Bændur standa saman að aðfangakaupum
Fyrir um ári síðan stóðu um 80 bú í Suður-Þingeyjarsýslu saman að því að óska eftir tilboðum áburðarsala um verð fyrir um 1.400 tonn áburðar sem talið var að þau þyrftu um vorið.
Það skilaði hópi bænda betri kjörum vegna áburðarkaupa en þeir áttu kost á samkvæmt útgefnum verðskrám. Um vorið náðu þeir fram hagstæðum olíukaupum með sams konar aðferð. Nú bíða þeir þess að allar verðskrár verði birtar og taka í kjölfarið ákvörðun um hvort óskað verði aftur eftir tilboðum.
„Við erum núna bara að bíða eftir að allt verð frá áburðarsölunum komi fram áður en við ákveðum hvort við förum sömu leið og á síðasta ári. Við erum með starfshóp hérna meðal bænda og starfsmanna Búnaðarsambands Suður-Þingeyinga sem mun meta stöðuna – hvort ástæða er til að biðja um tilboð fyrir okkar bændur,“ segir Ari Heiðmann Jósavinsson, bóndi í Miðhvammi, og telur að um 120 bú séu á félagssvæði búnaðarsambandsins.
Áburðurinn greiddur að hausti
„Í fyrra kusu þrír áburðarsalar að senda ekki inn tilboð en við fengum tilboð frá tveimur, Skeljungi og Búvís, og tókum því sem við fengum frá Skeljungi. Það var talsvert hagstæðara en á útgefnum verðlistum og við vorum mjög ánægð með að hafa náð þessu fram, kannski aðallega með samstöðu bænda. Stór kostur við það tilboð var líka að ekki þurfti að greiða fyrir áburðinn fyrr en um haustið, sem kom sér sérstaklega vel fyrir minni búin sem eru ekki alltaf í aðstöðu til að sækja sér slíka möguleika,“ segir Ari. Hann áætlar að um tíu bændur hafi skipt um áburðarsala vegna þessa tilboðsferils og um 40 bændur hafi tekið tilboði Skeljungs
„Ég á von á því að búnaðarsambandið farið þá leið að óska aftur eftir sérstökum tilboðspakka fyrir okkur, enda hefur áburður hækkað mjög á undanförnum árum – þó ekki sé útlit fyrir sambærilegar hækkanir nú. Þetta er á margan hátt hagkvæmt fyrirkomulag – líka fyrir áburðarsalana.
Þeir þurfa að taka miklu færri símtöl við bændur og eiga möguleika á því að sækja viðskipti inn í stóran markhóp með einföldum hætti.“
Enn betri kjör á olíukaupum
Ari segir að bændahópurinn hafi einnig farið í olíuútboð síðasta vor, sem hafi gengið enn betur en með áburðinn – og allnokkrir bændur fengu mun betri kjör frá Skeljungi í gegnum það sameiginlega ferli. „Stóri árangurinn úr því var að á dreifbýlli svæðum þá fengum við olíunni dreift einu sinni í viku í stað hálfsmánaðarlega.
Þannig fengum við í raun betri þjónustu líka og hagstæðara verð. Svo fengu þeir bændur sem búa næst Húsavík kostakjör, því þeir gátu fengið ódýrustu vélaolíuna bara á sína dælu.“ Hann segist hafa lært mjög margt í þessu ferli, til dæmis að bændur eru mjög vanafastir þegar kemur að viðskiptasamböndum og skipta ógjarnan um söluaðila aðfanga nema eitthvað sérstakt komi til.
„Margir bændur hafa til dæmis fengið olíutanka frá fyrirtækinu sem þeir skipta við og óttast að missa þá þegar þeir fara í viðskipti við annan söluaðila. En það er ekkert vandamál í sjálfu sér að fá nýjan tank – en bara svona atriði getur þvælst fyrir bændum svo ég taki dæmi. Það var reyndar áhugavert að sjá að fleiri bændur færðu sín viðskipti, frá einum söluaðila til annars, í olíukaupum heldur en með áburðinn.“
Að sögn Ara eru bændur á um 80 búum sem hafa verið móttækilegir fyrir þessum samræðum. Honum finnst sem þeirra frumkvæði í Suður- Þingeyjarsýslu í þessum málum sé dálítið til marks um breyttan tilgang búnaðarsambandanna í landinu.
„Þau eru kannski núna að finna sér nýjan stað í félagskerfinu – sem getur falist í því að standa í fararbroddi fyrir hagsmunamál eins og okkar hérna. Stjórnin hér hefur verið mjög dugleg í þessari vinnu.
Það verður að segjast eins og er að það höfðu ekki margir trú á því að við næðum einhverjum árangri en nú hefur það sýnt sig að það er hægt að ná fram hagsmunum í krafti stærðar hópsins og ég held að önnur búnaðarsambönd geti fylgt fordæmi okkar. Hver og einn bóndi er svo smár í stóra samhenginu,“ segir Ari.
