Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 5 ára.
Lous Bodin og Jerome Raoul sem starfa að rannsóknum sem lúta að erfðafræði og frjósemi búfjár í Frakklandi. Mynd / HKr.
Lous Bodin og Jerome Raoul sem starfa að rannsóknum sem lúta að erfðafræði og frjósemi búfjár í Frakklandi. Mynd / HKr.
Fréttir 12. apríl 2019

Skoða háa tíðni tvílembinga í íslensku sauðfé

Höfundur: Vilmundur Hansen

Hlutfallslegur fjöldi tví­lemb­inga er rannsóknar­efni tveggja franskra búvís­indamanna sem staddir voru hér á landi fyrir skömmu. Frakkarnir segja að tíðni tvílembinga, miðað við ein- og þrílembinga, hjá íslensku sauðfé sé einstök og fallþungi lamba því hagstæður.

Frakkarnir Lous Bodin og Jerome Raoul, sem báðir starfa að rannsóknum sem lúta að erfðafræði og frjósemi búfjár fyrir INRA – land­búnað­arstofnun Frakka í Toulouse, segja hið háa hlutfall tvílembinga í íslenska sauð­fjárstofninum einstakt og þeir hafi komið til landsins til að kynna sér það.

Þeir Bodin og Raoul voru hér í fylgd dr. Ólafs Dýrmunds­sonar, fyrrverandi ráðunautar hjá Bændasamtökum Íslands, og heimsóttu meðal annars íslenskt sauðfjárbú. Einnig sátu þeir fund með Eyjólfi Ingva Bjarnasyni og Eyþóri Einarssyni hjá RML ásamt fleirum.

Í Frakklandi er að finna um fimmtíu sauðfjárkyn.

 

Íslenskt sauðfé ólíkt fé í Evrópu

„Við störfum báðir að rannsóknum sem lúta að bættri frjósemi og auknum fallþunga sauðfjár í Frakklandi. Frjósemi sauðfjár í Frakklandi er óhagstæðari þegar kemur að afurðum eftir hverja á en á Íslandi. Á Íslandi er hlutfall tvílembinga mun hærra en í Frakklandi. Auðvitað bera franskar ær tvílembingum en tíðni ein- og þrílembinga er mun hærri en á Íslandi og þar af leiðandi er meðalfallþungi franskra lamba minni en þeirra íslensku.

Það kom á óvart þegar við fórum að skoða gögn um íslenska sauðfjárstofninn hversu einsleitur hann er þegar kemur að fjölda lamba við burð. Tilgangurinn með heimsókn okkar til Íslands er því að læra meira um íslenska sauðfjárstofninn og hvers vegna það er eins mikill munur á honum og frönskum og evrópskum sauðfjárstofnum sem við höfum borið hann saman við.

Hugmyndin er því sú að reyna að komast að því hvað veldur þessum góðu kostum. Eru það erfðir eða aðrir þættir eins og umhirða og fóðrun eða allir þessir þættir í senn?“ segir Bodin.

Um 50 sauðfjárkyn í Frakklandi

Raoul segir að sauðfjárkyn í Frakklandi séu tæplega fimmtíu og að frjósemi og fjöldi lamba sé misjafn milli stofnanna.

„Meðalfjöldi lamba er frá því að vera 1,2 og upp í 2,3 lömb á hverja á. Við erum líka með nokkra stofna til mjólkur- og osta­framleiðslu. Á síðasta áratug eða svo hefur okkur tekist að auka fallþunga og framleiðslu nokkurra stofna bændum til hagsbóta enda framleiðslumagnið það sem skiptir mestu þegar kemur að tekjum bænda. Vandamálið er aftur á móti það að ræktunarstarfið hefur leitt til þess að ærnar bera fleiri þrílembingum og þeir koma ekki eins vel út hvað varðar vigt og tvílembingar og eru fyrirhafnarsamari á sauðburði.“

Einangrun og náttúruval

Bodin og Raoul segjast vona að með heimsókninni takist þeim að skapa sér betri mynd af sauðfjárrækt hér á landi og átta sig betur á hvaða þættir í ræktuninni og eldinu hafa mest áhrif á fjölda tvílembinga og hvort við getum beitt sömu aðferðum heima í Frakklandi.

