Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Myndin sýnir samanburð á þróun verðlags samkvæmt greiningu á neysluvísitölu fyrir árin 2016–2022 (febrúar).  Frá upphafi árs 2016 hafa matvæli hækkað um 18% og lambakjöt 16%. Hækkun vísitölu yfir sama tímabil er 22,3%.  Hrun afurðaverðs 2016 og 2017 kom fram í lækkuðu smásöluverði. Það er ekki fyrr en nú á síðustu árum að sú leiðrétting hefur náðst til baka. Eftir er síðan að taka tillit til hækkunar aðfanga árið 2021 og síðan þeirra hækkana sem orðnar eru og munu verða, dragist stríðið í Úkraínu á langinn.
Myndin sýnir samanburð á þróun verðlags samkvæmt greiningu á neysluvísitölu fyrir árin 2016–2022 (febrúar). Frá upphafi árs 2016 hafa matvæli hækkað um 18% og lambakjöt 16%. Hækkun vísitölu yfir sama tímabil er 22,3%. Hrun afurðaverðs 2016 og 2017 kom fram í lækkuðu smásöluverði. Það er ekki fyrr en nú á síðustu árum að sú leiðrétting hefur náðst til baka. Eftir er síðan að taka tillit til hækkunar aðfanga árið 2021 og síðan þeirra hækkana sem orðnar eru og munu verða, dragist stríðið í Úkraínu á langinn.
Á faglegum nótum 6. apríl 2022

Verðþróun lambakjöts á stríðstímum

Höfundur: Trausti Hjálmarsson, formaður deildar sauðfjárbænda hjá BÍ

Vorið er á næsta leiti og sauðburður rétt handan við hornið. Sauðfjárbændur eru margir hverjir uggandi yfir sinni afkomu, hvert verður endanlegt skilaverð á dilkakjöti til bænda haustið 2022? Við vitum sem er að rekstur sauðfjárbúa hefur á síðastliðnum árum verið afar erfið­ur. En hvernig sjáum við afkomu okkar þróast á þeim óvissutímum sem nú eru?

Árið 2021 varð gífurlega hækkun á öllum rekstrarvörum bænda, hækkanir sem eiga sér ekki mörg fordæmi og eru enn ekki að fullu komnar fram. Þá er ljóst að stríðið í Úkraínu er nú þegar farið að hafa áhrif á viðskipti með matvæli um allan heim. Dragist stríðið á langinn verða áhrif á matvælaverð enn meiri.

Aukinn kostnaður við fram­leiðslu á vörum kallar á aðhald í rekstri. Hvað varðar sauðfjárbændur er ljóst að nú þegar er búið að leita allra leiða til hagræðingar í rekstri. Það er því óhjákvæmilegt annað en að þær kostnaðarhækkanir sem nú dynja á okkur munu þurfa að koma fram í hækkuðu afurðaverði. Sauð­fjár­bændur hafa síðan frá verð­fallinu 2016–2017 lagt sig fram við að sýna því skilning að það tekur tíma að ná markaðslegu jafnvægi, og þannig að ná fram leiðréttingu á afurðaverði samhliða jafnvægi í framleiðslu og sölu. En lengra verður ekki gengið í því að ætla sauðfjárbændum að framleiða lambakjötið án sanngjarnrar af­komu.

Íslenskir neytendur vilja hafa aðgang að lambakjöti og hverjir eru betur til þess fallnir að framleiða lambakjöt en íslenskir sauðfjárbændur, bændur sem hafa með útsjónarsemi og réttum ákvörðunum í gegnum tíðina tekist að byggja upp framleiðslu á hágæðavöru fyrir íslenska neytendur?

Eina leiðin til að tryggja neytendum aðgang að íslensku lambakjöti er að tryggja sauðfjár­bændum afkomu, sanngjarna afkomu af sinni vinnu. Við þurfum að fara í sameiningu yfir það hvort við séum að skipta kökunni rétt. Getum við sameinast um það að hækka það hlutfall sem bændur fá af endanlegu skilaverði? Það er verkefni afurða­stöðva og verslana. Bændur hafa ekki aðkomu að verðlagningu á lambakjöti þannig að við verðum að treysta á aðra í þeim efnum. Það þarf að vera samstarfsverkefni allra aðila virðiskeðjunnar að rétta hlut sauðfjárbænda.

Trausti Hjálmarsson,
formaður deildar sauðfjárbænda hjá BÍ

„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...

Sækja áhrif til Suður-Evrópu
9. október 2024

Sækja áhrif til Suður-Evrópu

Uppskerubrestur á kartöflum
10. október 2024

Uppskerubrestur á kartöflum

Lómur
9. október 2024

Lómur

Lömbin léttari en í fyrra
10. október 2024

Lömbin léttari en í fyrra

Kæra hótanir
8. október 2024

Kæra hótanir