Afkvæmaverðlaun í hrossarækt

Í kjölfar breytinga á kynbótamati í hrossarækt, sem kynnt var í blaðinu fyrir skömmu, voru reglur um afkvæmaverðlaun og -sýningar teknar til endurskoðunar. Þessar nýju reglur voru samþykktar í fagráði nú nýverið og eru kynntar hér.

 

Ein af breytingunum í nýja kynbótamatinu er sú að nú er metið kynbótagildi fyrir svokallaða aðaleinkunn án skeiðs (þar sem vægi skeiðs er tekið út úr útreikningi á aðaleinkunn og dreift hlutfallslega yfir á aðra eiginleika hæfileika). Þótti rétt að horfa einnig til þessarar aðaleinkunnar án skeiðs við verðlaunun á afkvæmahrossum. Nú ná því hryssur heiðursverðlaunum með 5 fimm dæmd afkvæmi og 116 stig í aðaleinkunn eða aðaleinkunn á skeiðs. Ennfremur ná stóðhestar fyrstu verðlaunum með 15 dæmd afkvæmi og heiðursverðlaunum með 50 dæmd afkvæmi og 118 stig í aðaleinkunn eða aðaleinkunn án skeiðs. Þessi breyting er sannarlega til framfara þar sem nú er horft til fleiri hestgerða þegar afkvæmahross eru heiðruð en afkvæmahross sem eru að gefa að uppistöðu úrvals klárhross með tölti eru sannarlega verðmætir ræktunargripir.

 

Skuggi frá Bjarnarnesi var fyrsti handhafi Sleipnisbikarsins og hlaut hann á Landbúnaðarsýningu í Reykjavík 1947.

 

Sýningar á heiðursverðlauna hryssum með afkvæmum á stórmótum voru aflagðar fyrir nokkrum árum og var síðast gert á landsmóti 2006. Nú eru þær og hafa verið verðlaunaðar á árlegri haustráðstefnu fagráðs í hrossarækt. Hvað varðar afkvæmaverðlaun stóðhesta er nú breyting á að ekki er lengur krafa að hesturinn sé sýndur með afkvæmum á stórmóti (lands- eða fjórðungsmóti) eða landssýningu  til að hljóta afkvæmaverðlaun. Í framtíðinni munu því allir stóðhestar sem ná afkvæmaverðlaunum hljóta viðurkenningu á haustráðstefnu fagráðs. Á aðalfundi FEIF 2018 voru settar alþjóðlegar reglur um hvaða verðlaunastig afkvæmahrossa í öllum löndum FEIF birtast í WorldFeng og var miðað við reglur Íslands um verðlaunastig fyrir afkvæmahross. Hvað stóðhestana varðar eru nú sömu viðmið alls staðar í FEIF löndunum; 118 stig og 15 dæmd afkvæmi til fyrstu verðlauna og 118 stig og 50 dæmd afkvæmi til heiðursverðlauna. Eini munurinn var að ekki eru gerðar kröfur erlendis um að stóðhestarnar séu sýndir með afkvæmum á stórmótum til að hljóta verðlaunin eins og gert hefur verið hér á landi. Það þótti ekki raunhæft að gera þá kröfu erlendis þar sem afkvæmi hestanna gætu verið í fleiri en einu landi og því afar erfitt að koma afkvæmasýningu við. Þetta á nú einnig við hér á landi. Sýning afkvæmahesta með afkvæmum á stórmótum er því valkvæð.  Þegar stóðhesturinn nær fyrrgreindum verðlaunastigum fara upplýsingarnar inn í Worldfeng og eigandinn getur ákveðið sjálfur hvort hann stillir upp hópi afkvæma á stórmóti eða landssýningu. Að mæta með hóp á stórmót eða landssýningu verður engu að síður skilyrði verðlauna á mótinu og verður t.d. handhafi Sleipnisbikarsins að mæta með hóp á stórmót.

 

Sýningar á afkvæmahópum stóðhesta

 

Hvað varðar sýningar á afkvæma­hópum stóðhesta á stórmótum var einnig farið yfir þann fjölda afkvæma sem þarf að fylgja hestunum. Niðurstaðan var sú að hafa áfram 6 afkvæmi sem fylgja hestum til fyrstu verðlauna en fækka afkvæmum sem fylgja heiðursverðlauna hestum úr 12 í 10. Aðalástæðan fyrir fjölda viðmiðum í þessum afkvæmahópum er að gefa ræktendum góða yfirsýn yfir þá hestgerð sem hver hestur er að gefa. Þó sýningar á afkvæmum stóðhesta séu nú valkvæðar eins og fyrr segir eru þær engu að síður afar verðmætar fyrir ræktunarstarfið, þar sem ræktendur geta borið saman afkvæmahópana og áttað sig enn betur á kynbótagildi hestanna; fyrir utan hvað þær eru gríðarlega skemmtilegar. Reglur um afkvæmaverðlaun og -sýningar eru birtar í heild sinni hérna.

 

Reglur um afkvæmaverðlaun og -sýningar.

 

Lágmörk til verðlauna fyrir afkvæmi eru sem hér segir: 

 

Hryssur koma ekki til sýningar með afkvæmum, heldur eru þeim hryssum sem ná heiðursverðlaunum fyrir afkvæmi veittar viðurkenningar á árlegri haustráðstefnu fagráðs í hrossarækt. Stóðhestar sem ná fyrstu- eða heiðursverðlaunum fyrir afkvæmi hljóta einnig viðurkenningu á haustráðstefnu fagráðs. 

 

Afkvæmasýning á stóðhestum, sem hljóta fyrrgreind verðlauna­stig, á stórmótum (s.s. lands- eða fjórðungsmótum) eða landssýningum er valkvæð en er forsenda verðlauna á mótunum og byggir þá röðun hestanna innbyrðis á aðaleinkunn kynbótamatsins. Um sýningu á stóðhestum með afkvæmum gilda eftirfarandi reglur: