Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Kolefnislosun íslenskrar sauðfjárræktar hefur minnkað um 22% frá árinu 1990
Mynd / smh
Á faglegum nótum 30. október 2019

Kolefnislosun íslenskrar sauðfjárræktar hefur minnkað um 22% frá árinu 1990

Höfundur: Unnsteinn Snorri Snorrason framkvæmdastjóri Landssamtaka sauðfjárbænda, unnsteinn@bondi.is
Í framtíðarstefnu Landssamtaka sauðfjárbænda sem var samþykkt á aðalfundi árið 2017 var mörkuð sú stefna að unnið skuli að því að allar afurðir sauðfjárræktarinnar skulu kolefnisjafnaðar. Unnin var skýrsla fyrir LS þar sem lagt var mat á kolefnislosun íslenskrar sauðfjárræktar og lagðar til leiðir til jöfnunar með minnkun losunar og mótvægisaðgerðum.
 
Með þessari stefnu sýndu sauð­fjár­bændur skýran vilja til að leggja sitt af mörkum til að takast á við þær áskoranir sem fram undan eru á sviði loftslagsmála. Nú er unnið að undirbúningi verkefnis á vegum umhverfisráðuneytisins sem felst í því að greina tækifæri sauðfjárbænda til þess að draga úr losun CO2-ígilda og jafnframt tækifæri sem felast í aðgerðum sem stuðla að bindingu kolefnis. Verkefnið mun hefjast á næsta ári.
 
 
Alþjóðlegar skuldbindingar í loftslagsmálum horfa til stöð­unnar eins og hún var árið 1990 og miða að því að draga úr losun frá því sem þá var um 40% árið 2030 (Loftslagssamningur Sameinuðu þjóðanna, 2016). Miðað við niðurstöður skýrslu um losun gróðurhúsalofttegunda frá sauðfjárbúum á Íslandi var losun á hverja kind árið 2015 um 616,7 kg CO2-ígilda á ári. Ef við gefum okkur það að losun á hverja kind sé sú sama yfir tímabilið 1990-2018 þá var losunin árið 1990 um 338 þúsund tonn og árið 2018 um 264 þúsund tonn. Hér er um að ræða samdrátt upp á 22%. Á þessu tímabili hefur framleiðsla á kindakjöti aukist um 8%, úr 9.454 tonnum árið 1990 í 10.188 tonn árið 2018. Þannig hefur losun CO2-ígilda/kg kindakjöts minnkað úr 35,8 kg árið 1990 í 25,9 kg árið 2018, sem er samdráttur upp á 28%.
 
Allur samanburður milli fæðu­tegunda, framleiðslukerfa og landa er góðra gjalda verður. Hann þarf að vanda og byggja á sam­ræmdum forsendum. Samhengi hlutanna er flóknari en svo að bara sé horft til losunar CO2-ígilda við framleiðsluna. Samhliða áskorunum í loftslagsmálum þurfum við að takast á við vaxandi fólks­fjölgun í heiminum sem mun kalla á aukna matvælaframleiðslu, en líka að við drögum úr sóun í allri virðiskeðjunni. Þess vegna þarf hver þjóð að standa vörð um sína matvæla­framleiðslu. Sauðfjár­ræktin nýtir að mestu auðlindir sem að stórum hluta nýtast ekki til annarrar matvælaframleiðslu og er því verðmætt framleiðslukerfi sem slíkt. Stærstur hluti losunar frá sauðfjárrækt er metan (60–70%) sem losnar við niðurbrot fóðurs við meltingu. Slík losun er hluti af náttúrulegri kolefnishringrás. Metan safnast ekki upp í andrúmsloftinu, heldur umbreytist á ákveðnum tíma í koldíoxíð. Meðan ekki er verið að fjölga gripum eru áhrif til hlýnunar engin. Hér greinir vísindamönnum á um hvernig eig að meta áhrif metans á geislunarjafnvægi í loft­hjúpnum og þar með áhrifum þess til hækkunar hitastigs á jörðinni. 
 
Það er ekki hægt að deila um þá staðreynd að hlýnun vegna lofts­lagsbreytinga er raunveruleg ógn. Við eigum að gera allt sem í okkar valdi stendur til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og að sama skapi auka bindingu kolefnis með aðgerðum á sviði skógræktar, landgræðslu og endurheimt vist­kerfa. Jafnframt þurfum við að hafa það í huga að okkur skortir mjög víða þekkingu á þessum málaflokki. Það á ekki síður við um okkur sauðfjárbændur hvort sem kemur að því að greina breytileika í losun milli búa eða skilgreina einstök tækifæri sem felast í því að binda kolefni. Samhliða aðgerðum verðum við að stunda rannsóknir og efla þar með þann grunn sem verkefni á sviði loftslagsmála þurfa að byggja á.
 
Íslenskir sauðfjárbændur ætla sér að leggja sitt af mörkum til þess að draga úr losun gróður­húsalofttegunda og ráðast í aðgerðir sem binda kolefni. Okkar framlag mun skipta máli til að takast á við þá gífurlegu áskorun sem við stöndum frammi fyrir í loftslagsmálum og tryggja það að þjóðir heims nái sameiginlegum heimsmarkmiðum sínum í loftslagsmálum árið 2030.
„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...