi þessir þættir orðið mjög út undan víðast hvar, auk þess sem áherslur opinberu skógræktarverkefnanna á búskaparskóga hafi verið mismunandi milli landshluta og jafnvel frá einum skógræktarráðgjafa til annars.
 
Þarf að kynna betur
 
Lögð er til í skýrslunni aukin kynning á öllum þáttum búskaparskógræktar og að sérstakt fjármagn verði veitt til þessarar afmörkuðu tegundar skóg- og trjáræktar í vel útfærðu stuðningskerfi með viðeigandi og aðgengilegum samningum. Í viðauka við skýrsluna koma fram tillögur Búnaðarsambands Húnaþings og Stranda sem lúta í sömu átt. Auka þurfi kynningu, þróa verkefni sem falli vel að öðrum búskap bændanna og einnig að minna bændur reglulega á þá möguleika sem fyrir hendi eru. 
Stöðugur samdráttur í hrossaútflutningi
Fréttir 17. febrúar 2025

Stöðugur samdráttur í hrossaútflutningi

Frá árinu 2022 hefur samdráttur verið stöðugur í útflutningi íslenskra hrossa.

Samráð um úrgangsforvarnir
Fréttir 14. febrúar 2025

Samráð um úrgangsforvarnir

Í Samráðsgátt stjórnvalda liggja nú drög Umhverfisstofnunar að stefnu um úrgangs...

Sóknarhugur er í Dalamönnum
Fréttir 14. febrúar 2025

Sóknarhugur er í Dalamönnum

Í Búðardal er fyrirhugað að reisa atvinnuhúsnæði með allt að 150 milljóna króna ...

Náttúrulegir birkiskógar hafa mikilvægt hlutverk
Fréttir 13. febrúar 2025

Náttúrulegir birkiskógar hafa mikilvægt hlutverk

Vísbendingar eru um að náttúrulegir birkiskógar hafi mikil áhrif á uppsöfnun kol...

Sjö verkefni um aukið virði sauðfjárafurða
Fréttir 13. febrúar 2025

Sjö verkefni um aukið virði sauðfjárafurða

Kennslutól fyrir skólabörn, vöruþróun ærkjöts og sauðaosta og markaðssetning á s...

Kjötafurðastöðvar aftur undir samkeppnislög
Fréttir 12. febrúar 2025

Kjötafurðastöðvar aftur undir samkeppnislög

Þingmálaskrá ríkisstjórnarinnar hefur verið kynnt fyrir vorþingið. Landbúnaðarmá...

Sýktur refur í Skagafirði
Fréttir 12. febrúar 2025

Sýktur refur í Skagafirði

Íbúi í Skagafirði varð var við veikan ref og reyndist dýrið með fuglaflensu.

Deilt um gjaldtöku vegna meðhöndlunar á dýrahræjum
Fréttir 11. febrúar 2025

Deilt um gjaldtöku vegna meðhöndlunar á dýrahræjum

Fyrir áramót bárust tvö mál inn á borð lögfræðinga Bændasamtaka Íslands þar sem ...