Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 6 ára.
Saunderson fyrrum risi á markaðinum
Á faglegum nótum 12. október 2017

Saunderson fyrrum risi á markaðinum

Höfundur: Vilmundur Hansen

Velgengni Saunderson dráttarvéla á öðrum áratug síðustu aldar var slík að um tíma var fyrirtækið stærsti dráttarvélaframleiðandi í heimi utan Bandaríkjanna.

Herbert Percy Saunderson fæddist á Englandi árið 1869. Hann lauk námi í járnsmíði og flutti til Kanada um skeið og starfaði við landbúnað og sem veiðimaður. Þegar Saunderson flutti aftur til Englands var hann með umboð fyrir kanadíska útgáfu af Massey-Harry dráttarvélum í vasanum.

Sjálfrennireið

Samhliða innflutningi á dráttarvélum frá Kanada hóf Saunderson framleiðslu á ýmiss konar landbúnaðartækjum, vindmyllum, dælum og illgresishreinsibúnaði. Árið 1890 hannaði hann sína fyrstu sjálfrennireið sem var lítill vörubíll með eins strokka vél sem gekk bæði fyrir dísil og bensíni.

Afturdekkjunum var snúið með keðjuvélinni og græjan með tvo gíra áfram og einn aftur á bak.

Prufusýning farartækisins á sýningu Konunglegu bresku bændasamtakanna 1989 var heldur endasleppt þrátt fyrir góðan vilja þar sem upp kom vélarbilun í miðri sýningu. Ári seinna, aldamótaárið 1900, sneri Saunderson sér alfarið að hönnun og framleiðslu dráttarvéla.

Saunderson traktorinn

Fyrsta dráttarvélin undir heitinu Saunderson kom á markað 1903. Vélin var á tveimur járnhjólum og áttu vélarnar að koma í staðinn fyrir hesta við landbúnaðarstörf.


Fljótlega sendi fyrirtækið frá sér nýja týpu sem kallaðist Universal Motors og greinilegt á nafninu að Saunderson ætlaði sér stóra hluti. Universalinn var 40 til 50 hestöfl og með drif á öllum þremur hjólunum, tveimur að aftan en einu að framan. Traktorinn þótti vel heppnaður og með mikla dráttargetu og drif sem gat knúið meðalstóra kornmyllu. Árið 1906 gekk betur hjá Saunders á sýningu Konunglegu bresku bændasamtakanna og Universalinn fékk silfur og 1907 hlaut sama týpa gullverðlaun ítölsku stjórnarinnar fyrir gæði.

Fjármagnstregða og uppsveifla

Eftirspurnin var góð og fljótlega komu fleiri útgáfur af Universal á markað. Þar á meðal voru tvær týpur á fjórum hjólum og með aldrifi. Fjögurra hjólatýpan var með stórum hleðslupalli sem auðvelt var að fjarlægja. Þessar vélar voru eftirsóttar og meðal annars fluttar út til Kanada og Nýja-Sjálands.

Árið 1910 var nafni fyrir­tækisins breytt í Saunderson & Gifkins með aðkomu nýrra meðeigenda og fjármagns.

Framleiðslu á eldri týpum var haldið áfram og á sama tíma unnið að hönnun nýtískulegri traktora. Meðal þeirra var lítil týpa Model L, sem var með eins strokka og loftkældri vél og flutningsskúffu sem hægt var að fjarlægja, og stór Model V, 50 hestöfl og með fjögurra strokka vél.

Þrátt fyrir aukið fjármagn harðnaði enn á dalnum hjá fyrirtækinu. Árið 1912 bættist nýr eigandi í hópinn og nafni fyrirtækisins breytt í Saunderson & Mills.

Um svipað leyti var Model G markaðssett og reyndist það söluhæsta dráttarvél fyrirtækisins í langan tíma. Um það leyti sem fyrri heimsstyrjöldin braust út var Saunderson orðinn stærsti framleiðandi í heimi utan Bandaríkjanna. Fyrirtækið skipti aftur um nafn og varð Saunderson Tractor & Implement Co.

Framleiðslu hætt

Þrátt fyrir góðan árangur og mikla sölu á öðrum áratug síðustu aldar stóðust tækniframfarir og verð innreið Fordson dráttarvélanna á markað og framleiðslu Saunderson var hætt skömmu fyrir 1930. 

Áfellisdómur um eftirlit MAST með dýravelferð
Fréttir 11. desember 2023

Áfellisdómur um eftirlit MAST með dýravelferð

Skýrsla Ríkisendurskoðunar um stjórnsýsluúttekt á eftirliti Matvælastofnunar (MA...

Ungmenni berjast gegn stöðnun í dreifbýli
Fréttir 11. desember 2023

Ungmenni berjast gegn stöðnun í dreifbýli

Norrænt ráð 25 ungmenna frá öllum Norðurlöndum sat nýlega fund með norrænum ráðh...

Bæta má orkunýtingu í landbúnaði talsvert
Fréttir 8. desember 2023

Bæta má orkunýtingu í landbúnaði talsvert

Unnt er að spara allt að 1.500 GWst árlega á Íslandi og þar af um 43 GWst í land...

Opnunarhóf í Miðskógi
Fréttir 8. desember 2023

Opnunarhóf í Miðskógi

Byggingu nýs kjúklingahúss í Dölunum er lokið og verður tekið í notkun 1. desemb...

Skilgreina opinbera grunnþjónustu
Fréttir 8. desember 2023

Skilgreina opinbera grunnþjónustu

Unnin hafa verið drög að skilgreiningu á opinberri grunnþjónustu, ásamt greinarg...

Innleiða þarf vistkerfisnálgun
Fréttir 7. desember 2023

Innleiða þarf vistkerfisnálgun

Tímabært þykir að innleiða vistkerfisnálgun á Íslandi með skipulögðum hætti. Fræ...

Verðmætasköpun eykst og mikil sala
Fréttir 7. desember 2023

Verðmætasköpun eykst og mikil sala

Æðarræktarfélag Íslands (ÆÍ) hélt aðalfund að Keldnaholti 18. nóvember. Alls mæt...

Tilraun til að bjarga færeyska hrossakyninu
Fréttir 6. desember 2023

Tilraun til að bjarga færeyska hrossakyninu

Færeyska hestakynið er í útrýmingarhættu en í dag eru til 89 færeysk hross og af...