Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 6 ára.
Afbrigði shigatoxín myndandi E. coli   hluti af náttúrlegri örveruflóru íslenskra nautgripa og sauðfjár
Fréttir 6. júlí 2018

Afbrigði shigatoxín myndandi E. coli hluti af náttúrlegri örveruflóru íslenskra nautgripa og sauðfjár

Höfundur: Vilmundur Hansen

 

Niðurstöður skimunar benda til þess að afbrigði af STEC sem getur valdið sýkingum sé  hluti af náttúrlegri örveruflóru íslenskra nautgripa og sauðfjár og svo hefur líklega verið um langt skeið.

Rannsökuð hafa verið alls 111 sýni, 56 af kindakjöti og 55 af nautagripakjöti. Alls reyndust 23 sýni af kindakjöti og 9 sýni af nautgripakjöti innihalda eitt eða fleiri meinvirknigen og sum einnig bindigenið.  47 sýni af nautagripakjöti voru  af íslenskum uppruna og 8 af erlendum uppruna. Eitt sýni af nautgripakjöti með erlendan uppruna innihélt meinvirknigen.

E. coli bakteríur finnast í þörmum flesta dýra sem hafa heitt blóð. Afbrigði þessara E. coli baktería, sem geta myndað eiturefni, kallast STEC. STEC getur valdið alvarlegum sjúkdómum hjá fólki nái bakterían að setjast að í smáþörmum og mynda þar eiturefni.

Sjúkdómseinkeni
Í tilkynning frá Matvælastofnun segir að algeng sjúkdómseinkenni séu niðurgangur en í alvarlegum tilfellum getur sjúkdómurinn leitt til nýrnaskaða. Tíðni alvarlegra sjúkdómstilfella af völdum STEC er almennt lág.

Samkvæmt  upplýsingum frá Landlækni hafa undanfarin ár greinst um 0-3 einstaklingar á ári með STEC. Í mörgum tilvikum hafa sýkingarnar verið raktar til ferðalaga fólks erlendis en óvissa hefur ríkt um STEC í íslenskum matvælum þar sem sýnatökur til rannsókna á því hafa verið takmarkaðar fram til þessa.

Sú tegund sem algengast er að valdi nýrnaskaða á heimsvísu, eða í yfir 50% tilvika, er E. coli O157 og hefur aðallega verið tengd við neyslu nautakjöts, þá sérstaklega hamborgara. E. coli O157 hefur ekki verið rakin til íslensks nautgripakjöts hingað til og fannst ekki í nautgripum hér á landi í rannsókn sem framkvæmd var 2010-2011.

Í könnun á STEC í umhverfi, saursýnum úr nautgripum og sauðfé og matvælum frá árinu 2015 greindust um 5% kjötsýna með STEC meinvirknigen, og yfir 70% nautgripasaursýna og tæplega 60% kindasaursýna reyndust jákvæð.

Sýkingargen í 13 sýnum
Þegar meinvirknigen finnast er gerð tilraun til að einangra E.coli bakteríuna úr sýninu og með sameindarannsóknum ákvarða af hvaða O-grúppu hún er. Í greiningunni er skimað fyrir fimm algengustu STEC afbrigðum sem tengst hafa alvarlegum sýkingum í heiminum undanfarin ár, þ.e. E.coli O157, O103, O111, O026 og O145. Hingað til hefur í einu sýni verið ræktuð upp  E.coli O145 baktería sem inniheldur sýkingargen. Hins vegar tókst að einangra aðrar óþekktar E. coli O-grúppur sem einnig bera sýkingargen í 12 sýnum, þ.e. 2 sýnum af nautgripakjöti eða 3,6% sýna og 10 sýnum af kindakjöti eða 18% sýna.
 
Takmörkuð vitneskja er um sýkingarhættu að völdum af völdum STEC. Flókin samsetning meinvirkra gena spilar þar stórt hlutverk og ekki síður aldur og heilbrigði þess fólks sem neytir afurða sem mengast hafa af STEC. Þótt bindigenið sem eykur sýkingarhæfni bakteríunnar greinist í sýninu, getur það tilheyrt öðrum bakteríum sem ekki eru sjúkdómsvaldandi.

Þeir E. coli stofnar með sýkingargen sem náðst hefur að einangra, eru í langflestum tilvikum af ótilgreindum O-grúppum, þ.e. ekki af þeim 5 algengustu sem skimað er fyrir. Ekkert er heldur vitað um magn STEC baktería í kjötinu en almennt er talið að ekki þurfi mikinn fjölda til að valda sýkingu.

Fyrirbyggjandi aðgerðir

Bakteríur berast með sláturgripum inn í sláturhús og kjöt getur mengast  við fláningu og  við innanúrtöku. Hreinleiki dýra og fyrirbyggjandi aðgerðir sláturleyfishafa til að koma í veg fyrir slíka mengun eru því mjög mikilvægar og taka þeir sýni reglulega til greiningar á E. coli til sannprófunar á fyrirbyggjandi aðgerðum. Ef E. coli greinist yfir viðmiðunarmörkum þarf að skoða ástæður og grípa til úrbóta. 
 
 

Afkomutjón blasir við
Fréttir 10. október 2024

Afkomutjón blasir við

Forsendur ylræktar bresta augljóslega ef ekki er tryggt aðgengi að grunnþáttum f...

Lömbin léttari en í fyrra
Fréttir 10. október 2024

Lömbin léttari en í fyrra

Sigurður Bjarni Rafnsson, sláturhússtjóri Kaupfélags Skagfirðinga (KS), segir sl...

Uppskerubrestur á kartöflum
Fréttir 10. október 2024

Uppskerubrestur á kartöflum

Kartöflubændur við Eyjafjörð hafa lent í skakkaföllum út af hreti í byrjun sumar...

Kæra hótanir
Fréttir 8. október 2024

Kæra hótanir

Tveir einstaklingar hafa verið kærðir til lögreglu fyrir hótanir í garð eftirlit...

Mikill áhugi á íbúðum
Fréttir 7. október 2024

Mikill áhugi á íbúðum

Þrettán umsóknir um sex íbúðir á Kirkjubæjarklaustri bárust íbúðarfélagi Brákar.

Þrjár efstu frá sama bæ
Fréttir 7. október 2024

Þrjár efstu frá sama bæ

Fjórtán hryssur hljóta heiðursverðlaun fyrir afkvæmi í ár. Þrjár efstu hryssurna...

Skógarfura í Varmahlíð föngulegust
Fréttir 4. október 2024

Skógarfura í Varmahlíð föngulegust

Skógræktarfélag Íslands hefur valið skógarfuru í Varmahlíð tré ársins 2024.

Þrír forstjórar skipaðir fyrir nýjar ríkisstofnanir
Fréttir 4. október 2024

Þrír forstjórar skipaðir fyrir nýjar ríkisstofnanir

Nýlega voru skipaði þrír forstjórar fyrir nýjar ríkisstofnanir sem urðu til með ...

Sækja áhrif til Suður-Evrópu
9. október 2024

Sækja áhrif til Suður-Evrópu

Lómur
9. október 2024

Lómur

Uppskerubrestur á kartöflum
10. október 2024

Uppskerubrestur á kartöflum

Lömbin léttari en í fyrra
10. október 2024

Lömbin léttari en í fyrra

Kæra hótanir
8. október 2024

Kæra hótanir