Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Borðviður sem unninn er úr samlímdum hamptrefjum.
Borðviður sem unninn er úr samlímdum hamptrefjum.
Mynd / HempWood
Fréttir 8. nóvember 2021

Hampur notaður sem harðviður og sagður 20% sterkari en eik

Höfundur: Hörður Kristjánsson

Iðnaðarhampur sem mikið var notaður á öldum áður, m.a. í kaðla- og seglagerð, hefur fengið mjög vaxandi athygli á undanförnum árum. Það eru einkum umhverfisáskoranir sem byggja á að horfið verði frá notkun kemískra efna sem unnin eru úr jarðolíu, sem ýtt hafa undir umræðuna. Nú er það nýting á hampi í við sem sagður er 20% sterkari og 100 sinnum hraðvaxnari en gamla góða eikin.

Það er þó ekki bara iðnaðarhampur sem rætt er um í þessu sambandi. Víða í ríkjum Bandaríkjanna er orðið heimilt að rækta lyfjahamp, en hliðarafurð þeirrar framleiðslu eru stilkar jurtarinnar sem hafa mikinn vaxtarhraða. Jafnvel er farið að tala um að hampur kunni að verða arftaki bómullar í fatnað.

Með einkaleyfi á HempWood

Nú þegar það er löglegt að rækta hamp í Bandaríkjunum, er verkfræðingurinn Greg Wilson, sem hefur eytt síðasta áratug í að þróa úr hampi „harðvið“, að byggja 6 milljóna dollara verksmiðju til að framleiða vöruna í massavís. Einkaleyfisvarða hugmyndin hans heitir „HempWood“, eða hampviður. Hann er gerður úr þjöppuðum hampkvoðutrefjum, sem haldið er saman með lími sem unnið er úr soja.

Byggt á reynslu á framleiðslu úr bambus og úrgangsviði

Greg Wilson er eigandi HempWood. Hann var líka brautryðjandi í bambus­gólfefnaiðnaðinum áður en hann beindi sjónum sínum að hampi. Fyrirtækið notar tækni sem er þekkt í kínverskum bambusiðnaði, auk tækni sem þróuð var hjá SmartOak Pty Ltd í Tasmaníu, öðru fyrirtæki í eigu Greg Wilsons, sem starfar undir regnhlífarfyrirtækinu Hardlam. Það framleiðir samlímdar pressaðar viðarvörur með því að nota úrgangstimbur sem annars fer í viðarkurl. Þar er líka framleitt gólfparket og veggklæðning undir heitinu TasOAK. Wilson hefur komið víða við og starfað m.a. í Kína, Evrópu og Ástralíu.

Greg Wilson, hugmyndasmiðurinn og eigandi HempWood.
Hampviður 20 prósent harðara en eik og vex 100 sinnum hraðar

Þó að það gæti hljómað eins og einhver nýmótuð útgáfa af spónaplötum, er það alls ekki raunin. Þessi hampviður lítur nefnilega út ekki ósvipað eik, en er í raun 20 prósent harðara en það fræga harðviðartré. Hampurinn vex líka 100 sinnum hraðar en eikin. Það tekur eikartré að minnsta kosti 6 áratugi að þroskast til að nýtast í timbur, en hampurinn nær fullum þroska á vel innan við 6 mánuðum.

Fyrirtækið HempWood segir að afurðir þess verði orðnar samkeppnishæfar við ameríska eik þegar á þessu ári. Sagt er að verið sé að vinna að sölu framleiðsluleyfa í Evrópu, Kanada og í Ástralíu. Fyrirtækið verður með höfuðstöðvar í Kentucky, þar sem nú þegar er verið að rækta meira en 40.000 hektara af hampi. HempWood verður m.a. hægt að nota til að búa til viðarbita, gólfefni, skurðbretti og hjólabretti, á mun lægra verði, að sögn stjórnenda fyrirtækisins, en hlutir sem unnir eru úr eik.

Minnkar álag á eikarskóga

Nýting á hampi sem staðgengilsefni fyrir eik þykja góðar fréttir fyrir eikartré. Þau eru meðal þeirra trjáa sem eru í útrýmingarhættu á jörðinni vegna mikillar eftirspurnar. Eik var á árum áður eftirsótt til skipasmíða og sóttu Bretar m.a. stíft í eikarskóga í Baskalandi á Norður-Spáni. Þá var mikill fjöldi eikarbáta smíðaður á Íslandi á síðustu öld þegar hér var starfandi mjög stór hópur menntaðra tréskipasmiða. Þá hefur eik verið eftirsótt við smíði á gegnheilum húsgögnum. Margir hugsa sér nú til hreyfings í að nota hamp sem burðarefni í smíðavið. 

Skylt efni: hampur | iðnaðarhampur

Skógarfura í Varmahlíð föngulegust
Fréttir 4. október 2024

Skógarfura í Varmahlíð föngulegust

Skógræktarfélag Íslands hefur valið skógarfuru í Varmahlíð tré ársins 2024.

Þrír forstjórar skipaðir fyrir nýjar ríkisstofnanir
Fréttir 4. október 2024

Þrír forstjórar skipaðir fyrir nýjar ríkisstofnanir

Nýlega voru skipaði þrír forstjórar fyrir nýjar ríkisstofnanir sem urðu til með ...

Eftirlíking af hálfri kú
Fréttir 4. október 2024

Eftirlíking af hálfri kú

Nautastöð Bændasamtaka Íslands tók á dögunum í notkun eftirlíkingu af kú sem er ...

Gagnrýna nýjar reglur um hollustuhætti
Fréttir 3. október 2024

Gagnrýna nýjar reglur um hollustuhætti

Heilbrigðisnefndir kringum landið hafa gagnrýnt skort á kynningu á nýrri regluge...

Aðgerðaáætlun gefin út
Fréttir 3. október 2024

Aðgerðaáætlun gefin út

Matvælaráðherra, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, hefur gefið út aðgerðaáætlun fyrir...

Grasrótin gaumgæfir atvinnulíf og nýsköpun
Fréttir 3. október 2024

Grasrótin gaumgæfir atvinnulíf og nýsköpun

Verkefnið Vatnaskil á Austurlandi miðar að því að efla nýsköpun og stuðla að fjö...

Áburðarverkefni í uppnámi
Fréttir 3. október 2024

Áburðarverkefni í uppnámi

Áburðarverkefni í Syðra-Holti í Svarfaðardal, sem gengur út á moltugerð úr nærsa...

Aukinn innflutningur á lægri tollum
Fréttir 2. október 2024

Aukinn innflutningur á lægri tollum

Ekki er hægt að fá uppgefna þá aðila sem standa að baki innflutningi á landbúnað...