Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en mánaðar gamalt.
Öldungaráðið á skólabekk.
Öldungaráðið á skólabekk.
Mynd / Aðsendar
Lesendarýni 4. október 2024

MS eða gamla MBF er risafyrirtæki á Selfossi

Höfundur: Guðni Ágústsson, fyrrverandi landbúnaðarráðherra

Öldungaráð Selfoss boðaði komu sína í MS-stöðina á Selfossi með fyrirspurnina á vörum: „Höfum við gengið til góðs götuna fram eftir veg?“

Forstöðumenn MS-stöðvarinnar buðu öldungaráðinu til morgunverðar og fræðslufundar um þróun hins gamla Mjólkurbús Flóamanna og hvað væri framundan. Öldungaráðið er skipað heldri mönnum sem drekka kaffi í Bókasafninu í Ráðhúsi Árborgar á morgnana.

Hilmar Björnsson og Guðni Ágústsson við ræðustólinn.

Fyrirliði móttökunnar var Ágúst Þór Jónsson framleiðslustjóri, með honum voru Björn Baldursson, Ólafur Ragnarsson og Axel Sigurðsson.

Ágúst upplýsti að MS (Mjólkursamsalan) væri í eigu Auðhumlu samvinnufélags kúabænda sem ætti 80% í fyrirtækinu. Og KS (Kaupfélag Skagfirðinga) sem ætti 20%. hlut. Í dag er MS-stöðin ein af fjórum afurðastöðvum MS. Fjöldi ársverka hjá MS á landsvísu eru 417 talsins. Fjöldi ársverka MS Á Selfossi er um 112, að auki 18 bílstjórar. Fólk af 20 þjóðernum starfar hjá MS allan ársins hring.

Kúabændur eru um 476 talsins í dag og mjólka 26 þúsund kýr og framleiða um 150 milljónir lítra af mjólk. Um 74 þús. lítrar fara í gegnum stöðina á Selfossi og þar fer fram um helmingur af allri mjólkurvinnslu í landinu. Mjólkurbílarnir fara í á milli 75–80 þúsund heimsóknir árlega til að sækja mjólkina hringinn í kringum landið.

Ágúst og þeir MS menn fóru yfir þá miklu byltingu sem orðið hefur í mjólkurvinnslunni og kúabúskapnum frá 1990 til 2024. Árið 2004 fékk mjólkuriðnaðurinn heimild í búvörulögum til að hagræða í iðnaðinum með samvinnu við framleiðslu, sölu og dreifingu og birgðahalds mjólkurvara og einnig heimildir til sameiningar afurðastöðva. Þessar heimildir til samstarfs og sameiningar voru og eru undanskildar ákvæðum samkeppislaga. Þróunin er sú að frá 1990 hefur mjólkurbúum og dreifingarstöðvum í landinu fækkað úr 18 í 6. Kúabúum hefur fækkað úr tvö þúsund búum í 476. Þessir 476 bændur framleiða í betri fjósum meiri mjólk og kýrin hefur stóraukið afurðagetu sína, sem þakka ber fóðri, ræktun og bættum aðbúnaði, sagði Ágúst. Mjólkurframleiðslan var árið 1990 um 117 milljónir lítra en er í dag um 151 milljón lítra. Fram kom að nú er kjötiðnaðurinn og sauðfjárbændur að fá sömu heimild og mjólkuriðnaðurinn og kúabændur fengu 2004.

Mikil bylting hefur fylgt Ísey skyrinu sem er alþjóðlegt nafn og heldur utan um, sölu-, dreifingar- og markaðsmál fyrir erlenda starfsemi MS en Ísey skyr er framleitt á Selfossi fyrir innanlandsmarkað og einnig flutt út til Sviss, Benelúx og Bretlands. Einnig er það framleitt m.a. í Danmörku auk fleiri landa og selt víða um heim.