Að sögn Raoul er íslenskt sauðfé einstakt hvað einsleitni í fjölda fæddra lamba varðar. „Hugsanlega er ástæðan sú að íslenskt fé hefur verið einangrað hvað erfðablöndun varðar frá landnámi og að náttúruval hafi eitthvað með þessa þróun að gera.“

Annar fengitími

„Annað sem er áhugavert við íslenskt fé er að fengitími þess er töluvert annar en hjá evrópsku fé, eða öllu heldur öllu öðru fé sem við þekkjum í heiminum,“ segir Bodin. „Sé farið frá suðri til norðurs styttist fengitíminn. Við miðbaug nær fengitími sauðfjár yfir allt árið en hann styttist eftir því sem fjær dregur miðbaug. Í norðanverðu Frakklandi og Belgíu er fengitíminn frá lok júlí og byrjun ágúst og fram í lok desember og byrjun janúar.

Fengitími sauðfjár á Íslandi er lengri en vænta mætti af legu landsins og stendur frá því í nóvember og fram í maí. Þetta er eitt af því sem okkar langar að skoða nánar og fá upplýsingar um hjá íslenskum sérfræðingum í sauðfjárrækt, einkum Ólafi. Er þetta arfbundið eða vegna annarra þátta?“

Viðmiklar erfðarannsóknir á sauðfé

Raoul segir að undanfarin ár hafi verið gerðar viðamiklar rannsóknir á erfðum sauðfjár í Frakklandi og annars staðar í heiminum og að hann voni að þær rannsóknir geti nýst Íslendingum í kynbótastarfi þeirra.

„Við höfum meðal annars gert rannsóknir sem miða að því að útrýma riðuveiki með hjálp erfðatækninnar og í dag er nánast allt sauðfé í Frakklandi ónæmt fyrir riðu. Ég hef heyrt að riða komi upp á Íslandi annað slagið en verið sé að útrýma henni. Vonandi geta rannsóknir okkar hjálpað til við það starf.“

Hvað hefur áhrif á líðan bænda?
Fréttir 6. desember 2024

Hvað hefur áhrif á líðan bænda?

Valgerður Friðriksdóttir stendur fyrir rafrænni könnun þar sem hún skoðar hefðir...

Lök kornuppskera á landinu
Fréttir 6. desember 2024

Lök kornuppskera á landinu

Samkvæmt bráðabirgðatölum bendir allt til að uppskera af þurru korni sé umtalsve...

Erlend kúakyn myndu skila mun meiri framlegð
Fréttir 5. desember 2024

Erlend kúakyn myndu skila mun meiri framlegð

Ný skýrsla Landbúnaðarháskóla Íslands, þar sem fjögur erlend kúakyn voru borin s...

Skrásetja sögu brautryðjenda
Fréttir 5. desember 2024

Skrásetja sögu brautryðjenda

Sögur brautryðjenda í garðyrkju varpa ljósi á þá miklu þróun sem hefur átt sér s...

Friðheimar kaupa Jarðarberjaland
Fréttir 5. desember 2024

Friðheimar kaupa Jarðarberjaland

Eigendur Friðheima, Knútur Rafn Ármann og Helena Hermundardóttir, munu taka við ...

Áfrýjar dómi
Fréttir 5. desember 2024

Áfrýjar dómi

Undanþágur kjötafurðastöðva frá samkeppnislögum féllu úr gildi með dómi Héraðsdó...

Fuglaflensa á íslensku búi
Fréttir 5. desember 2024

Fuglaflensa á íslensku búi

Á þriðjudaginn greindist fuglaflensa af gerðinni H5N5 á kalkúnabúi Reykjabúsins ...

Mismunur bændum í óhag
Fréttir 5. desember 2024

Mismunur bændum í óhag

Í dag kostar 306 krónur að framleiða lítra af mjólk samkvæmt nýsamþykktum verðla...