Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 3 ára.
Íslenskt sauðfé á Grænlandi.
Íslenskt sauðfé á Grænlandi.
Mynd / Merete Rabölle á Hrauni II
Fréttir 13. maí 2022

Verndandi arfgerðir gegn riðu nokkuð algengar í íslensku fé á Grænlandi

Höfundur: smh

Niðurstöður úr sýnatökum úr íslensku sauðfé á Grænlandi hafa sýnt fram á að fjölbreytilegar arfgerðir eru í hjörðum þar, sem varða smitnæmi gagnvart riðu. Í raun virðast hinar verndandi arfgerðir vera mun algengari á Grænlandi en á Íslandi.

Í grein þeirra Eyþórs Einarssonar, Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins, Vilhjálms Svanssonar, Keldum, Karólínu Elísabetardóttir í Hvammshlíð og Stefaníu Þorgeirsdóttur, Keldum, á blaðsíðum 38 og 39 í þessu blaði, kemur fram að bæði ARR-arfgerðin og T137 séu nokkuð algengar í íslenska fénu á Grænlandi.

Sterk vísbending um íslenskan uppruna

Eyþór samsinnir því að líkur séu á að arfgerðirnar séu komnar úr íslenska fénu, sem byrjað var að flytja til Grænlands árið 1915. „Já, þetta gefur sterka vísbendingu um að ARR og T137 arfgerðirnar hafi verið í fénu sem flutt var út á sínum tíma. Hins vegar er ekki alveg hægt að fullyrða hvaðan þetta kemur í grænlenska stofninn því einhver áhrif gætu verið frá Færeyjum og Noregi, þótt grænlenska féð sé að uppistöðu af íslenskum meiði og virðist líta út eins og íslenskt fé.“

ARR-arfgerðin á 11 búum

Í greininni kemur fram að sjúkdómastaða grænlenska sauðfjárstofnsins hafi ekki verið mikið rannsökuð, en hann virðist laus við alla alvarlega smitsjúkdóma. Riða hefur aldrei verið greind í sauðfé á Grænlandi. ARR-arfgerðin reynist tiltölulega algeng, en alls fundust 18 kindur með þessa arfgerð af 228 sýnum sem voru greind, en alls voru tekin sýni á 35 búum. Það er um 8 prósenta kinda í úrtakinu. Þessar 18 kindur koma frá 11 búum. Arfgerðin T137, sem talin er vera mögulega verndandi, fannst í 17 prósenta tilvika og átta prósenta tilvika sem samsæta.

„Á Grænlandi er um 19.000 kindur. Þar er bara einn stofn sem er í grunninn íslenskt fé. Líkt og fram kemur í greininni voru fluttir inn tveir norskir hrútar þangað inn 1951 og síðan þá er talið að engin blöndun hafi átt sér stað við þennan stofn. Rannsóknir sem þegar hafa verið gerðar á skyldleika kynja hafa sýnt að grænlenska féð er mjög skylt því íslenska. Þá er núna fyrirhuguð rannsókn sem mun varpa enn betra ljósi á þennan skyldleika,“ segir Eyþór.

Hann bætir því við að ekki sé til skoðunar eins og er að nota þennan stofn til ræktunarstarfs á Íslandi, þar sem ARR-arfgerðin hafi þegar fundist á Íslandi. „Hins vegar má skoða þann möguleika síðar, þar sem enn er bara fundin ein „uppspretta“ af þessar arfgerð hér á landi. En það á enn eftir að greina helling af sýnum á Íslandi og við byrjum að sjá hvað kemur út úr því.“ 

Sjá nánar á blaðsíðum 38-39 í nýju Bændablaði.

Sölufélagið í góðu lagi
Fréttir 17. júlí 2025

Sölufélagið í góðu lagi

Nú hafa Sölufélag garðyrkjumanna, Báran stéttarfélag og Framsýn stéttarfélag und...

Bændur harka af sér
Fréttir 16. júlí 2025

Bændur harka af sér

Ný rannsókn bendir til þess að fólk sem starfar í landbúnaði sé ólíklegt til að ...

Getur leyst plast af hólmi
Fréttir 16. júlí 2025

Getur leyst plast af hólmi

Frumkvöðlafyrirtækið Marea Iceland hyggst setja á markað umhverfisvænt húðunaref...

Auglýsingar um sveppadropa og -duft ámælisverðar
Fréttir 16. júlí 2025

Auglýsingar um sveppadropa og -duft ámælisverðar

Verslunin Hugur Studio, sem rekin er af Hemmet ehf., hefur verið kærð fyrir afdr...

Átak um öryggi barna í sundi
Fréttir 16. júlí 2025

Átak um öryggi barna í sundi

Rauði krossinn á Íslandi hefur hleypt af stokkunum fræðslu- og forvarnarátaki um...

Pöddur í hundamat
Fréttir 15. júlí 2025

Pöddur í hundamat

Fyrirtæki hafa sett á markað hundamat úr skordýrum. Slíkt fæði hefur minna kolef...

Orkuskipti í Flatey
Fréttir 15. júlí 2025

Orkuskipti í Flatey

Jóhann Páll Jóhannsson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra og Elías Jónatans...

Landeldi við Hauganes
Fréttir 15. júlí 2025

Landeldi við Hauganes

Laxós ehf. áformar uppbyggingu og rekstur fiskeldisstöðvar norðan Hauganess, þar...