Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 3 ára.
Blandað prímúlubeð.
Blandað prímúlubeð.
Mynd / Guðríður Helgadóttir
Á faglegum nótum 9. júlí 2021

Fjölærar plöntur

Höfundur: Guðríður Helgadóttir

Fjölærar plöntur, eða fjölær­­ingar, eru allar plöntur sem lifa lengur en eitt ár en þó er ákveðin málvenja að nota þetta hugtak fjölær­ingar aðallega um jurt­kenndar plöntur sem fella blöð og stöngla yfir veturinn og lifa kuldann og trekkinn af sem forðalíffæri í jarðveginum.

Velja vaxtarstað við hæfi

Í garðplöntustöðvum er ótrúlega fjölbreytt úrval af fjölæringum sem henta fyrir hvers konar vaxtarstaði í garðinum, nema kannski helst undir kjallaratröppum í niðamyrkri, þar væri heppilegra að nota plastblóm. Fjölæringar eru seldir í pottum og eru pottarnir misstórir eftir því hversu mikið rými plönturnar þurfa. Við gróðursetningu þessara plantna er nauðsynlegt að velja þeim vaxtarstað við hæfi og gefa garðyrkjufræðingar góð ráð um það, hér er átt við það hvort vaxtarstaðurinn sé sólríkur eða skuggsæll, vindasamur eða í skjóli, jarðvegurinn þurr eða rakur og svo framvegis.

Blátt fjölæringabeð.

Þegar staðsetningin er á hreinu er búin til hola sem er ríflega stærð pottsins á stærð, lífrænum áburði eins og moltu eða búfjáráburði komið fyrir í holunni ef um stórvaxnar plöntur er að ræða en steinhæðaplöntur eða aðrar plöntur sem eru nægjusaman þurfa ekki svona langtímanesti með sér. Plantan er losuð varlega úr pottinum og henni komið fyrir í holunni þannig að hún standi svipað djúpt og áður og svo er moldinni mokað varlega að rótunum, þjappað hæfilega niður með plöntunni til að tryggja að ekki séu loftrými meðfram rótakerfinu. Svo er að sjálfsögðu vökvað vel yfir. Ef plantan er ekki á nákvæmlega réttum stað er svo lítið mál að taka hana upp og flytja hana um set, blómabeð eru sem betur fer ekki klöppuð í stein og um að gera að færa til plöntur sem ekki eru rétt staðsettar.

Blómabeð með fjólubláum og gulum litum.

Fjölyrtar og fjölærðar!

Til gamans má svo láta fljóta með nokkrar orðskýringar sem tengjast þessum plöntuhópi en oft vefst fyrir leikmönnum hið sérhæfða tungutak garðyrkjunnar, sérstaklega þegar kemur að fjölærum plöntum. Fjölærar plöntur eru plöntur sem lifa í fleiri en eitt ár. Þetta getur afbakast á ýmsan hátt, stundum er beðið um fjölærðar plöntur (væntanlega plöntur sem eru settar saman í hóp og öskrað á þær þar til þær ærast), fjölyrtar plöntur (plöntur sem svara þegar talað er við þær og samkjafta ekki), fjölrænar plöntur (plöntur sem eru ekki við eina fjölina felldar í ástarmálum) og síðast en ekki síst fjölhærðar plöntur (væntanlega kafloðnar á ýmsum stöðum).

Plastbrúsar framleiddir úr endurunnu rúlluplasti
Fréttir 25. apríl 2025

Plastbrúsar framleiddir úr endurunnu rúlluplasti

Fyrirtækið Pure North í Hveragerði hefur nú náð að loka hringrás endurvinnslu á ...

Reykjavík Open 2025 – Friðriki til heiðurs
Fréttir 25. apríl 2025

Reykjavík Open 2025 – Friðriki til heiðurs

Reykjavík Open, sem hófst miðvikudaginn 9. apríl í Hörpu, hefur fyrir löngu fest...

Málstofa um áburðarmöguleika fiskeldisseyrunnar
Fréttir 24. apríl 2025

Málstofa um áburðarmöguleika fiskeldisseyrunnar

Fiskeldi á landi er vaxandi atvinnugrein, allnokkur stór eldisfyrirtæki eru í up...

Framleiðsla á Hrym í Búðardal
Fréttir 23. apríl 2025

Framleiðsla á Hrym í Búðardal

Fyrirhuguð er stórtæk framleiðsla á lerkiafbrigðinu Hrymi í Dalabyggð á næstu mi...

Skógur alltaf til bóta
Fréttir 22. apríl 2025

Skógur alltaf til bóta

Rannsóknir sýna að áhrif skógræktar á kolefnisforða jarðvegs eru nær alltaf orði...

Fjársjóður fjalla og fjarða
Fréttir 22. apríl 2025

Fjársjóður fjalla og fjarða

Tveggja daga íbúaþing, undir stjórn Sigurborgar Kr. Hannesdóttur, fór fram í Rey...

Er plantað nóg?
Fréttir 16. apríl 2025

Er plantað nóg?

Skógarbændur gegna mikilvægu hlutverki við landgræðslu og skógrækt. Þannig er sk...

Trump skellir í lás
Fréttir 16. apríl 2025

Trump skellir í lás

Alþjóðasamfélagið er skekið eftir tollahækkanir Trumps í þarsíðustu viku.