Heilt sumar eyðilagt hjá geitabóndanum Höllu

Í síðasta tölublaði Bændablaðsins greindum við frá því að Halla Sigríður Steinólfsdóttir, geitabóndi í Ytri-Fagradal á Skarðsströnd, hefði ekki fengið úttekt hjá Matvælastofnun á aðstöðu sinni til mjólkurvinnslu, þrátt fyrir að hafa sent inn beiðni þess efnis í lok júní.

Skýringin sem starfsmaður stofnunarinnar gefur á seinaganginum er að erindi Höllu hafi „fallið milli skips og bryggju“ hjá honum.

„Þetta er óvenjuleg umsókn og hef ég þurft að bíða eftir umsögn sérfræðinga. Engin slík umsókn hefur verið afgreidd í mínu umdæmi áður að mér vitandi. Vegna sumarfría hefur málið svo gleymst, sem er mjög bagalegt fyrir Höllu,“ segir Daníel Haraldsson, héraðsdýralæknir Matvælastofnunar, í Norðvesturumdæmi í svari við fyrirspurn.

Fékk úttekt daginn sem hún hætti að mjólka

Halla fékk svo starfsmann í úttekt hjá sér miðvikudaginn 13. september, daginn sem hún hætti að mjólka geiturnar, vegna þess að kindurnar hennar þurfa nú sitt pláss á ný í fjárhúsunum. Halla segir þetta alvarlegt mál þar sem heilt sumar hafi verið eyðilagt hjá henni hvað varðar sölu á geitamjólkurafurðum sínum og að öllum líkindum talsverð verðmæti tapast. Hún segir að allt stefni í að hún fái leyfi til sölu á mjólkinni sinni athugasemdalaust. Það sé hins vegar of seint.

Fullkomlega óásættanleg málsmeðferð

„Skoðun okkar er að sjálfsögðu sú að svona meðferð mála er fullkomlega óásættanleg,“ segir Oddný Anna Björnsdóttir, framkvæmdastjóri Samtaka smáframleiðenda matvæla og Beint frá býli.

„Ég grennslaðist fyrir um þetta tiltekna mál og virðist meginorsökin liggja í að sótt var um úttektina í júní þegar starfsmenn voru að detta í sumarfrí og hvorki sá sem fékk umsóknina á sitt borð né sá sem hann ætlaði að koma henni til brugðust við þrátt fyrir að Halla hafi ítrekað spurst fyrir um stöðuna og henni lofað að brugðist yrði við. Sumarfrístími er engin afsökun ef opið er fyrir umsóknir og ekki tekið fram þegar þær eru mótteknar að þær verði ekki afgreiddar fyrr en eftir tiltekna dagsetningu þegar starfsmenn eru komnir úr fríi. Vonandi sjá stjórnendur stofnunarinnar til þess að svona endurtaki sig ekki í framtíðinni.“

Seinagangur í afgreiðslu umsókna

„Í gegnum tíðina höfum við heyrt af alls konar málum sem eru jafnólík og þau eru mörg og já, hluti þeirra hefur tengst seinagangi í afgreiðslu umsókna, að fólk bíði og bíði og fái engin svör. Það sorglegasta er hve margir, bæði þeir sem eru ekki byrjaðir og þeir sem hafa áhuga á að prófa eitthvað nýtt í sinni starfsemi, hafa hætt við eða ekki lagt í að fara út í frumkvöðlastarfsemi, því þeir upplifa að það þýði að þeir þurfi að fara í átök við kerfið. Samskipti frumkvöðla og eftirlits eiga ekki að þurfa að vera þannig og hef ég nú sjálf persónulega reynslu af slíkum slag eftir að við vorum kærð af Lyfjastofnun fyrir að rækta hamp, þrátt fyrir að þau vissu fullvel að við vorum með skriflegt leyfi frá Matvælastofnun. Þá urðum við fórnarlamb í valdabaráttu tveggja stofnana, þar sem hvorki var gætt meðalhófs né viðhöfð góð stjórnsýsla,“ segir Oddný.

Hún segir mikilvægt að báðir aðilar, framleiðandi og eftirlitsaðili, fari inn í ferlið með það markmið að vera lausnamiðaðir. „Þetta á ekki að vera slagur, þar sem annar vinnur og hinn tapar; heldur einlægur vilji beggja að gera vel og finna leiðir til að láta verkefnið ganga upp um leið og matvælaöryggi og velferð dýra er tryggð. Ef það væri alltaf gert, væru vandamálin ekki svona mörg. Svo er rétt að nefna að í fjölmörgum tilfellum gengur ferlið, þessi samskipti, mjög vel og eftirlitsaðilar bæði lausnamiðaðir og afgreiða málin hratt og vel. Það er jú þannig að við heyrum helst af þeim málum þar sem illa gengur, ekki þeim málum sem ganga hratt og vel fyrir sig.“