Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Suðurhlið Laxabakka vorið 2017. Enn hefur hallað á ógæfuhlið hússins og í nýlegu óveðri hrundi strompurinn.
Suðurhlið Laxabakka vorið 2017. Enn hefur hallað á ógæfuhlið hússins og í nýlegu óveðri hrundi strompurinn.
Fréttir 20. apríl 2019

Ágreiningur um lóðamörk heldur enduruppbyggingu á Laxabakka í gíslingu

Höfundur: MÞÞ
„Það er óumdeilt að í Laxabakka, húsum og landi og hvernig þetta tvennt tvinnast saman, felast einstök verðmæti. Það er líka deg­inum ljósara að á meðan rétt­mætir eigendur, Íslenski bærinn, geta ekki umgengist húsin og lóðina sem þeim fylgir með eðlilegum hætti og sótt um tilskilin leyfi til framkvæmda, aðgerða og uppbyggingar er Laxabakki í gíslingu og dauða­dæmdur,“ segir Hannes Lárusson, mynd­listarmaður og eigandi félagsins Íslenski bærinn, sem á torfbæinn Laxabakka. 
 
Málþing um stöðu mála vegna fyrirhugaðrar uppbyggingar Laxabakka var haldið í Meðalholtum fyrr í þessum mánuði undir yfirskriftinni „Fallegasta hús á Íslandi á heljarþröm“, þar sem erindi fluttu sérfræðingar í byggingalist, handverki, náttúru- og minjavernd.
 
Laxabakki er tveggja bursta torfbær sem stendur við Sogið í Grímsnesi, skammt frá Þrastalundi. Húsið byggði Ósvald Knudsen, málarameistari og kvikmyndagerðarmaður, árið 1942 af miklu listfengi og alúð sem sumarbústað og veiðihús. 
 
Hannes Lárusson á félagið Íslenski bærinn sem keypti Laxabakka á síðastliðnu ári með það í huga að endurreisa hann. Ágreiningur um lóðamörk hefur tafið það að endurbætur geti hafist og á meðan verður ástand hússins verra og verra.
 
Ósvald lést árið 1975 og komst húsið þá í eigu afkomenda sem um það hugsuðu, en við skuldaskil árið 2004 komst húsið í eigu Lögheimtunnar. Viðhaldi var ekki sinnt sem kom mjög niður á húsinu sem varð ekki svipur hjá sjón. 
 
Á liðnu ári, 2018, eignaðist félag í eigu Hannesar, Íslenski bærinn, húsið og var ætlunin að hans sögn að gera það upp og færa til fyrra horfs. Um var að ræða kaup á húsinu og einum hektara lands. Segir Hannes að meginástæða þess að Lögheimtan seldi Íslenska bænum Laxabakka hafi verið velvilji gagnvart þeim áformum að byggja bæinn og umhverfi hans upp, húsinu væri þar með borgið. Sú ósk hefði hins vegar ekki ræst.
 
Ágreiningur um lóðamörk
 
Fljótlega eftir að áform um uppbyggingu lágu fyrir og hafist var handa við að sækja um tilskilin leyfi hafa þau rekist á vegg, en á milli nágranna hans, Landverndar og Héraðsnefndar Árnesinga, kom upp ágreiningur um lóðamörk.
 
Horft frá vestur lóðamörkum í átt að Laxabakkabænum, bátaskýli í forgrunni. Myndin er tekin 1944.
 
„Til þess að Laxabakka verði bjargað þurfa nágrannarnir að skrifa undir lóðablað og staðfesta lóðamörk sem og að ræða um hentugasta fyrirkomulag á aðkomu á lóðinni. Farið hefur verið kirfilega yfir málið og heilmiklar bréfaskriftir staðið yfir um þetta mál undanfarna mánuði, en lítið  hefur þokast,“ segir Hannes.
Hann segir að fyrir 40 árum hafi Landvernd og Héraðsnefnd Árnesinga verið færðar tvær jarðir að gjöf, Alviðra og Öndverðarnes 2, mörg hundruð hektarar lands. Þrátt fyrir þá miklu landareign segir Hannes félögin ágirnast um þrjá hektara lands til viðbótar sem eru í einkaeign, en liggja að umræddri landareign. „Mér sýnist þeir gera sig líklega til að sækja þessa landskika með kjafti og klóm, þar á meðal er einn hektari í eigu Íslenska bæjarins, þann sem tilheyrir Laxabakka. Samt sem áður verður ekki séð að þessi almannasamtök skorti land undir sína starfsemi,“ segir Hannes.
 
Vongóður um að lausn finnist
 
„Í mínum huga, og annarra hlutlausra aðila sem skoðað hafa málið, er skýrt hvar landamörk liggja og voru mörkuð og afgirt  fyrir um áttatíu árum. Málið þarf því ekki að vera í þessum farvegi, það er óskaplega dapurlegt að framkvæmdum sé haldið í gíslingu og ásigkomulag hússins verður æ verra með hverjum degi sem líður. Það er afskaplega mikilvægt að hefja endurbyggingu og aðrar nauðsynlegar framkvæmdir sem allra fyrst og ég er vongóður um að lausn finnist sem allir sætta sig við, enda er hér um byggingarsögulega perlu að ræða sem ekki má glatast,“   segir Hannes.
 
 
Laxabakki.  Lóðamörk til austurs; yfir hliði er útskorið skilti af Ríkharði Jónssyni myndhöggvara sem á stendur Laxabakki með ártalinu 1943.
Halla tekur upp Íslenskt staðfest
Fréttir 28. mars 2024

Halla tekur upp Íslenskt staðfest

Halla Sif Svansdóttir Hölludóttir, garðyrkjubóndi og eigandi Sólskins grænmetis ...

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands
Fréttir 27. mars 2024

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands

Fjölmörg mál voru til afgreiðslu á nýliðnu Búnaðarþingi 2024, úr fimm nefndum, s...

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025
Fréttir 27. mars 2024

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025

Matvælaráðuneytið hefur tilkynnt um frestun á gildistöku banns við endurnýtingu ...

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi
Fréttir 27. mars 2024

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi

Fyrirkomulag landbúnaðarstuðningskerfis á Íslandi mun taka miklum breytingum ef ...

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst
Fréttir 26. mars 2024

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst

Fyrrverandi sláturhússtjóri á Vopnafirði ætlar ekki að láta deigan síga þrátt fy...

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal
Fréttir 26. mars 2024

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal

Niðurskurður á sauðfé frá bæjunum Eiðsstöðum og Guðlaugsstöðum í Blöndudal fór f...

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga
Fréttir 26. mars 2024

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga

Kornræktarfélag Suðurlands verður endurvakið sem viðskiptavettvangur ræktenda og...

Grípa þarf tækifærin
Fréttir 26. mars 2024

Grípa þarf tækifærin

Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson, telur að bændur eigi að leyfa sér að hor...