Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 8 ára.
Haustverkin í garðinum
Á faglegum nótum 1. nóvember 2017

Haustverkin í garðinum

Höfundur: Vilmundur Hansen

Eftir að búið er að setja niður haustlaukana er gott að raka fallið lauf af grasflötinni svo að vel lofti um hana. Tilvalið er að setja laufið í beð undir limgerði, tré og runna eða í safnhauginn. Laufið brotnar mjög fljótt niður og verður mold strax árið eftir.

Ekki er gott að slá grasflötina seint á haustin enda grasið ekki í miklum vexti á þeim tíma. Betra sé að hafa það svolítið loðið yfir veturinn til að það hlífi rótinni.

Ekki klippa á haustin

Ekki skala klippa trjágróður á haustin vegna aukinnar hættu á sveppasýkingu í gegnum sárin sem myndast við klippinguna. Heppilegasti tíminn til að klippa flestar tegundir trjágróðurs seinni part vetrar og snemma á vorin, frá febrúar og alveg fram í byrjun maí og eftir laufgun á sumrin.

Haustið og tíminn fram að fyrsta snjó er góður tími til að gróðursetja og flytja trjáplöntur og flytja og skipta fjölærum plöntum.

Séu tré orðin meira en einn og hálfur metri á hæð við gróðursetningu er nauðsynlegt að setja staur niður með þeim sem stuðning fyrstu árin á meðan þau eru að ræta sig og koma sér fyrir í jarðveginum. Best er að binda trén með gúmmíi.

Að skýla viðkvæmum plöntum

Eitt af haustverkunum í garðinum er að skýla viðkvæmum plöntum. Yfirleitt nægir að raka laufi og mold yfir rótarhálsinn á fjölærum plöntum en einnig er gott að leggja yfir þær greinar.

Runnum og rósum má skýla með því að búa til lítið tjald úr striga eða akrýldúk og setja utan um plönturnar. Auk þess sem hægt er að fá í garðvörubúðum sérhannaða poka til að setja utan um þær.

Viðkvæmar plöntur í pottum má setja í kalt gróðurhús eða koma í skjól sé þess kostur.

Flest tré þroska fræ á haustin og best er að safna því eins fljótt og hægt er eftir að það hefur náð þroska. Annars er hætt við að það fjúki burt eða að fuglar éti það.

Best er að safna könglum, reklum og berjum í þurru veðri og setja í striga- eða bréfpoka. Ef notaðir eru plastpokar verður að tæma þá eins fljótt og hægt er til að koma í veg fyrir að fræið mygli.

Þegar velja skal plöntu sem á að safna af fræi verður að gæta þess að hún sé þróttmikil og heilbrigð. Varast skal að tína fræ af lélegum og sjúkum einstaklingum.

Að söfnun lokinni verður að þurrka fræið. Auðveldast er að breiða það á pappír á gólf eða borð, við 20 til 25°C hita, til dæmis nálægt ofni. Síðan verður að hreinsa burt öll óhreinindi, svo sem lauf, nálar og sprota.

Í mörgum tilfellum er nauðsynlegt að geyma fræ yfir veturinn og sá því að vori. Yfirleitt nægir að geyma það á köldum og þurrum stað, en best er að geyma það í kæli við 0 til 4°C eða í vægu frosti. Fræið þarf að vera í þurrum og loftþéttum umbúðum.

Í góðri geymslu getur fræ flestra tegunda haldið eiginleikum sínum í nokkur ár.

Skylt efni: Stekku | haust | garðurinn

Vinnuaðferðum skilað til nýrrar kynslóðar
Fréttir 15. desember 2025

Vinnuaðferðum skilað til nýrrar kynslóðar

Út eru komnar þrjár bækur um verk Gunnars Bjarnasonar húsasmíðameistara sem smíð...

Kolefnisspor íslenskra matvæla á pari við Evrópu
Fréttir 11. desember 2025

Kolefnisspor íslenskra matvæla á pari við Evrópu

Ný rannsókn Matís sýnir að kolefnisspor helstu íslenskra matvæla – mjólkur, kjöt...

Þörungakjarni með mörg hlutverk
Fréttir 11. desember 2025

Þörungakjarni með mörg hlutverk

Undirrituð hefur verið formleg viljayfirlýsing um stofnun Þörungakjarna á Akrane...

Húsaeiningar frá Noregi
Fréttir 9. desember 2025

Húsaeiningar frá Noregi

Nýlega komu um tvö þúsund fermetrar af svonefndum „Modulum“, sem eru forsmíðaðar...

Unnið að friðun sex svæða á landsbyggðinni
Fréttir 9. desember 2025

Unnið að friðun sex svæða á landsbyggðinni

Alþingi hefur samþykkt framkvæmdaáætlun náttúruminjaskrár til ársins 2029. Um tí...

Gervigreind í Grímsnesi
Fréttir 9. desember 2025

Gervigreind í Grímsnesi

Grímsnes- og Grafningshreppur tekur nú þátt í þróunarverkefni í samstarfi við up...

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni
Fréttir 9. desember 2025

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni

Þingsályktunartillaga um nýtt fyrirkomulag jarðakaupa frumkvöðla á landsbyggðinn...

Þurfum að viðhalda sérstöðu og forskoti
Fréttir 8. desember 2025

Þurfum að viðhalda sérstöðu og forskoti

Niðurstöðu COP30 sem fram fór í Brasilíu í nóvember hefur verið lýst sem lægsta ...