Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 3 ára.
Matarsvindl í bókmenntasögunni
Fréttaskýring 13. október 2022

Matarsvindl í bókmenntasögunni

Höfundur: Guðrún Hulda Pálsdóttir

Matvælasvindl hefur fylgt manninum frá upphafi, enda svikin sögð jafngömul versluninni sjálfri. Í afar áhugaverðum hlaðvarpsþætti Símons Majumdar af „Eat My Globe“ fjallar hann um sögu matvælasvika.

Hann rennir stoðum undir það að vernd almennings gegn matvælasvikum hafi verið ein af elstu formum stjórnvaldsreglugerða. Upphafleg viðmið formfestu viðskiptanna var að sameinast um staðlaðar mælieiningar. Hann kynnir nokkrar klausur úr fornbókmenntum til sögunnar máli sínu til stuðnings. Finna má vísbendingar um slíkt regluverk og viðurlög við brotum á þeim strax í Biblíunni, en í fimmtu Mósebók segir:

Þú skalt ekki hafa tvenns konar vogarsteina í poka þínum, léttan og þungan. Þú skalt ekki hafa tvenns konar efu í húsi þínu, langa og stutta. Þú skalt hafa nákvæma og rétta vogarsteina og þú skalt hafa nákvæma og rétta efu svo að þú lifir lengi í landinu sem Drottinn, Guð þinn, gefur þér. Því að hver sem þetta gerir, sérhver svikari, er Drottni, Guði þínum, viðurstyggð.

Í ritum Kínverja má finna vísbendingar þess að verslunarmenn hafi haft umboðsmenn sem höfðu það hlutverk að stöðva framleiðslu á fölsuðum vörum. Á tímum Tang­keisaraveldisins mátti finna lagaklausu með leiðbeiningum um refsingar sem beita mátti þá sem uppvísir urðu að matvælasvindli:

Þegar þurrkað eða ferskt kjöt veldur því að menn verða veikir, skal brenna alla afgangana eins fljótt og auðið er. Hinn brotlegi skal hýddur 90 höggum.

Sá sem af ásettu ráði gefur eða selur öðrum kjötið skal vísað úr landi í eitt ár. Ef sá deyr, sem neytt hefur kjötsins, skal hinn brotlegi hengdur.

Fleiri áhugaverð dæmi um regluverk kringum matvælasvindl er að finna í bókmenntasögunni og rétt að mæla með hlustun þáttar Símons Majumdar sem nefnist „There is Death in the Pot“: The History of Food Fraud.

Skylt efni: Matvælasvindl

Íslendingar fá 45% hitaeininga úr gjörunnum matvælum
Fréttaskýring 4. desember 2025

Íslendingar fá 45% hitaeininga úr gjörunnum matvælum

Niðurstöður nýrrar íslenskrar rannsóknar leiða í ljós að í fæðuneyslu landsmanna...

Gjörunnin matvæli ógn við lýðheilsu
Fréttaskýring 4. desember 2025

Gjörunnin matvæli ógn við lýðheilsu

Hátt hlutfall gjörunninna matvæla í mataræði mannsins er orðið eitt stærsta lýðh...

Smávirkjanir til sérstakrar skoðunar
Fréttaskýring 22. nóvember 2025

Smávirkjanir til sérstakrar skoðunar

Umhverfis- og orkustofnun og Blámi hafa verið með frekari þróun í smávirkjanakos...

Áskorun að æfa úti á landi
Fréttaskýring 10. nóvember 2025

Áskorun að æfa úti á landi

Einn mikilvægasti þátturinn í uppvexti barna er þátttaka í hvers kyns íþrótta- o...

Frumvarpið vekur spurningar um framtíð mjólkurframleiðslu á Íslandi
Fréttaskýring 24. október 2025

Frumvarpið vekur spurningar um framtíð mjólkurframleiðslu á Íslandi

Frumvarp atvinnuvegaráðherra um breytingar á búvörulögum nr. 99/1993, sem nú er ...

Mun auðugri auðlind en áður var talið
Fréttaskýring 13. október 2025

Mun auðugri auðlind en áður var talið

Milljarði íslenskra króna var á dögunum úthlutað til verkefna í átaki stjórnvald...

Ýtt undir áburðarnýtni í landbúnaði
Fréttaskýring 29. september 2025

Ýtt undir áburðarnýtni í landbúnaði

Talsvert er litið til bændastéttarinnar og landbúnaðarins í nýjum tillögum umhve...

Innflutt hráefni algeng í veitingarekstri
Fréttaskýring 29. september 2025

Innflutt hráefni algeng í veitingarekstri

Í íslenskum veitingarekstri er algengt að notast sé við innflutt hráefni. Ástæðu...