Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 10 ára.
Bærinn okkar Víðidalstunga
Bóndinn 11. september 2014

Bærinn okkar Víðidalstunga

Bærinn Víðidalstunga stendur yst í tungunni sem myndast milli Víðidalsár og Fitjár í Vestur-Húnavatnssýslu. Afi og amma/langafi og langamma núverandi ábúenda fengu jörðina til ábúðar 1904 og keyptu nokkru síðar. Búið var blönduðu búi eins og víðast tíðkaðist til 1973 en þá var mjólkurframleiðslu hætt. Jörðin er ekki ýkja stór en þokkalega gróin auk þess sem afréttarnot á Víðidalstunguheiði drýgja hana mikið. Á búinu hefur um nokkurra ára skeið verið rekið einkahlutafélag, Valhóll ehf.

Býli:  Víðidalstunga, Húnaþingi vestra.

Staðsett í sveit: Víðidal (sólardalnum).

Ábúendur: Ólafur B. Óskarsson, Brynhildur Gísladóttir, Hallfríður Ósk og Sigríður Ólafsdætur.

Fjölskyldustærð (og gæludýra):
Auk áður upptalinna ábúenda býr á bænum eitt hundspott sem hlýtur að teljast gæludýr frekar en bústofn þar sem það fær banana í eyrun þegar á að segja því fyrir verkum og nýtist því takmarkað til vinnu.

Stærð jarðar? Rúmlega 300 ha í séreign, þ.a. 33 ha ræktað land. Auk þess er um 300 ha óskipt land sem er nýtt sameiginlega af Víðidalstungubæjunum báðum.

Gerð bús? Sauðfjárbú.

Fjöldi búfjár og tegundir? Klaufdýrin voru rétt um 500 sl. vetur og verður sjálfsagt svipað í ár. Nokkur hross eru einnig heimilisföst á bænum en fjöldi þeirra verður ekki uppgefinn af tillitssemi við eldri deild ábúenda sem finnst hrossin alltaf vera of mörg, sama hvort þau eru 3 eða 30.

Hvernig gengur hefðbundinn vinnudagur fyrir sig á bænum?
Á sumrin er  það mjög breytilegt og fer mikið eftir veðurfari, skaplyndi og nennu ábúenda hverju sinni. Heyskapur, girðingar, útreiðar eða bara það sem manni dettur í hug hverju sinni. Yfir veturinn sér Ólafur iðulega um morgunverkin en dæturnar fara í vinnu utan bús. Þær skila sér svo heim þegar líða tekur á daginn og taka þá gjarnan kvöldverkin eða annað tilfallandi. Brynhildur sér svo um að allir tvífætlingar fái nóg að borða og hlýjar lopaflíkur til skiptanna. Auk þess gegnir hún hlutverki lambafóstru á vorin og er því, eins og gefur að skilja, algjörlega ómissandi.

Skemmtilegustu/leiðinlegustu bústörfin? Held það megi segja að nánast öll verk séu skemmtileg þegar vel gengur og veðrið er gott (sem það er nú alla jafna í Víðidal). Af því að göngur og réttir eru nýafstaðnar og því ofarlega í huga liggur beint við að tilgreina það með skemmtilegustu búverkum að smala í góðu veðri og taka á móti lömbum af fjalli, alla vega þeim vænu. Fyrstu lömbin sem koma í heiminn á vorin eru líka alltaf sérstakir gleðigjafar. Rúningur, heyskapur og dagleg hirðing er líka ljómandi skemmtileg. Að takast á við veikindi í skepnum er aftur á móti líklega það sem er minnst spennandi og svo verður að viðurkennast að þrif á gripahúsum eru nú kannski ekki alvinsælustu störfin.

Hvernig sjáið þið búskapinn fyrir ykkur á jörðinni eftir 5 ár? Stærri, meiri, betri.
Hvaða skoðun hafið þið á félagsmálum bænda? Sem betur fer er til talsvert af framsýnu, duglegu og áhugasömu fólki sem fórnar tíma sínum í þágu kollega sinna og er jafnvel tilbúið að horfa fram hjá beinum eiginhagsmunum þegar það er í þágu stéttarinnar í heild. Það fólk er ómetanlegt fyrir okkur.

