Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Túnfiskur á uppboðsmarkaði í Japan.
Túnfiskur á uppboðsmarkaði í Japan.
Á faglegum nótum 3. maí 2021

Sushi og safaríkar steikur

Höfundur: Kjartan Stefánsson

Túnfiskur er sælkerafæða. Hann er ómissandi í sushi-rétti og safaríkar steikur sem gefa nautakjöti lítt eftir. Vel að merkja er hér ekki verið að tala um allar túnfisktegundir, heldur eingöngu bláuggatúnfisk. Aðrar túnfisktegundir enda helst í dós.

Nokkrar tegundir túnfiska finnast í heiminum. Sá túnfiskur sem veiðist mest af nefnist randatúnfiskur (skipjack). Afli hans nam um 3 milljónum tonna árið 2018. Var hann jafnframt í þriðja sæti yfir mest veiddu fisktegundir heims það ár. Næstur í röðinni er guluggatúnfiskur með 1,5 milljónir tonna. Þar á eftir koma glápari (bigeye) og guli túnfiskur (albacore).

Lestina rekur bláuggatúnfiskur. Samanlagður afli hans í öllum heimshöfum var aðeins rúm 68 þúsund tonn árið 2018, eða um 1,3% af heildartúnfiskveiðinni. Þess má geta að talsvert er framleitt af bláuggatúnfiski í áframeldi, í Miðjarðarhafi og víðar, sem bætist við framboðið.

Heildarveiði túnfiska nam 5,2 milljónum tonna árið 2018 og aflaverðmæti var 11,7 milljarðar dollarar, um 1.500 milljarðar íslenskra króna. Að minnsta kosti þrír fjórði hluti af túnfiskafla heimsins er unnið sem lagmeti.

Bláuggatúnfiskur er glæsileg skepna. Hann er með stærstu beinfiskum og getur orðið allt að 3,3 metrar að lengd og 725 kíló að þyngd. Hann er með spretthörðustu fiskum og nær allt að 80 kílómetra sundhraða á klukkustund.

Bláuggatúnfiskur er gríðarlega verðmætur fiskur. Á uppboði á fiskmarkaði í Tokyo fyrir Covid gat ferskur túnfiskur verið seldur á 10 þúsund krónur á kílóið, en verð hans var og er breytilegt og veltur það á framboði og eftirspurn og gæðum fisksins.

Talað er um þrjá meginstofna bláuggatúnfisks en þeir eru í Atlantshafi, Kyrrahafi og Suðurhöfum. Atlantshafs bláuggatúnfiski er skipt í tvær stjórnunareiningar, austur og vesturstofn. Einhver samgangur er á milli þessara stofna.

Austur-Atlantshafs bláugga­túnfiskur hrygnir í Miðjarðarhafi en fer á fæðuslóðir allt frá Vestur-Afríku norður í Noregshaf og til Íslands. Túnfiskur hefur verið mikilvægur nytjafiskur í Miðjarðarhafi frá því í fornöld. Aðal fiskveiðiþjóðirnar eru Spánn, Frakkland og Ítalía.

Austur-Atlantshafs bláugga­túnfiskur var lengi vel ofveiddur. Áætlað er að aflinn hafi verið 50 til 60 þúsund tonn á ári 1996 til 2007, rúmlega tvöfalt meiri en útgefinn kvóti. Vísindamenn óttuðust að stofninn myndi hrynja. Kvótinn var skorinn niður og eftirlit hert.

Aflinn fór niður í 11 til 12 þúsund tonn á ári. Á síðustu árum hefur stofninn náð sér töluvert á strik í kjölfar áætlunar um uppbyggingu á vegum Atlantshafstúnfiskveiðiráðsins. Kvótinn er nú kominn í 36 þúsund tonn á ári.

Skylt efni: túnfiskur | sushi

„Spjallað“ við kýr
Á faglegum nótum 9. janúar 2023

„Spjallað“ við kýr

Atferli, hegðun, útlit og ástand nautgripa getur gefið gríðarlega mikilvægar upp...

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Skógarbændur og Bændasamtök Íslands

Á aðalfundi Landssambands skógareigenda (LSE) sem haldinn var í Borgarnesi í maí...

Lífræn framleiðsla – nú er lag
Á faglegum nótum 5. janúar 2023

Lífræn framleiðsla – nú er lag

Á undanförnum árum hefur VOR látið til sín taka með ýmsum hætti til að hvetja ti...

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið
Á faglegum nótum 3. janúar 2023

Eitur á alltaf að vera síðasta úrræðið

Meindýr eru skaðvaldar í garð- og skógrækt og óvelkomnir gestir sem flestir vild...

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna
Á faglegum nótum 2. janúar 2023

Ýmsir vankantar við smíði nýju norrænu næringarráðanna

Vinna við norrænu næringarráðin (NNR), sem Norræna ráðherra­nefndin heldur utan ...

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022
Á faglegum nótum 30. desember 2022

Um niðurstöður lambadóma haustið 2022

Í heildina var útkoma lamba í haust góð. Meðalfallþungi á landinu var 16,6 kg og...

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?
Á faglegum nótum 28. desember 2022

Lífrænn úrgangur: höfuðverkur eða tækifæri?

Hér á landi fellur til gríðarlegt magn af lífrænum úrgangi á öllum stigum samfél...

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs
Á faglegum nótum 27. desember 2022

Skýrsluhald – heimarétt WorldFengs

Nú þegar líður að áramótum og allir eru búnir að skila haustskýrslu til matvælar...