Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 10 ára.
Allt er fyrirgefið.
Allt er fyrirgefið.
Skoðun 15. janúar 2015

Skop og groddalegt grín er hluti af tjáningarfrelsi og menningarhefð

Höfundur: Vilmundur Hansen

Árásin á franska tímaritið Charlie Hebdo og slátrun starfmanna á ritstjórn þess og lögreglumanni í kjölfarið í síðustu viku er óhugnan- og villimannleg.

Í kjölfar árásarinnar sem tengist birtingu tímaritsins á skopmyndum af Múhameð spámanni og hildarleiksins á eftir hefur umræðan beinst að frelsi fjölmiðla og tjáningarfrelsi einstaklinga. Svipuð staða kom upp þegar Salman Rushdie gaf út bókina The Satanic Verses  árið 1988 og  danska blaðið Jyllands-Posten birti skopmyndir af spámanninum í lok september 2005. Íslömsk öfgasamtök töldu sér misboðið og hótuðu hefndaraðgerðum.

Skop og groddalegt grín er hluti af tjáningarfrelsi og menningarhefð Evrópubúa og réttur sem ekki má gefa eftir. Fjölmiðlar hafa rétt til að tjá skoðun sína á þann hátt sem þeir kjósa. Það er svo réttur neytenda að samþykkja, hneykslast eða hafna efninu án þess að ráðast gegn miðlinum með ofbeldi og vopnum.

Aðdáunarverð viðbrögð

Viðbrögð almenn­ings í Frakklandi við voðaverkinu eru aðdáunarverð og sýna að meginþorri almennings ætlar ekki að láta hópa öfgamanna umturna samfélaginu og neyða það til undirgefni. Norðmenn brugðust á svipaðan hátt við fjöldamorðum Anders Breivik árið 2011. Vert er að minna á að Breivik er ekki múslimi og fáir mundu segja að hann væri dæmigerður Norðmaður. Við megum heldur ekki gleyma að fyrir skömmu kom út skýrsla sem upplýsti um hræðilegar pyntingar Bandaríkjamanna á múslimum í fangelsi við Guantanamo-flóa. Þrátt fyrir það er engin ástæða til að líta á alla bandarísku þjóðina sem böðla.

Á sama hátt er engan veginn hægt að dæma alla einstaklinga sem aðhyllast íslam, 1,6 milljarðar, sem ofbeldismenn vegna framkomu ofstækishópa og öfgamanna. Við megum ekki fara niður á slíkt plan.

Hræðsla og stóri bróðir

Ein af afleiðingum árásar sem þessarar er hræðsla sem brotist getur út í fordómum og hreinlega hatri á útlendingum og fólki sem ekki aðhyllist sömu menningu og trúarbrögð. Þá gildru verðum við að varast og ekki leyfa hópum öfgamanna að stjórna skoðunum okkar á fólki af ólíkum uppruna en við. Annað sem getur fylgt í kjölfar árásar sem þessarar er efling eftirlitssamfélagsins þar sem frelsi einstaklinga er heft til muna og engin getur um frjálst höfuð strokið án vitundar stóra bróður. Gerist annað hvort af fyrrgreindu er hluta af markmiðum ofstækishópanna náð. Frelsi okkar verður takmarkað og um leið möguleikar okkar til að tjá okkur og gagnrýna það sem aflaga er í samfélaginu.

Múslimi forseti Frakklands

Í fréttum erlendra fjölmiðla segir að árásin á Charlie Hebdo hafi verið vel skipulögð og tímasett þannig að sem flestir starfsmenn væru á ritstjórnarfundi. Ekki veit ég hvort það tengist árásinni á nokkurn hátt en meðal umfjöllunarefna í næsta tölublaði eftir árásina átti að fjalla um nýjustu skáldsögu Michel Houellebecq, Soumiss­ion, eða Undirgefni. Í bókinni sem gerist í náinni framtíð veltir Houellebecq upp þeirri hugmynd að múslimar hafi komið sínum manni að í forsetakosningum í Frakklandi árið 2020 og hvaða afleiðingar slíkt mundi hafa.

Skylt efni: Frakkland | Charlie Hebdo

Hjartað slær með náttúruvernd
Fréttir 18. febrúar 2025

Hjartað slær með náttúruvernd

Sigrún Ágústsdóttir er forstjóri nýrrar Náttúruverndarstofnunar sem tók til star...

Á hverfanda hveli
Fréttir 18. febrúar 2025

Á hverfanda hveli

Árið í ár er helgað hverfandi jöklum. Íslenskir jöklar minnkuðu um 900 km2 milli...

Stöðugur samdráttur í hrossaútflutningi
Fréttir 17. febrúar 2025

Stöðugur samdráttur í hrossaútflutningi

Frá árinu 2022 hefur samdráttur verið stöðugur í útflutningi íslenskra hrossa.

Samráð um úrgangsforvarnir
Fréttir 14. febrúar 2025

Samráð um úrgangsforvarnir

Í Samráðsgátt stjórnvalda liggja nú drög Umhverfisstofnunar að stefnu um úrgangs...

Sóknarhugur er í Dalamönnum
Fréttir 14. febrúar 2025

Sóknarhugur er í Dalamönnum

Í Búðardal er fyrirhugað að reisa atvinnuhúsnæði með allt að 150 milljóna króna ...

Náttúrulegir birkiskógar hafa mikilvægt hlutverk
Fréttir 13. febrúar 2025

Náttúrulegir birkiskógar hafa mikilvægt hlutverk

Vísbendingar eru um að náttúrulegir birkiskógar hafi mikil áhrif á uppsöfnun kol...

Sjö verkefni um aukið virði sauðfjárafurða
Fréttir 13. febrúar 2025

Sjö verkefni um aukið virði sauðfjárafurða

Kennslutól fyrir skólabörn, vöruþróun ærkjöts og sauðaosta og markaðssetning á s...

Kjötafurðastöðvar aftur undir samkeppnislög
Fréttir 12. febrúar 2025

Kjötafurðastöðvar aftur undir samkeppnislög

Þingmálaskrá ríkisstjórnarinnar hefur verið kynnt fyrir vorþingið. Landbúnaðarmá...