Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Sigurður Eyþórsson, framkvæmda­stjóri Bænda­samtaka Íslands.
Sigurður Eyþórsson, framkvæmda­stjóri Bænda­samtaka Íslands.
Mynd / HKr.
Fréttir 8. nóvember 2018

Um 18.000 manns í strjálbýli treysta með einum eða öðrum hætti á landbúnað

Höfundur: Hörður Kristjánsson
Sigurður Eyþórsson, framkvæmda­stjóri Bænda­samtaka Íslands, sagði á fundi um aukna verðmætasköpun í íslenskum landbúnaði að samkvæmt tölum Hagstofu Íslands væri landbúnaðurinn að skila yfir 50 milljörðum í framleiðsluverðmætum inn í íslenska hagkerfið. 
 
Þarna er um að ræða bæði dýraafurðir eins og kjöt- og mjólkurvörur, egg sem og korn og aðrar plöntuafurðir úr garðyrkju og ylrækt. Þar að auki væri mikilvæg framleiðsla á æðardún, minkaskinnum, hrossum til útflutnings og skógarafurðum. Í sumar hafi auk þess komið til umfangsmikill útflutningur á heyi vegna þurrka í Skandinavíu. 
 
Auk þess benti Sigurður á að ýmiss konar þjónusta hafi verið að aukast sem tengdist landbúnaði, eins og ferðaþjónusta. Þetta skilaði allt saman yfir 4.000 beintengdum störfum og hafi mikil áhrif á byggðina í landinu.
 
Sigurður benti á að samkvæmt tölum Hagstofu Íslands búa um 18.000 manns í strjálbýli sem treysta með einum eða öðrum hætti á landbúnað sér til lífsviðurværis, þó sá fjöldi ynni ekki allur beint við landbúnað. Þá sé ekki verið að tala um alla þá sem starfa við úrvinnslu landbúnaðarafurða í landinu. 
 
Sérstaðan er verðmæt
 
Hrein orka, hreint vatn og lítil lyfjanotkun í landbúnaði er hluti af þeirri gæðaímynd sem íslenskur landbúnaður byggir á. Segir Sigurður að þar hafi íslenskur landbúnaður verulegt forskot miðað við t.d. landbúnað í Evrópusambandslöndunum. Sýklalyfjanotkun sé t.d. um 88 sinnum meiri en á Íslandi í löndum þar sem hún er mest innan ESB-landa. 
 
„Þetta er verðmæt sérstaða. Við erum að nota lítið af varnarefnum og mun minna en gert er annars staðar í Evrópu. Það hefur mikla þýðingu að við vitum hvernig staðið er að þessari framleiðslu og að við vitum hvaðan framleiðslan kemur. Þá erum við að mestu leyti  með framleiðsluhætti sem byggjast á fjölskyldubúum. Í þessu felst mikil menning sem m.a. ferðaþjónustan treystir á í sínu viðskiptamódeli. Þá erum við líka með sérstæða búfjárstofna sem eru sumir hverjir upprunalegir frá því land byggðist. Það eru nautgripirnir, sauðféð, hrossin og geiturnar, í því felast líka mikil verðmæti. 
 
Enn aðeins með 18 af 120 skráðum dýrasjúkdómum
 
Í öllu þessu nýtist okkar einangrun líka vel. Alþjóðadýraheilbrigðisstofnunin skráir 120 tilkynningarskylda dýrasjúkdóma. Af þeim hafa aðeins 18 greinst hér á landi, en um 90 á meginlandi Evrópu. Þetta er líka mjög verðmæt sérstaða sem vert er að leggja mikið á sig til að passa. Þar er vaxandi innflutningur landbúnaðarafurða sem gæti ógnað þessu, en í sumum greinum er hann kominn í 20% hlutfall og hefur farið vaxandi undanfarin ár. Það var verið að flytja inn rúmlega 4.400 tonn af beinlausu kjöti í fyrra,“ sagði Sigurður.
 
Benti hann á að skýringuna á auknum innflutningi væri m.a. að finna í því að dregið hafi verið úr tollvernd. Útflutningur landbúnaðarafurða væri hins vegar hlutfallslega ekki mikill, en hafi þó skilað um 4,2 milljörðum króna. Þar af hafi rúmlega helmingurinn verið sauðfjárafurðir. 
 
Hlýnun veðurfars skapar bæði ný tækifæri og vanda
 
Sigurður segir að hlýnun  veðurfars á Íslandi geti gefið tækifæri til að auka framleiðslu landbúnaðarafurða hér á landi. Samfara auknum tækifærum vegna hlýnunar aukist um leið ásókn ýmissa meindýra sem ekki hafi áður verið vandamál. Þessa hafi einkum orðið vart í ýmiss konar plönturæktun. 
 
Sagði Sigurður að ekkert eitt svar væri við því hvernig auka ætti verðmætasköpun í íslenskum landbúnaði. Þar væri fjölbreytnin trúlega lykilatriði því ekki væri hægt að finna þar eina lausn sem hentaði öllum. Hann sagði að til að gera aukna nýsköpun í greininni að veruleika og til að sinna markaðsstörfum þyrfti öflugan stuðning og vilja.  
Kjötskortur, hvað?
Fréttir 24. mars 2023

Kjötskortur, hvað?

Sé horft til ásetningsfjölda gripa á landinu er fyrirsjáanlegt að framboð á kjöt...

Vilja framtíðarsýn frá stjórnvöldum
Fréttir 24. mars 2023

Vilja framtíðarsýn frá stjórnvöldum

Aðalfundur deildar svínabænda Bændasamtaka Íslands var haldinn í Saltvík 16. mar...

Um 5% fækkun sauðfjár
Fréttir 24. mars 2023

Um 5% fækkun sauðfjár

Samkvæmt bráðabirgðaniðurstöðum úr matvælaráðuneytinu hefur orðið um fimm prósen...

Framleiðslan heldur dampi þrátt fyrir fækkun búa
Fréttir 24. mars 2023

Framleiðslan heldur dampi þrátt fyrir fækkun búa

Tvö eggjabú munu hætta framleiðslu í júní nk. Formaður deildar eggjabænda segir ...

Áburðarframleiðsla á döfinni
Fréttir 23. mars 2023

Áburðarframleiðsla á döfinni

Á Búnaðarþingi mun Þorvaldur Arnarsson, verkefnastjóri hjá Landeldi hf., kynna v...

Bændur ræddu brýn málefni við ráðherra
Fréttir 23. mars 2023

Bændur ræddu brýn málefni við ráðherra

Matvælaráðherra fundaði með eyfirskum bændum síðastliðið sunnudagskvöld í mötune...

Íslenskt fiskinasl útnefnt besta sjávarafurðin
Fréttir 23. mars 2023

Íslenskt fiskinasl útnefnt besta sjávarafurðin

Á mánudaginn var hið íslenska Næra fiskinasl frá Responsible Foods útnefnt besta...

Ekki féhirðir annarra
Fréttir 23. mars 2023

Ekki féhirðir annarra

Þórarinn Skúlason og Guðfinna Guðnadóttir, bændur á Steindórsstöðum, eru á meðal...