Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 8 mánaða.
Hágæða jarðbik gerir malbik og vegklæðingu sterkari og endingarmeiri.
Hágæða jarðbik gerir malbik og vegklæðingu sterkari og endingarmeiri.
Mynd / Aðsend
Fréttir 28. mars 2025

Endingarmeira malbik og vegklæðing

Höfundur: Cornelis A. Meijles, ráðgjafi í hringrásarhagkerfi og stundakennari við LbhÍ. Netfang: cornelis@lbhi.is.

Með því að blanda hágæða jarðbiki úr endurunnum þakdúki í malbik eða vegklæðingu má bæta eiginleika þess og þar með endingartíma. Jafnframt má minnka kostnað og hugsanlega draga úr svifryksmyndun.

Íblöndun hágæða jarðbiks úr þakdúki í malbik er umhverfisvænt og hagkvæmt, bæði út frá stofnkostnaði, viðhaldi og samfélagskostnaði, svo sem skemmdir á farartækjum, einkum dekkjum, lakki og framrúðum, tafir, þungatakmarkanir og fleira.

Verðmætasta efni í malbiki og vegklæðingu er jarðbik (e. bitumen). Það er bindiefni sem límir saman steinefnablöndu og gefur malbiki eða bundnu slitlagi ákveðinn teygjanleika og styrk. Gæði malbiks og vegklæðingar má bæta verulega með íblöndun jarðbikskorns sem er bætt með fjölliðasamböndum (e. polymers). Efni þetta má finna í þakdúk sem mikið er notað á fjölbýlishúsum og öðrum stórum byggingum. Þakefnið hefur afbragðseiginleika og getur enst í um 40 ár, þrátt fyrir mikið álag vegna sólargeisla, vinda, hita og frosts. Þegar þakdúkur er kominn til ára sinna þarfnast hann endurnýjunar. Þó að þakefnið sé slitið má endurnýta verðmæta og bætta jarðbikið úr því í stað þess að farga því í brennslustöð. Nýsköpunarfyrirtækið Roof2Road í Hollandi hefur sérhæft sig í að endurvinna þakdúka og gera úr þeim hágæða og hreint jarðbik sem má nota sem íblöndunarefni í malbik. Fyrirtækið framleiðir sem sagt hringrásarmalbik með frábærum eiginleikum. Til þess að svo megi verða er gamli þakdúkurinn fjarlægður á vandlegan hátt svo að ekki verða eftir aðskotahlutir í honum og efnið síðan tætt niður í æskilega kornstærð eða duft, eftir notkunarmáta Jarðbikskorninu er síðan blandað við (endurunnið) m a l b i k í malbikunarstöð. Þegar um vegklæðingu er að ræða, má blanda bættu jarðbiksdufti við þynnt eða mýkt bindiefni og sprauta í jöfnu lagi á yfirborð vegar og steinefni síðan dreift yfir það. Klæðingin er síðan völtuð og þá þrýstist steinefnið niður í bindiefnið. Með þessari aðferð verður til mun sterkara malbik eða vegklæðing sem er ódýrari, endist lengur og þarf minna viðhald.

Jarðbikskorn og -duft þarf ekki að geyma í upphituðum tanki eins og venjulegt jarðbik, sem gerir bæði flutning þess, geymslu og vinnslu ódýrari og einfaldari.

Þar sem fjárframlög til vegagerðar eru takmörkuð er lykilatriði í byggingu og rekstri vegakerfisins að verja fjárframlögum til vegagerðar á eins hagkvæman hátt og kostur er. Notkun á hágæða jarðbiksefni úr endurunnu þakefni gæti vel verið hagkvæmur kostur. Því vandaðra sem slitlagið er, þeim mun minni verður kostnaður vegfarenda og samfélagsins. Notkun Roof2Road jarðbiks hefur reynst afar vel við vegagerð í Hollandi og hefur hlotið fjölda viðurkenninga og vottorða. Jarðbikið þeirra er víða notað við vegagerð þar sem mikið reynir á, t.d. á flugbrautum. Þessi reynsla gefur vonandi tilefni til að kanna og prófa hagkvæmni þess við íslenskar aðstæður. 

Góður árangur náðst
Fréttir 4. desember 2025

Góður árangur náðst

Hluti af áburðarráðgjöf Ráðgjafarmiðstöðvar landbúnaðarins (RML) til bænda hefur...

Ávinningur felist í því að lækka rekstrarkostnað
Fréttir 4. desember 2025

Ávinningur felist í því að lækka rekstrarkostnað

Stjórnir Frjálsa lífeyrissjóðsins og Lífeyrissjóðs bænda hafa undirritað viljayf...

Heilbrigð mold í frískum borgum
Fréttir 4. desember 2025

Heilbrigð mold í frískum borgum

Alþjóðlegur dagur jarðvegs er haldinn 5. desember ár hvert til að vekja athygli ...

Kúabændur andvígir breytingum á búvörulögum
Fréttir 4. desember 2025

Kúabændur andvígir breytingum á búvörulögum

Á föstudaginn í síðustu viku hélt hópur kúabænda á fund ráðherra þar sem mótmælt...

Gríðarlega mikilvægur vettvangur
Fréttir 4. desember 2025

Gríðarlega mikilvægur vettvangur

Framkvæmdastjóri Loftslagsráðs, Anna Sigurveig Ragnarsdóttir, segir COP enn gríð...

Loðdýraeldi leggst af á Íslandi
Fréttir 4. desember 2025

Loðdýraeldi leggst af á Íslandi

Allir loðdýrabændur á Suðurlandi, fimm að tölu, eru nú að hætta minkarækt þar se...

Breytingar á erfðafjárskatti dýr erfingjum bænda
Fréttir 4. desember 2025

Breytingar á erfðafjárskatti dýr erfingjum bænda

Frumvarp fjármálaráðherra um breytingu á ýmsum lögum um skatta, gjöld o.fl. felu...

Úthlutun í fyrsta sinn
Fréttir 28. nóvember 2025

Úthlutun í fyrsta sinn

Fyrsta úthlutun úr frumkvæðissjóðnum Fjársjóði fjalla og fjarða fór fram á dögun...