Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 5 ára.
Karl G. Kristinsson, yfirlæknir sýkla- og veirufræðideildar Landspítalans, hefur miklar áhyggjur af að dregið verði úr áformum um aukið eftirlit með sýklalyfjaframleiðslunni. Mynd / VH
Karl G. Kristinsson, yfirlæknir sýkla- og veirufræðideildar Landspítalans, hefur miklar áhyggjur af að dregið verði úr áformum um aukið eftirlit með sýklalyfjaframleiðslunni. Mynd / VH
Fréttir 11. júní 2018

ESB hættir við aukið lyfjaeftirlit vegna viðskiptahagsmuna

Höfundur: Vilmundur Hansen

Evrópusambandið dregur úr eða hættir við áform um að takast á við mengun af völdum sýklalyfja vegna viðskiptahagsmuna. Þetta er gert þrátt fyrir vaxandi tíðni  sýklalyfjaónæmis sem veldur nú dauða um 700.000 einstaklinga í heiminum á ári, þar af um 30.000 í Evrópu.

Karl G. Kristinsson, yfirlæknir sýkla- og veirufræðideildar Landspítalans og prófessor í veirufræði við Háskóla Íslands, segir að þetta séu honum mikil vonbrigði.

„Þetta málefni hefur verið rætt reglulega á fundi samnorrænnar „One Health“ nefndar um sýklalyfjaónæmi á vegum Norrænu ráðherranefndarinnar. Mögulega verða Norðurlöndin að beita sér í þessu máli og eða að sýna gott fordæmi með því að ganga lengra en Evrópusambandið. Það er þó ekki víst að slíkt standist reglur ESB, og því eru þessar fréttir vonbrigði.“

Meðal hugmynda sem fallið hefur verið frá er að lögð verði áhersla á að taka upp umhverfisviðmiðanir sem draga eiga úr mengandi áhrifum sýklalyfjanotkunar. Einnig hefur verið fallið frá hugmynd sem gerði ráð fyrir að eftirlit yrði haft með framleiðslu lyfjanna á heimsvísu og mengunar af hennar völdum.

Hefðu hugmyndirnar fengið hljómgrunn hefðu þær gert eftirlitsmönnum frá Evrópu­sambandinu kleift að heimsækja lyfjaverksmiðjur í Asíu og Afríku þar sem grunur leikur á alvarlegri umhverfismengun vegna framleiðsluhátta og slakra umhverfiskrafna.

Látið undan þrýstingi alþjóðlegra lyfjafyrirtækja

Í fréttinni segir að helsta ástæða þess að þetta ákvæði var fellt út sé að það hefði getað haft hamlandi áhrif á viðskipti Evrópusambandsins og Indlands með lyf sem þar eru framleidd.

Fjöldi alþjóðlegra lyfjafyrirtækja hefur flutt framleiðslu sína til Indlands og rannsóknir sýna að lyfjamengun í ám á Indlandi í námunda við verksmiðjurnar er tvisvar sinnum meiri núna en á síðasta áratug. Dæmi eru um að styrkur sýklalyfja í grunnvatni í námunda við lyfjaverksmiðjur sé meiri en í blóði sjúklinga sem eru að taka inn viðkomandi sýklalyf.

Gagnlaus tilmæli

Talsmenn ýmissa samtaka, sem láta sig áhrif sýklalyfjaónæmis varða, segjast vera furðu lostnir vegna ákvörðunar Evrópusambandsins um að slá af kröfum sínum í ljósi þess hversu mengun af völdum sýklalyfja er alvarleg.

Ákvæði sem gerði lyfja­fyrirtækjum skylt að mæla og deila upplýsingum um losun sýklalyfja í frárennslisvatni við lyfjaframleiðslu og sýklalyfja­ónæmum örveirum og sýklalyfja í saur og þvagi dýra við verksmiðjubúskap.

Þetta er gert þrátt fyrir að fjöldi vísindamanna hafi bent á skort á rannsóknum af þessu tagi og áhrif losunarinnar í lýðheilsu.

Bent er á að ákvæði í eftirlits­drögunum þar sem góðfúslegum tilmælum er beint til framleiðenda og notenda sýklalyfja að huga betur að umhverfismálum sé gersamlega gagnslaus. 

Lyfjafyrirtækin eyða milljörðum í „lobbýisma“

Vinna við reglur um lyfjamengun hefur dregist í þrjú ár og segja gagnrýnendur niðurstöðunnar að hún beri greinileg merki þess að lyfjaframleiðendur hafi mikil áhrif á hana. Áætlað er að stóru lyfjafyrirtækin í heiminum hafi varið upp í um 40 milljón pundum, um 5,7 milljörðum íslenskra króna, í „lobbýisma“ og til að auka aðgengi sitt að ráðamönnum árið 2015.

Talsmenn Evrópusambandsins hafa neita að tjá sig um innihald upplýsinganna sem The Guardian hefur undir höndum.

Halla tekur upp Íslenskt staðfest
Fréttir 28. mars 2024

Halla tekur upp Íslenskt staðfest

Halla Sif Svansdóttir Hölludóttir, garðyrkjubóndi og eigandi Sólskins grænmetis ...

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands
Fréttir 27. mars 2024

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands

Fjölmörg mál voru til afgreiðslu á nýliðnu Búnaðarþingi 2024, úr fimm nefndum, s...

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025
Fréttir 27. mars 2024

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025

Matvælaráðuneytið hefur tilkynnt um frestun á gildistöku banns við endurnýtingu ...

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi
Fréttir 27. mars 2024

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi

Fyrirkomulag landbúnaðarstuðningskerfis á Íslandi mun taka miklum breytingum ef ...

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst
Fréttir 26. mars 2024

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst

Fyrrverandi sláturhússtjóri á Vopnafirði ætlar ekki að láta deigan síga þrátt fy...

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal
Fréttir 26. mars 2024

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal

Niðurskurður á sauðfé frá bæjunum Eiðsstöðum og Guðlaugsstöðum í Blöndudal fór f...

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga
Fréttir 26. mars 2024

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga

Kornræktarfélag Suðurlands verður endurvakið sem viðskiptavettvangur ræktenda og...

Grípa þarf tækifærin
Fréttir 26. mars 2024

Grípa þarf tækifærin

Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson, telur að bændur eigi að leyfa sér að hor...