Hvernig mun íslenskum landbúnaði vegna í framtíðinni? Hefur alla burði til að vegna vel. Bændur þurfa að læra að streitast ekki á móti breytingum sem verða í samfélögum og þar með neysluvenjum heldur fylgja straumnum, stökkva til og nýta tækifærin sem felast í breyttum heimi. Bændur mega heldur ekki gleyma að þeir eru að reka fyrirtæki sem í öllum meginatriðum lýtur sömu lögmálum og allur annar fyrirtækjarekstur og þurfa að hugsa hvert skref sem þeir taka í búskapnum út frá því.

Hvar teljið þið að helstu tækifærin séu í útflutningi íslenskra búvara? Um allan heim sem vara fyrir neytendur sem átta sig á að það þarf að borga fyrir gæði og eru tilbúnir til þess. Við getum hvorki keppt í magni né verði við þá sem eru að framleiða fyrir þann stóra hluta neytenda sem ekki áttar sig á að krafan um ódýrari matvæli leiðir af sér verri meðferð á dýrum og umhverfi og lakari vöru.

Hvað er alltaf til í ísskápnum? Brauðostur, bláberjasulta (helst heimatilbúin) og svo auðvitað mjólkurdreitill út í kaffið er standard í ísskápnum hér á bæ. Ýmiss konar íslenskt grænmeti, skyr og aðrir ostar eru einnig vörur sem æskilegt er að séu til. Væri reyndar hægt að skrifa langan pistil um matarvenjur og sérviskur þeim tengdar en verður látið ógert að sinni.

Hver er vinsælasti maturinn á heimilinu? Er ekki sjálfsagt, svona í upphafi sláturtíðar, að tilgreina sérstaklega lambalærið en léttreyktur hryggur af veturgömlu (auðvitað heimareyktur) trónir líklega á toppnum. Svo eru ýmsar fæðutegundir sem eru misvinsælar eftir því hvora kynslóðina er verið að ræða við.

Eftirminnilegasta atvikið við bústörfin? Allir dagar geta verið fullir af eftirminnilegum og skemmtilegum atburðum ef maður horfir á þá með því hugarfari, sérstaklega er alltaf ánægjulegt og eftirminnilegt þegar einhverju markmiði er náð í þróun og uppbyggingu búskaparins, sigrar eru alltaf eftirminnilegir. En ef nefna á eitthvert eitt atvik þá hlýtur að teljast sérstaklega eftirminnileg stund þegar aftur kom fé á bæinn eftir tveggja ára biðtíma í kjölfar niðurskurðar.

Kjötafurðastöðvar aftur undir samkeppnislög
Fréttir 12. febrúar 2025

Kjötafurðastöðvar aftur undir samkeppnislög

Þingmálaskrá ríkisstjórnarinnar hefur verið kynnt fyrir vorþingið. Landbúnaðarmá...

Sýktur refur í Skagafirði
Fréttir 12. febrúar 2025

Sýktur refur í Skagafirði

Íbúi í Skagafirði varð var við veikan ref og reyndist dýrið með fuglaflensu.

Deilt um gjaldtöku vegna meðhöndlunar á dýrahræjum
Fréttir 11. febrúar 2025

Deilt um gjaldtöku vegna meðhöndlunar á dýrahræjum

Fyrir áramót bárust tvö mál inn á borð lögfræðinga Bændasamtaka Íslands þar sem ...

Tvöfaldur hagnaður kjötvinnslu í eigu KS
Fréttir 11. febrúar 2025

Tvöfaldur hagnaður kjötvinnslu í eigu KS

Kjötvinnslan Esja gæðafæði nær tvöfaldaði hagnað sinn milli áranna 2022 og 2023.

Framleiðsla og sala á hrossakjöti jókst mest
Fréttir 10. febrúar 2025

Framleiðsla og sala á hrossakjöti jókst mest

Mikil aukning var í framleiðslu og sölu á hrossakjöti og svínakjöti á síðasta ár...

Betri afkoma sauðfjárbúa
Fréttir 10. febrúar 2025

Betri afkoma sauðfjárbúa

Hagstofan greindi frá því á vef sínum fyrir skemmstu að afkoman í sauðfjárræktin...

Hver á Ísland?
Fréttir 7. febrúar 2025

Hver á Ísland?

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun stendur að átaksverkefni við að áætla eignarmörk ...

Niðurstöður viðhorfskönnunar áhyggjuefni
Fréttir 7. febrúar 2025

Niðurstöður viðhorfskönnunar áhyggjuefni

Meirihluti bænda telur stuðningskerfi landbúnaðar flókið en aðeins tæp 14% telja...