Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Inngangurinn að frægeymslunni á Svalbarða. Myndir / www.croptrust.org.
Inngangurinn að frægeymslunni á Svalbarða. Myndir / www.croptrust.org.
Fréttir 27. febrúar 2020

Spírunarhæfni fræja eftir 30 ár í sífrera

Höfundur: Vilmundur Hansen

Meðal tilrauna sem gerðar eru við Norræna fræ­bankann á Svalbarða er að kanna lifun fræja og plöntusjúkdóma í geymslunni.

Tilraunin, sem hugsuð er til hundrað ára, felst í því að fræ eru geymd í gámi við -18° á Celsíus í gamalli kolanámu og spírunarhæfni þeirra athuguð á nokkurra ára fresti.

NorGen sendi nýlega frá sér skýrslu þar sem er sagt frá niðurstöðum spírunarmælinga síðustu 30 ár.

Frægeymsla á Svalbarða er inni í fjalli og í sífrera.

Fræjunum var komið fyrir í námunni árið 1986. Fyrstu 20 árin voru teknar stikkprufur á tveggja og hálfs árs fresti og spírunargeta þeirra prófuð, auk þess sem lifun plöntusjúkdóma sem berast með fræjum var athuguð. Að 20 árum liðnum í geymslunni var farið að athuga fræin á 5 ára fresti og mun það vera gert í 80 ár.

17 mismunandi tegundir

Fræjunum var við upphaf tilraun­arinnar skipt í 41 hluta með 17 mismunandi tegundum og tveimur til af ólíkum yrkjum af norrænum nytjaplöntum í landbúnaði og garðyrkju. Auk þess sem hluti fræjanna var náttúrulega smitaður af 11 ólíkum plöntusjúkdómum.

Niðurstaða spírunartilrauna sýna að sjö af níu tegundum sýna 90% spírun eftir 30 ár í sífrera. Spírun hjá rauðrófum (Beta vulgaris), lauk, (Allium cepa), agúrku (Cucumis sativus) og vallarsveiggrass (Poa pratensis) var milli 97 og 99%. Spírunarhæfni byggs (Hordeum vulgare) reyndist vera 89% og hveitis (Triticum aestivum) 79%. Sú tegund sem sýndi minnsta spírunarhæfni er rúgur (Secale cereale), eða 49%.

Plöntusjúkdómar lífseigir

Meðaltals heildarspírun hefur minnkað úr 87,2% i 76,9% á þeim 30 árum sem tilraunin heftur staðið yfir.

Athugun á lifun plöntusjúkdóma sýnir að allir sjúkdómarnir hafa lifað frostið af síðustu 30 ár og styrkur þeirra svipaður frá upphafi til síðustu mælinga.

Til stendur að auka umfang tilraunarinnar, fjölga tegundum sem prófaðar verða og lengja geymslutíma þeirra.

Halla tekur upp Íslenskt staðfest
Fréttir 28. mars 2024

Halla tekur upp Íslenskt staðfest

Halla Sif Svansdóttir Hölludóttir, garðyrkjubóndi og eigandi Sólskins grænmetis ...

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands
Fréttir 27. mars 2024

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands

Fjölmörg mál voru til afgreiðslu á nýliðnu Búnaðarþingi 2024, úr fimm nefndum, s...

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025
Fréttir 27. mars 2024

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025

Matvælaráðuneytið hefur tilkynnt um frestun á gildistöku banns við endurnýtingu ...

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi
Fréttir 27. mars 2024

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi

Fyrirkomulag landbúnaðarstuðningskerfis á Íslandi mun taka miklum breytingum ef ...

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst
Fréttir 26. mars 2024

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst

Fyrrverandi sláturhússtjóri á Vopnafirði ætlar ekki að láta deigan síga þrátt fy...

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal
Fréttir 26. mars 2024

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal

Niðurskurður á sauðfé frá bæjunum Eiðsstöðum og Guðlaugsstöðum í Blöndudal fór f...

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga
Fréttir 26. mars 2024

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga

Kornræktarfélag Suðurlands verður endurvakið sem viðskiptavettvangur ræktenda og...

Grípa þarf tækifærin
Fréttir 26. mars 2024

Grípa þarf tækifærin

Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson, telur að bændur eigi að leyfa sér að hor...