Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Tækifæri fyrir íslenskan landbúnað að auka hlutdeild sína á matvælamarkaði
Mynd / Bbl
Fréttir 4. júní 2020

Tækifæri fyrir íslenskan landbúnað að auka hlutdeild sína á matvælamarkaði

Höfundur: Hörður Kristjánsson

Hátt í 40% af neyslu landsmanna á uppruna sinn í matvælum frá innlendum búvöruframleiðendum. Gunnar Þorgeirsson, formaður Bændasamtaka Íslands, telur að í þessu felist mikil tækifæri fyrir íslenska bændur, bæði til að auka framleiðslu og ekki síður fjölbreytni.

Uppruni matvæla er flestum hugleikinn þegar vá steðjar að. Þetta kom í ljós í efnahagskreppunni haustið 2008 og aftur núna þegar heimsfaraldur af völdum COVID-19 hefur raskað heimsmarkaði fyrir matvæli. Nú eins og þá spyrja margir hve mikið af fæðu okkar Íslendinga við framleiðum sjálf. Þar getum við horft annars vegar til frumframleiðslu (mjólk, kjöt, fiskur, egg, grænmeti, ber, ávextir og korn) eða matvælaiðnaðar sem notar ýmist innflutt eða innlend hráefni.

Öll þessi framleiðsla er háð aðföngum sem mörg hver eru innflutt. Eigi að síður getur öflug innlend matvælaframleiðsla ásamt eðlilegum birgðum af  matvælum og aðföngum gegnt mikilvægu hlutverki þegar truflanir verða á viðskiptum landa í milli eða hefðbundnum framleiðsluferlum.

Rannsóknir á matarvenjum og fæðuframboði

Erna Bjarnadóttir.

Erna Bjarnadóttir hagfræðingur og Gunnar Þorgeirsson, formaður Bændasamtaka Íslands, hafa skoðað rannsóknir á matarvenjum og fæðuframboði sem Landlæknis­embættið gerir. 

„Þegar litið er á fæðuframboð er horft til innlendrar framleiðslu að frádregnum útflutningi og innfluttum matvælum bætt við. Í rannsókn Landlæknisembættisins sem gerð var árið 2007 kom í ljós að heildar fæðuframboð pr. íbúa var 3.200 kkal á mann á landinu án áfengis. Innlend matvæli voru þá talin nema 1.100 kkal á dag af framboðinu, eða 34%. 

Mikill fjöldi ferðamanna á síðustu árum skekkir hins vegar tölur um heildar fæðuframboð og því hafa þær ekki verið reiknaðar síðustu ár.

Gunnar Þorgeirsson.

Þá ber einnig að hafa í huga að innflutningur á vörum eins og kjöti og ostum hefur vaxið hröðum skrefum síðastliðin ár.

„Árið 2020 gefur möguleika á að leggja mat á fæðuframboð að nýju vegna mikillar fækkunar ferðamanna. Það verður áhugavert  að fylgjast með niðurstöðum slíkrar rannsóknar.“

Önnur leið er til að nálgast upplýsing­ar um hve mikið af matnum sem við neytum er framleiddur hér á landi.

„Landlæknisembættið gerir reglulega rannsóknir á matarvenjum Íslendinga. Slík rannsókn leiðir í ljós samsetningu á því sem við borðum af hinum mismunandi fæðuflokkum og fæðutegundum. Nýjasta rannsóknin sem er til er frá 2010–2011. Í þeirri rannsókn var neyslunni skipt milli fæðuflokka og fæðutegunda,“   segir Erna.

Þau Gunnar og Erna settu saman töflu upp úr þessum upplýsingum þar sem fyrstu tveir dálkarnir eru beint úr rannsókn Landlæknisembættisins.

„Sá fyrri sýnir hlutfall viðkomandi fæðuflokks í neyslu á hitaeiningagrunni. Þriðji dálkurinn sýnir svo nánari sundurliðun nokkurra flokka. Þannig má nefna að smjör nemur 4/7 hlutum af feitmetisneyslu. Við leyfðum okkur síðan að áætla gróflega hlut innlendra búvara í neyslunni í hverjum fæðuflokki og er sú skipting sýnd í tveimur öftustu dálkunum. Hér er t.d. reiknað með að 92% kjötneyslunnar sé innlent kjöt og  sama hlutfall fyrir osta. Þá er áætlað að 40% grænmetisneyslu sé innlent grænmeti og 2/3 af neyslu á kartöflum. Þessi einfalda aðferð gefur ívið hærri niðurstöðu en fyrri, eða að um 40% neyslunnar miðað við orku, sé innlendar búvörur.“

Innlit í kjúklingabú
Fréttir 2. júní 2023

Innlit í kjúklingabú

Kjúklingabændurnir Eydís Rós Eyglóardóttir og Ingvar Guðni Ingimundarson á Vatns...

Vaxandi áhugi bænda og smáframleiðenda
Fréttir 2. júní 2023

Vaxandi áhugi bænda og smáframleiðenda

Sauðfjárbóndinn Jónas Þórólfsson og kjötiðnaðarmeistarinn Rúnar Ingi Guðjónsson ...

Fuglavarnir til bjargar laxaseiðum
Fréttir 1. júní 2023

Fuglavarnir til bjargar laxaseiðum

Nýstárleg tilraun var gerð við ósa Haffjarðarár síðasta sumar, þegar fuglavarnar...

Fjölgun nema í kjötiðn
Fréttir 1. júní 2023

Fjölgun nema í kjötiðn

Rúnar Ingi Guðjónsson segist finna fyrir mjög miklum áhuga hjá ungu fólki að lær...

Ferðamenn sækja í skóga
Fréttir 1. júní 2023

Ferðamenn sækja í skóga

Stjórn Félags skógarbænda á Suðurlandi harmar framkomnar órökstuddar fullyrðinga...

Ártangi til sölu
Fréttir 31. maí 2023

Ártangi til sölu

Hjónin Gunnar Þorgeirsson og Sigurdís Edda Jóhannesdóttir hafa sett garðyrkjustö...

Skýr afstaða í könnun
Fréttir 31. maí 2023

Skýr afstaða í könnun

Meirihluti þjóðarinnar er sammála því að íslenska ríkið eigi að leggja aukið fjá...

Glaðbeittur starfsmaður í þjálfun
Fréttir 31. maí 2023

Glaðbeittur starfsmaður í þjálfun

Ágúst Sigurðsson á Kirkjubæ á Rangárvöllum hefur nýlega tekið við starfi fagstjó...