Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 10 ára.
Gríðarleg fjölgun í álfta- og gæsastofnum er farin að valda umtalsverðum skaða í kornrækt á Íslandi.
Gríðarleg fjölgun í álfta- og gæsastofnum er farin að valda umtalsverðum skaða í kornrækt á Íslandi.
Mynd / HKr.
Fréttir 17. apríl 2015

Ráðstefna um tjón af völdum álfta og gæsa - upptökur

Höfundur: Magnús Hlynur Hreiðarsson
Kynntar voru niðurstöður úr samantekt á umfangi tjóns í löndum bænda á síðasta ári. Ráðstefnan er haldin á vegum Umhverfisstofnunar og Bændasamtaka Íslands.

„Þetta getur ekki gengið svona lengur, við verðum að fá einhver úrræði til að losa okkur við fuglana því annars hætta menn að rækta korn, það hefur engan tilgang þegar það er meira og minna allt étið upp af álft og gæs. Ég vil að bændur fái leyfi til að skjóta fuglana og fækka þannig verulega í stofninum,“ segir Birkir Arnar Tómasson, bóndi í Móheiðarhvoli í Rangárþingi eystra.
 
Hann var einn af frummælendum á ráðstefnu um tjón af völdum álfta og gæsa í ræktunarlandi bænda, sem haldinn var föstudaginn 10. apríl í fundarsal Landgræðslu ríkisins í Gunnarsholti á Rangárvöllum. 
Ráðstefnan tókst í alla staði mjög vel en það var sorglegt að sjá hvað fáir mættu, fimm bændur og nokkrir embættismenn en ráðstefnan var öllum opin og ókeypis inn. Birkir Arnar varð fyrir miklu tjóni af völdum fuglanna síðasta sumar. 
 
„Já, tjónið var gríðarlegt, fuglinn hreinsaði upp kornakrana hjá mér og fór meira að segja líka í hveitiakrana en hann hefur ekki litið við þeim ökrum síðustu ár. Ég áætla að tjónið hafi að minnsta kosti verið að andvirði þriggja milljóna króna,“ segir Birkir.
 
Bændur að gefast upp
 
Sveinn Sigurmundsson, fram­kvæmda­stjóri Búnaðar­sambands Suðurlands, sat ráðstefnuna. Hann sagði að kornrækt hafi dregist saman um 424 hektara á Suðurlandi árin 2013/2014, bændur væru einfaldlega smátt og smátt að gefast upp gagnvart fuglinum. Engin ráð dygðu enn til að fæla fuglinn burt, hann kæmi alltaf aftur og aftur sama hvað reynt sé.
 
Styrkir til norskra bænda
 
Dr. Einar Eyþórsson, sérfræðingur hjá Norsk institutt for kultur­minneforskingin (NIKU), hélt fróðlegt erindi þar sem hann sagði frá þeim vandamálum sem bændur í Noregi væru að glíma við þegar fuglinn eyðileggur ræktunarlönd bænda líkt og á Íslandi. Hann sagði að hvert býli í Noregi fái um 500.000 íslenskar krónur í styrk frá norska ríkinu vegna ágangs fugla og um 50.000 krónur að meðaltali á hektara. Í máli hans kom einnig fram að norsk stjórnvöld hafi áhyggjur af því að kostnaður vegna styrkja til bænda fari hækkandi ef fuglastofnar halda áfram að vaxa og laga sig að beit á ræktuðu landi. Bændur í kornrækt fá ekki styrk vegna uppskerutaps. Þá sagði hann að grágæsabeit væri vaxandi vandamál í Noregi og alltaf erfiðara og erfiðara að meta tjón af beit sem dreifist á lengri tíma og á stærra svæði.
 
Eftirfarandi erindi voru flutt á ráðstefnunni og í lok hennar voru pallborðsumræður:
 
Sveinn Runólfsson, landgræðslustjóri, býður gesti velkomna.
 
Jón Geir Pétursson, skrifstofustjóri í umhverfisráðuneytinu.
 
Framkvæmd og niðurstöður tilkynninga bænda á tjóni af völdum álfta og gæsa. Steinar Rafn Beck Baldursson, sérfræðingur hjá Umverfisstofnun, og Jón Baldur Lorange hjá Bændasamtökum Íslands.
 
Birkir Arnar Tómasson, bóndi í Móeiðarhvoli, fjallar um tjón sem hann hefur orðið fyrir af völdum álfta og gæsa í ræktunarlandi sínu.
 
Uppskerutap bænda vegna ágangs gæsa í ræktarlönd. Niðurstöður tilraunar. Kristín Hermannsdóttir, forstöðumaður Náttúrustofu Suð-Austurlands
 
Styrkir til bænda vegna tjóns af völdum gæsa í Noregi. Dr. Einar Eyþórsson, sérfræðingur hjá Norsk institutt for kulturminneforskning (NIKU)
 
Ágangur álfta og gæsa í kornakra á Suðurlandi í ljósi könnunar 2014 og dreifingar fuglanna að hausti. Kristinn Haukur Skarphéðinsson, sviðstjóri dýrafræði hjá Náttúrufræðistofnun Íslands.
 
 

9 myndir:

Skylt efni: álftir og gæsir

Hækkun á afurðaverði til kúabænda og heildsöluverði mjólkur
Fréttir 15. maí 2025

Hækkun á afurðaverði til kúabænda og heildsöluverði mjólkur

Hækkun varð nýlega á afurðaverði til kúabænda og heildsöluverði mjólkur og mjólk...

Betri heimur með bættum landbúnaði
Fréttir 15. maí 2025

Betri heimur með bættum landbúnaði

Mannfjöldi í heiminum fer ört vaxandi með tilheyrandi aðsteðjandi vandamálum um ...

Nytjaskógarjarðir betur verðmetnar
Fréttir 15. maí 2025

Nytjaskógarjarðir betur verðmetnar

Borgþór Jónsson, skógarbóndi á Hvammi í Fljótsdal, fékk nýlega mun hærra verð fy...

Stærsta sólarorkuver landsins á kúabúinu Garði
Fréttir 15. maí 2025

Stærsta sólarorkuver landsins á kúabúinu Garði

Þrjú íslensk landeldisfyrirtæki hafa hafið framleiðslu, Samherji fiskeldi, First...

Einstakt ræktunarkerfi fyrir sælkerasveppi
Fréttir 15. maí 2025

Einstakt ræktunarkerfi fyrir sælkerasveppi

Nýsköpunarfyrirtækið Svepparíkið hefur þróað einstakt ræktunarkerfi á heimsvísu ...

Efling byggða á Ströndum
Fréttir 13. maí 2025

Efling byggða á Ströndum

Tillögur til eflingar byggða á Ströndum hafa nýlega verið birtar. Þær byggja á s...

Nýr íshellir til athugunar
Fréttir 12. maí 2025

Nýr íshellir til athugunar

Sveitarstjórn Bláskógabyggðar hefur lagt fram tillögu nýs deiliskipulags sem tek...

Ný lög um Jöfnunarsjóð sveitarfélaga
Fréttir 9. maí 2025

Ný lög um Jöfnunarsjóð sveitarfélaga

Frumvarp hefur verið lagt fram á Alþingi um ný heildarlög um Jöfnunarsjóð sveita...