Fyrir dyrum stendur að MS ráðist fljótlega í byggingu á 1.200 fermetra viðbót við stöðina meðfram Austurveginum. Öldungaráðið naut gestrisni og borðaði nýhrært skyr með rjóma. Og á borðum var sýnishorn af fjölbreyttri framleiðslunni sem nú er í MBF-húsinu. Björn Gíslason rakari rifjaði upp að þegar hann sem strákur vann hjá MBF árið 1961 voru framleiðslutegundirnar um sex talsins. En þeir MS-félagar sögðu að í dag væru framleiddar um 227 vörunúmer.

Öldungarnir spurðu svo margra spurninga. Páll Imsland, sem hefur helgað sig litum og litaþróun á íslenskum búfjárstofnum, spurði: „Það er ljóst að fjölbreytileiki litanna í kúastofninum er verulega að minnka, stofninn er að verða rauður og rauðskjöldóttur. Hvernig væri séð í ljósi þess að árlega yrði verðlaunuð þau bú eða bændur sem best sinna litafjölbreytileikanum sem í stofninum býr með fallegum farandbikari og umfjöllun?“

Hilmar Björnsson, trésmiður og áður framkvæmdastjóri í Selós, minnti á hlut sinn í að hanna ræðustól MS, en Sigga á Grund skar út listaverkið sem prýðir hann.

Undirritaður spurði, í ljósi þess að íslenskan er okkar mál á fernunum og hefur gert þar lukku, hvort mennta- og skólayfirvöld ættu ekki að semja við MS um að nota fernurnar til að efla og styrkja lestrarhæfni barna og unglinga.

Öldungaráðið þakkar morgunstund og magnaðar upplýsingar um landbúnaðinn og mjólkuriðnaðinn. Heim fóru karlarnir sælir og vissu nú að MS-stöðin á Selfossi hefur dafnað í höndum móður sinnar, Mjólkurbús Flóamanna.

Eyrnamörk: Skjaldarmerki hins íslenska riddara
Lesendarýni 12. nóvember 2024

Eyrnamörk: Skjaldarmerki hins íslenska riddara

Eyrnamörk eða fjármörk eru, eins og margir þekkja, skurðir í eyru á fé til að sk...

Stoð atvinnulífs og lykill að framtíðarfæðuöryggi
Lesendarýni 11. nóvember 2024

Stoð atvinnulífs og lykill að framtíðarfæðuöryggi

Landbúnaður hefur löngum verið ein af burðarstoðum atvinnulífs í Norðausturkjörd...

Hnignun ESB
Lesendarýni 8. nóvember 2024

Hnignun ESB

„Evrópusambandið líkist Sovétríkjunum í vestrænum fötum“, á Mikhail Gorbasjov að...

Gróska eða stöðnun?
Lesendarýni 7. nóvember 2024

Gróska eða stöðnun?

Árið 2018 vann KPMG skýrslu fyrir þáverandi landbúnaðar­ráðherra þar sem sviðsmy...

Þjóðarátak í samgöngumálum
Lesendarýni 6. nóvember 2024

Þjóðarátak í samgöngumálum

Íslenskt samfélag stendur á tímamótum þegar kemur að samgöngumálum. Vegakerfi la...

Ekkert fæðuöryggi án landbúnaðar
Lesendarýni 5. nóvember 2024

Ekkert fæðuöryggi án landbúnaðar

Íslendingar eru og hafa ætíð verið landbúnaðarþjóð. Ræktun lands og nytjar hafa ...

Kvenfélagið Freyja 90 ára
Lesendarýni 1. nóvember 2024

Kvenfélagið Freyja 90 ára

Það var í júní árið 1934 sem nokkrar konur komu saman að Krossi í Austur-Landeyj...

Leitum samstarfsaðila fyrir landsbyggðarverkefni
Lesendarýni 31. október 2024

Leitum samstarfsaðila fyrir landsbyggðarverkefni

Landsbyggðin lifi leitar eftir samstarfi við framfarafélög, þorp, bæjarfélög eða...