Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Frá blóðtöku. Afstaða íslenskra stjórnvalda er sú að starfsemin teljist til afurðanýtingar og sé ekki í vísindaskyni.
Frá blóðtöku. Afstaða íslenskra stjórnvalda er sú að starfsemin teljist til afurðanýtingar og sé ekki í vísindaskyni.
Mynd / ghp
Fréttir 30. maí 2023

Deilt um túlkun á gildissviði regluverks

Höfundur: Guðrún Hulda Pálsdóttir

Íslensk stjórnvöld telja blóðtöku á fylfullum hryssum teljast til afurðanýtingar og heyri því ekki undir tilskipun um dýr sem notuð eru í vísindaskyni.

Fyrr í mánuðinum sendi Eftirlitsstofnun ESA íslenskum stjórnvöldum formlegt áminningarbréf um starfsemi blóðtöku úr fylfullum hryssum. Eftirlitsstofnunin byggir málflutning sinn á því að starfsemin heyri undir tilskipun um vernd dýra sem notuð eru í vísindaskyni. Samkvæmt upplýsingum frá matvælaráðuneytinu er afstaða íslenskra stjórnvalda hins vegar sú að blóðtakan teljist til afurðanýtingar.

Blóðtaka ekki í vísindaskyni

Í áminningarbréfi ESA er því haldið fram að Ísland sé ekki að standa við skuldbindingar samkvæmt tilskipun 2010/63/ESB um vernd dýra sem notuð eru í vísindaskyni, þar sem afstaða íslenskra stjórnvalda sé sú að blóðtaka úr fylfullum hryssum falli ekki undir umrædda tilskipun.

„Afstaða íslenskra stjórnvalda byggir á því að samkvæmt 2. mgr. 1. gr. tilskipunarinnar gildi hún um dýr sem notuð eru eða ætluð til notkunar í tilraunum eða þegar þau eru ræktuð sérstaklega til þess að nota megi líffæri þeirra eða vef í vísindaskyni. Þar sem blóðmerahald og blóðtaka úr fylfullum hryssum teljist til afurðanýtingar, en er ekki í vísindaskyni, hefur afstaða Íslands verið sú að umrætt búfjárhald falli ekki undir tilskipunina,“ segir í skriflegu svari frá matvælaráðuneytinu.

Tilskipunin gildir ekki um landbúnaðarstarfsemi

Þar kemur fram að ráðuneytið fari nú yfir sjónarmið ESA og meti næstu skref, en málið snúist fyrst og fremst um túlkun á gildissviði regluverks.

Áminningarbréfið kom í kjölfar kvörtunar sautján félagasamtaka sem Eftirlitsstofnuninni barst í apríl árið 2022, en félagasamtökin telja starfsemi blóðtöku úr fylfullum hryssum til framleiðslu á PMSG/ eCG hormóni hér á landi andstæð ákvæðum EES samningsins.

Bréfið er upphaf að hugsanlegri málsókn eftirlitsstofnunarinnar gegn íslenskum stjórnvöldum fyrir brot á ákvæðum tilskipunar 2010/63/ ESB um vernd dýra sem notuð eru í vísindaskyni. Í 5. mgr. fyrstu greinar tilskipunarinnar segir að hún gildi ekki um landbúnaðarstarfsemi.

Íslensk stjórnvöld hafa nú tvo mánuði til að koma sjónarmiðum sínum á framfæri áður en stofnunin ákveður hvort málið verði tekið lengra.„Hvað blóðmerahaldið varðar þá var gefin út reglugerð í ágúst 2022 sem miðar að því að tryggja velferð og heilbrigði allra hryssa sem nýttar eru til blóðtöku. Reglugerðin gildir í þrjú ár og verður gildistími hennar nýttur til að fylgjast með og leggja mat á framtíð starfseminnar,“ segir enn fremur í skriflegu svari frá matvælaráðuneytinu.

Sjö áminningarbréf á ári

Eftirlitsstofnun ESA hefur eftirlit með því að skuldbindingar samkvæmt EES-samningnum séu efndar af hálfu EFTA/EES-ríkjanna, Íslands, Liechtenstein og Noregs. Eftirlitið snýr bæði að því hvernig EES-reglur eru innleiddar í íslenskan rétt og hvernig þeim er framfylgt af stjórnvöldum. Stofnunin getur tekið upp mál að eigin frumkvæði eða vegna kvörtunar frá einhverju EES-ríkjanna, stofnunum ESB eða einkaaðilum.

Á síðastliðnu ári hefur eftirlitsstofnunin sent íslenska ríkinu sjö formleg áminningarbréf.

Sölufélagið í góðu lagi
Fréttir 17. júlí 2025

Sölufélagið í góðu lagi

Nú hafa Sölufélag garðyrkjumanna, Báran stéttarfélag og Framsýn stéttarfélag und...

Bændur harka af sér
Fréttir 16. júlí 2025

Bændur harka af sér

Ný rannsókn bendir til þess að fólk sem starfar í landbúnaði sé ólíklegt til að ...

Getur leyst plast af hólmi
Fréttir 16. júlí 2025

Getur leyst plast af hólmi

Frumkvöðlafyrirtækið Marea Iceland hyggst setja á markað umhverfisvænt húðunaref...

Auglýsingar um sveppadropa og -duft ámælisverðar
Fréttir 16. júlí 2025

Auglýsingar um sveppadropa og -duft ámælisverðar

Verslunin Hugur Studio, sem rekin er af Hemmet ehf., hefur verið kærð fyrir afdr...

Átak um öryggi barna í sundi
Fréttir 16. júlí 2025

Átak um öryggi barna í sundi

Rauði krossinn á Íslandi hefur hleypt af stokkunum fræðslu- og forvarnarátaki um...

Pöddur í hundamat
Fréttir 15. júlí 2025

Pöddur í hundamat

Fyrirtæki hafa sett á markað hundamat úr skordýrum. Slíkt fæði hefur minna kolef...

Orkuskipti í Flatey
Fréttir 15. júlí 2025

Orkuskipti í Flatey

Jóhann Páll Jóhannsson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra og Elías Jónatans...

Landeldi við Hauganes
Fréttir 15. júlí 2025

Landeldi við Hauganes

Laxós ehf. áformar uppbyggingu og rekstur fiskeldisstöðvar norðan Hauganess, þar...