Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 10 ára.
Clayton & Shuttleworth – skutu niður Rauða baróninn
Á faglegum nótum 28. september 2015

Clayton & Shuttleworth – skutu niður Rauða baróninn

Höfundur: Vilmundur Hansen

Árið 1842 stofnuðu verkfræðingarnir og mágarnir Nathaniel  Clayton og  Joseph Shuttleworth félag í Lincoln- skíri á Bretlandseyjum sem hafði að markmiði að framleiða beltagufuvélar.

Reksturinn gekk vel frá upphafi og árið 1849 hófu þeir einnig framleiðslu á þreskivélum og áður en langt um leið var fyrirtækið orðið leiðandi í framleiðslu gufu- og þreskivéla. Auk þess að selja tækin undir eigin nafni seldu þeir einnig vélar til annarra framleiðenda sem merktu þær með eigin vörumerki.

Útibú í fimm löndum

Salan á gufuvélunum var svo góð að árið 1851 seldust 200 stykki. Árið 1857 var framleiðslan komin í 2.400 og árið 1890 framleiddi Clayton & Shuttleworth 26 þúsund gufuvélar og 24 þúsund þreskivélar. Þegar best lét voru starfsmenn fyrirtækisins í Lincoln-skíri 1.200 og það með starfsstöðvar í Austurríki, Ungverjalandi, Tékklandi og Úkraínu.
Sex kílómetrar á klukkustund niður í móti

Fyrirtækið hóf framleiðslu á beltadráttarvélum með sprengihreyfli árið 1911. Fyrstu tvær vélarnar á markað frá þeim voru stórar. Önnur fjögurra strokka, 80 hestöfl og gekk fyrir steinolíu en hin 90 hestöfl og fjögurra strokka en gekk fyrir dísilolíu. Stærri vélin var aðallega hugsuð til að draga þunga plóga. Báðir traktorarnir voru fremur hægfara og náðu einungis sex kílómetra hraða á klukkustund við bestu skilyrði og það helst niður í móti.

„Sporttýpan“

Ekki liðu nema fimm ár þar til uppfærsla var sett á markað, beltavél sem kallaðist Clayton Chain Rail Tractor. Sú vél var hundrað hestöfl og hálfgerður kappakstursbíll og sporttýpa í samanburði við eldri vélarnar og náði 11 kílómetra hraða á klukkustund á jafnsléttu. Stýrishjólið skagaði fram undan vélahúsinu og var úr járni auk þess sem hægt var að bremsa hvoru belti fyrir sig og snúa vélinni á punktinum þannig.

Salan á traktorunum gekk ekki sem skyldi og Marshall vélaframleiðandinn tók við þeim hluta framleiðslu Clayton & Shuttleworth árið 1926 og var framleiðslu þeirra hætt tveimur árum seinna.

Flugvélasmíði

Fyrirtækið var engan veginn af baki dottið þrátt fyrir að illa gengi með traktorana. Árið 1916 hafði það landað samningi sem fól í sér framleiðslu á varahlutum fyrir breska sjóherinn. Við upphaf heimsstyrjaldarinnar fyrri hóf það smíði á flugvélum fyrir breska flugherinn. Fyrsta vélin kallaðist Sopwith Triplane enda þrívængja. Sú þótti ekki sérlega góð og einungis 49 slíkar fóru í loftið. Auk minni flugvéla framleiddi fyrirtækið einnig Handley Page týpu O sem var á sínum tíma stærsta sprengjuflugvél sem framleidd var á Bretlandseyjum.

Eftir að framleiðslu þrívængjunnar var hætt hófst smíði á Sopwith Camel en sú gerð var aðallega þekkt fyrir að hafa skotið niður Fokker-þrívængju þýska flugmannsins Manfred von Richthofen, eða Rauða barónsins eins og hann var kallaður. 

Skylt efni: Gamli traktorinn

Kolefnisspor íslenskra matvæla á pari við Evrópu
Fréttir 11. desember 2025

Kolefnisspor íslenskra matvæla á pari við Evrópu

Ný rannsókn Matís sýnir að kolefnisspor helstu íslenskra matvæla – mjólkur, kjöt...

Þörungakjarni með mörg hlutverk
Fréttir 11. desember 2025

Þörungakjarni með mörg hlutverk

Undirrituð hefur verið formleg viljayfirlýsing um stofnun Þörungakjarna á Akrane...

Húsaeiningar frá Noregi
Fréttir 9. desember 2025

Húsaeiningar frá Noregi

Nýlega komu um tvö þúsund fermetrar af svonefndum „Modulum“, sem eru forsmíðaðar...

Unnið að friðun sex svæða á landsbyggðinni
Fréttir 9. desember 2025

Unnið að friðun sex svæða á landsbyggðinni

Alþingi hefur samþykkt framkvæmdaáætlun náttúruminjaskrár til ársins 2029. Um tí...

Gervigreind í Grímsnesi
Fréttir 9. desember 2025

Gervigreind í Grímsnesi

Grímsnes- og Grafningshreppur tekur nú þátt í þróunarverkefni í samstarfi við up...

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni
Fréttir 9. desember 2025

Jarðakaup frumkvöðla á landsbyggðinni

Þingsályktunartillaga um nýtt fyrirkomulag jarðakaupa frumkvöðla á landsbyggðinn...

Þurfum að viðhalda sérstöðu og forskoti
Fréttir 8. desember 2025

Þurfum að viðhalda sérstöðu og forskoti

Niðurstöðu COP30 sem fram fór í Brasilíu í nóvember hefur verið lýst sem lægsta ...

Fituúrgangur til framleiðslu á hreinsivörum
Fréttir 8. desember 2025

Fituúrgangur til framleiðslu á hreinsivörum

Nýsköpunarfyrirtækið Gefn sérhæfir sig í framleiðslu á umhverfisvænum bílahreins...