Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 6 ára.
Ekilslaus dráttarvél
Á faglegum nótum 28. desember 2018

Ekilslaus dráttarvél

Höfundur: Vilmundur Hansen

Hugmyndin um sjálfstýrandi og ekils­laus­an traktor kom fyrst fram skömmu fyrir miðja síðustu öld og því ekki ný af nálinni. Ekkert varð úr framleiðslu slíkra véla á þeim tíma enda tæknin ekki til staðar.

Hugmyndin lifði og undanfarin ár hafa orðið miklar framfarir í framleiðslu slíkra dráttar­véla.

Það getur verið þreytandi að sitja á traktor allan daginn og halda einbeitingunni við það sem verið er að gera, ekki síst þegar verkið er tilbreytingarlaust og tímafrekt. Erlendis þar sem akrar eru stórir getur tekið marga sólarhringa að plægja, sá og uppskera einn og sama akurinn vegna stærðar hans. Tækin sem eru notuð eru því gríðarlega stór og oft mörg saman í halarófu til að flýta verkinu sem mest.

Sjálfur minnist ég þess að hafa dreymt um sjálfstýrandi og ekilslausa dráttarvél þegar ég var að slá á gömlum Massey Harris Ferguson með slátturgreiðu og síðar á Zetor með PZ slátturþyrlu í sveitinni hjá afa og ömmu. Oft fannst mér verkið tímafrekt og þar sem ekki var hægt að lesa vísindaskáldsögur við sláttinn leyfði ég mér að dreyma um dráttarvélar framtíðarinnar. Dráttarvélar sem mundu slá sjálfar meðan ég sæti uppi á hól í sólinni og fílaði náttúruna.

Forritun og skynjarar

Undanfarin ár hafa orðið gríðarlegar framfarir í þróun ekillausra dráttarvéla enda sjálfstýringartækninni fleygt fram. Í dag er hægt að forrita dráttarvélarnar til að fara yfir ákveðin svæði og vinna ákveðin verk á ákveðnum tíma. Skynjarar koma í veg fyrir að traktorarnir keyri á hluti, menn og dýr sem verða á vegi þeirra. Hvað þá að þeir keyri á girðingar eða út í skurð eða móa.

Í dag eru unnið að þróun dráttarvéla sem eru það sem er kallað hálfsjálfvirkar eða fullkomlega sjálfvirkar. Hálf­sjálfvirku dráttar­vélarnar þurfa, eins og nafnið gefur til kynna, meira eftirlit en þær alsjálfvirku og eru hugsaðar fyrir minni býli. Einnig er í þróun tækni sem er þannig að ekill stjórnar fremstu vélinni í púlíunni en tækin sem á eftir koma eru hálfsjálfvirk og fylgja þeirri fremstu.

Dregin af vindu

Hugmyndin um ekilslausa dráttarvél kom fyrst fram árið 1940 þegar uppfinningamaðurinn Frank W. Andrew gerði tilraun til að búa til eina slíka. Andrew sá fyrir sér dráttarvél eða dráttarplóg sem tengdur væri við vindu handan við akurinn sem átti að vinna og átti vindan að draga ekilslausa dráttarvélina eða plóginn yfir akurinn sem væri plægður um leið.

Bifreiða- og dráttar­véla­framleiðandinn Ford gerði einnig tilraun til að hanna ekilslausa dráttarvél. Traktorinn fékk vinnuheitið Sniffer en fór aldrei í framleiðslu.

Skylt efni: Gamli traktorinn

Forvarnir gegn hófsperru verði hluti af ábyrgu hestahaldi
Fréttir 20. júní 2025

Forvarnir gegn hófsperru verði hluti af ábyrgu hestahaldi

Hófsperra er kvalafullur sjúkdómur í hrossum sem sífellt er að verða algengari h...

Eyjalín sópaði að sér verðlaunum á Skeifudeginum
Fréttir 20. júní 2025

Eyjalín sópaði að sér verðlaunum á Skeifudeginum

Skeifudagurinn fór fram í blíðskaparveðri sumardaginn fyrsta á Hvanneyri þar sem...

Lítill vöxtur í kjötframleiðslu á tólf mánaða tímabili
Fréttir 19. júní 2025

Lítill vöxtur í kjötframleiðslu á tólf mánaða tímabili

Samkvæmt nýlegum gögnum Hagstofu Íslands var heildarkjötframleiðsla nú í apríl á...

Spornar gegn dvöl fólks á hættusvæðum ofanflóða
Fréttir 19. júní 2025

Spornar gegn dvöl fólks á hættusvæðum ofanflóða

Næsta haust mun Jóhann Páll Jóhannsson, umhverfis-, orkuog loftslagsráðherra, mæ...

Pikkoló færir kaupmanninn aftur á hornið
Fréttir 19. júní 2025

Pikkoló færir kaupmanninn aftur á hornið

Á fimm stöðum á höfuðborgarsvæðinu má sjá lítil viðarhús merkt Pikkoló sem er ís...

Einkunnamet slegin á vorsýningum
Fréttir 19. júní 2025

Einkunnamet slegin á vorsýningum

Glæsileg kynbótahross hafa hlotið háar einkunnir og eftirtekt fyrir framgöngu sí...

Nóg af heitu vatni til að kynda öll hús
Fréttir 19. júní 2025

Nóg af heitu vatni til að kynda öll hús

Í maí 2024 fannst heitt vatn í Tungudal við Ísafjörð, aðeins um þremur kílómetru...

Spornað við útrýmingu
Fréttir 19. júní 2025

Spornað við útrýmingu

Nýlega var stofnað Fagráð um geitfjárrækt. Er það talið nauðsynlegt til að stuðl...