Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 9 ára.
Glaðværi bóndinn
Á faglegum nótum 21. september 2015

Glaðværi bóndinn

Höfundur: Vilmundur Hansen

Traktorarnir sem tíndir verða til að þessu sinni eru reytingur héðan og þaðan en eiga það sameiginlegt að hafa verið framleiddir í Bandaríkjunum á fyrrihluta og miðri síðustu öld.


Nöfn dráttarvéla eru oftar en ekki kennd við stofnendur fyrirtækjanna sem framleiða þá. Hér er að finna skemmtilega undantekningu á því enda hlýtur nafnið Happy Farmer að teljast glaðværasta nafn sem nokkur dráttarvél hefur nokkurn tíma verið nefnd.

Happy Farmer

Nafnið Happy Farmer hlýtur að teljast glaðværasta nafn sem nokkur dráttarvél hefur nokkurn tíma verið nefnd. Fyrirtækið The Happy Farmer co. var stofnað í Minnesota í Bandaríkjunum árið 1915. Vörumerki fyrirtækisins var óvenjulegt á sínum tíma og var teikning af skælbrosandi bónda. Fyrstu traktorarnir sem Happy Farmer framleiddi voru litlar tvígengisvélar með opnum gírkassa. Til að byrja með voru dráttarvélarnar á þremur járnhjólum en seinna framleiddi fyrirtækið einnig fjögurra hjóla vélar.

Árið 1916 tilkynnti fyrirtækið að 500 og 1500 týpurnar sem þá voru á hönnunarstigi yrðu framleiddar í samstarfi við H.E. Wilcox Motors Co. og La Crosse Tractor Co. Þrátt fyrir að nálega 20.000 Happy Farmer-traktorar væru framleiddir endaði samstarfið illa fyrir Glaðværa bóndann og skömmu fyrir 1920 yfirtók La Crosse Tractor Co. fyrirtækið. Á meðan framleiðsla gekk vel var talsverður fjöldi véla fluttur út til Suður-Ameríku, Frakklands og Bretlandseyja.

Keck Gonnerman

Þrátt fyrir að Keck Gonnerman eða KG, eins og fyrirtækið var yfirleitt kallað, hafi verið þekktast fyrir framleiðslu á vélum og vélahlutum framleiddi fyrirtækið á tímabili dráttarvélar. Bræðurnir John og Louis Keck og samstarfsmaður þeirra, Louis Gonnerman, sameinuðu krafta sína árið 1873 og hófu framleiðslu á gufuvélum, þreskimaskínum og sögunarmyllum. Árið 1917 hófu þeir svo framleiðslu á dráttarvélum.

Ólíkt flestum dráttarvélaframleiðendum á þeim tíma sem framleiddu stóra og þunga traktora einbeitti KG sér af minni, léttari og ódýrari, 15 til 30 hestafla tveggja strokka vélum.

Fyrstu traktorarnir sem Keck Gonnerman setti á markað þóttu gamaldags í útliti og í raun úreltir í hönnun. Árið 1928 setti fyrirtækið á markað endurhannaða dráttarvél með nýju útliti. Vélin var 18 til 35 hestöfl og fjögurra strokka. Meðal nýjunga í hönnun traktorsins var að það mátti fá hann með eða án akstursljósa og rafmagnsstartara. Gamla góða sveifin var þrátt fyrir það enn á sínum stað.

Minni útgáfan af nýju traktorunum, týpa 22/45, var fljótlega leyst af stærri vél, 25/50 sem þótti þyngri í stýri enda tvisvar sinnum þyngri í kílóum talið. Þegar hér var komið sögu voru starfsmenn fyrirtækisins orðnir ríflega tvöhundruð.

Keck Gonnerman hætti framleiðslu á dráttarvélum árið 1937 en framleiðsla þess á vélahlutum hélt áfram til 1953. Það var síðan yfirtekið af Harrison and Spencer í Kaliforníu.

Gibson

The Gibson Manufacturing Corporation í Longmont í Colorado, var stofnað árið 1946 af Wilbert Gibson. Faðir Wilbert framleiddi sportbíla áður en seinni heimsstyrjöldin skall á og hannaði traktora í frístundum. Sonurinn sá gróðatækifæri í því að framleiða traktora í kjölfar stríðsins enda eftirspurnin gríðarleg. Þrátt fyrir að líftími fyrirtækisins væri skammur framleiddi það margar gerðir dráttarvéla. Heildarfjöldinn er í kringum 50 þúsund og voru vélarnar fluttar út til 26 landa.

Fyrsti traktorinn sem Gibson sendi frá sér, Model A, var eins strokka, sex hestöfl, með loftkældri vél og þriggja gíra. Dráttarvél vó ekki nema 397 kíló og þótti henta vel fyrir minni garðyrkjustöðvar. 1948 setti fyrirtækið Super D2 dráttarvélina á markað sem var stærri útgáfa af Model A. Model D fylgdi fljótlega en sú týpa var fjögurra strokka og 25 hestöfl og síðan Model I sem var 40 hestöfl.

Gibson var yfirtekið af iðnframleiðandanum Helene Curtis árið 1952 og framleiðslu á dráttarvélunum hætt.

Deilt um gjaldtöku vegna meðhöndlunar á dýrahræjum
Fréttir 11. febrúar 2025

Deilt um gjaldtöku vegna meðhöndlunar á dýrahræjum

Fyrir áramót bárust tvö mál inn á borð lögfræðinga Bændasamtaka Íslands þar sem ...

Tvöfaldur hagnaður kjötvinnslu í eigu KS
Fréttir 11. febrúar 2025

Tvöfaldur hagnaður kjötvinnslu í eigu KS

Kjötvinnslan Esja gæðafæði nær tvöfaldaði hagnað sinn milli áranna 2022 og 2023.

Framleiðsla og sala á hrossakjöti jókst mest
Fréttir 10. febrúar 2025

Framleiðsla og sala á hrossakjöti jókst mest

Mikil aukning var í framleiðslu og sölu á hrossakjöti og svínakjöti á síðasta ár...

Betri afkoma sauðfjárbúa
Fréttir 10. febrúar 2025

Betri afkoma sauðfjárbúa

Hagstofan greindi frá því á vef sínum fyrir skemmstu að afkoman í sauðfjárræktin...

Hver á Ísland?
Fréttir 7. febrúar 2025

Hver á Ísland?

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun stendur að átaksverkefni við að áætla eignarmörk ...

Niðurstöður viðhorfskönnunar áhyggjuefni
Fréttir 7. febrúar 2025

Niðurstöður viðhorfskönnunar áhyggjuefni

Meirihluti bænda telur stuðningskerfi landbúnaðar flókið en aðeins tæp 14% telja...

Ratcliffe er fjórði stærsti landeigandi Íslands
Fréttir 6. febrúar 2025

Ratcliffe er fjórði stærsti landeigandi Íslands

Hægt er að fá vísbendingar um eignasöfnun einstakra aðila á landi út frá landeig...

Garðyrkjubændur bíða eftir útspili stjórnvalda
Fréttir 6. febrúar 2025

Garðyrkjubændur bíða eftir útspili stjórnvalda

Miklar raforkuverðshækkanir á garðyrkjubændur í ylrækt nú um áramótin koma illa ...