Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 7 ára.
Bændafundur á Egilsstöðum.
Bændafundur á Egilsstöðum.
Mynd / Guðbjörg Jónsdóttir
Skoðun 26. janúar 2017

Fundað með bændum

Höfundur: Sindri Sigurgeirsson
Stjórnarmenn og starfsfólk Bænda­samtakanna hafa nýlokið 15 funda ferð um allt land til að ræða við félagsmenn og ríflega 700 manns komu til fundar við okkur. Tilgangur ferðarinnar var annars vegar að fjalla um helstu atriði nýju búvörusamninganna eins og þau birtast í reglugerðum sem settar voru undir áramótin til að útfæra þá nánar. Hins vegar var efnið að fara yfir fyrirkomulag nýrra félagsgjalda Bændasamtakanna sem farið verður að innheimta í næsta mánuði.
 
Óneitanlega hafði hin pólitíska þróun áhrif á umræðuna. Nýja ríkisstjórnin var mynduð meðan á ferðinni stóð og vitanlega veltu bændur (og gera enn) fyrir sér hvernig hún hygðist framkvæma landbúnaðarstefnu sína. Það á eftir að koma í ljós, en ég hef átt einn fund með nýjum ráðherra til að inna eftir nánari skýringum á fyrirætlunum hennar og ríkisstjórnarinnar. Það var kurteislegur fundur, þar sem henni var bæði boðið að heimsækja Bændasamtökin til að kynnast starfseminni og einnig að ávarpa ársfund Bændasamtakanna sem fram fer á Akureyri þann 3. mars nk. Það er ótímabært að draga víðtækar ályktanir af fundinum að svo stöddu, enda ráðherra nýtekinn við og útfærsla á hugmyndum ríkisstjórnarinnar lá ekki fyrir.
 
Endurskoðun búvörusamninga 2019
 
Það lá alltaf fyrir að það yrði komin ný ríkisstjórn þegar kæmi að endurskoðun búvörusamninga árið 2019 og beinlínis um það samið að hún færi fram á þann hátt að stjórnvöld hvers tíma gætu komið áherslum sínum að.  Sama gildir síðan um seinni endurskoðunina árið 2023. Bændur leggja þunga áherslu á að endurskoðunin gangi fram eins og um var samið. Við endurskoðunina þarf að fara yfir markmið samninganna og meta hvernig gengið hefur að framkvæma þau. Í samningunum er auk þess kveðið á um ýmis atriði sem skoða á sérstaklega við endurskoðunina. Þar er stærst ákvörðun um hvort hverfa eigi frá kvótakerfi í mjólkurframleiðslu, en einnig hvort að hægja eigi á breytingum á greiðslumarkskerfinu í sauðfjárrækt. Þá á einnig að meta hvort draga eigi frekar úr tollvernd útiræktaðs grænmetis gegn aukningu beingreiðslna á móti. Þá er einnig mikilvægt að fara vel yfir þau atriði sem atvinnuveganefnd Alþingis dró fram við afgreiðslu þingsins. Í nefndaráliti meirihlutans er meðal annars vikið að upplýsingagjöf til neytenda, frekari greiningu á sérstöðu íslensks landbúnaðar, greiningu á afkomu bænda, samkeppnisumhverfið og fleira. Allt þetta er mikilvægt að endurskoðunarnefndin skoði vel.  Þá er einnig þýðingarmikið að fara vel yfir umhverfismál og landbúnað, einkum loftslagsmálin.  Þessi mál komu fram í umræðunum á bændafundunum og undirstrika enn frekar nauðsyn þess að samtök bænda vinni að frekari stefnumótun í þessum málaflokki. Bændur, eins og þjóðin öll, þurfa að setja sér skýr og metnaðarfull markmið á sviði loftslagsmála. Þar er ekki annað í boði.
 
Ráðherra hefur sagt opinberlega að hún vilji breyta skipan nefndar sem forveri hennar skipaði til að vinna að endurskoðuninni. Á hvern hátt liggur ekki fyrir. Það er skiljanlegt að nýr ráðherra vilji koma sínum áherslum að hvað varðar fulltrúa ráðuneytisins sjálfs, en það væri skrítið ef aðilar sem hafa enga hagsmuni af því að efla íslenskan landbúnað yrðu kallaðir til við að móta starfsumhverfi hans.
 
Nú reynir á samstöðu bænda
 
Hitt meginefni fundanna voru félagsgjöldin eins og að framan greinir. Bændur hafa um árabil greitt fyrir sameiginleg verkefni, meðal annars starfsemi hagsmunasamtaka sinna, með sjóðagjöldum sem lögð hafa verið á framleiðsluna, síðustu 18 ár með búnaðargjaldi. En nú eru að renna upp nýir tímar. Það reynir nú á samstöðu bænda því að nú þarf að fjármagna samtökin með félagsgjöldum sem innheimt verða sérstaklega en verða ekki dregin af innlögðum afurðum. Á fundunum kom fram mjög jákvætt viðhorf til starfs samtakanna og margir höfðu orð á nauðsyn þess að samtök bænda yrðu áfram öflug, ekki síst við núverandi aðstæður. Skoðanakönnun meðal félagsmanna sem gerð var í desember leiðir einnig í ljós að mikill meirihluti telur starf samtakanna mjög mikilvægt fyrir landbúnaðinn. Hagsmunabaráttan hefur mesta þýðingu í hugum félagsmanna og hana vilja þeir áfram efla auk annarra helstu verkefna, eins og Bændablaðið og almenn kynningarmál.  Það gera menn einmitt best með víðtækri og almennri þátttöku þegar innheimta félagsgjalda hefst í næsta mánuði.  
Skógarfura í Varmahlíð föngulegust
Fréttir 4. október 2024

Skógarfura í Varmahlíð föngulegust

Skógræktarfélag Íslands hefur valið skógarfuru í Varmahlíð tré ársins 2024.

Þrír forstjórar skipaðir fyrir nýjar ríkisstofnanir
Fréttir 4. október 2024

Þrír forstjórar skipaðir fyrir nýjar ríkisstofnanir

Nýlega voru skipaði þrír forstjórar fyrir nýjar ríkisstofnanir sem urðu til með ...

Eftirlíking af hálfri kú
Fréttir 4. október 2024

Eftirlíking af hálfri kú

Nautastöð Bændasamtaka Íslands tók á dögunum í notkun eftirlíkingu af kú sem er ...

Gagnrýna nýjar reglur um hollustuhætti
Fréttir 3. október 2024

Gagnrýna nýjar reglur um hollustuhætti

Heilbrigðisnefndir kringum landið hafa gagnrýnt skort á kynningu á nýrri regluge...

Aðgerðaáætlun gefin út
Fréttir 3. október 2024

Aðgerðaáætlun gefin út

Matvælaráðherra, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, hefur gefið út aðgerðaáætlun fyrir...

Grasrótin gaumgæfir atvinnulíf og nýsköpun
Fréttir 3. október 2024

Grasrótin gaumgæfir atvinnulíf og nýsköpun

Verkefnið Vatnaskil á Austurlandi miðar að því að efla nýsköpun og stuðla að fjö...

Áburðarverkefni í uppnámi
Fréttir 3. október 2024

Áburðarverkefni í uppnámi

Áburðarverkefni í Syðra-Holti í Svarfaðardal, sem gengur út á moltugerð úr nærsa...

Aukinn innflutningur á lægri tollum
Fréttir 2. október 2024

Aukinn innflutningur á lægri tollum

Ekki er hægt að fá uppgefna þá aðila sem standa að baki innflutningi á landbúnað...