Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 9 ára.
Ræktunarland á stærð við Ísland hefur horfið undir þéttbýli á 50 árum
Fréttir 14. nóvember 2014

Ræktunarland á stærð við Ísland hefur horfið undir þéttbýli á 50 árum

Höfundur: Matthías Eggertsson

Víðfeðm landsvæði tengd landbúnaði hafa verið lögð undir malbik og steinsteypu í borgum Evrópu á  síðustu árum og   áratugum. 

Á árabilinu  1990–2006 dróst akurlendi  í  19 þéttbýlustu  löndum  Evrópu saman sem svaraði til ræktunar  á   6,1 milljón tonnum  af hveiti árlega. Ferlið er hvarvetna hið sama. Landið er tekið undir  byggingu íbúðar-,  skrifstofu-  og iðnaðarhúsnæðis, eða stórmarkaði með  enn stærri  bílastæðum.  Frá þessu var greint í LoA, fylgiriti um tækni og hagfræði í Landsbygdens Folk.

Frá miðjum 6. áratug síðustu aldar, eða á 50 ára tímabili, hefur land undir þéttbýli í Evrópu aukist um 78% en  fjöldi  íbúa um  33%, samkvæmt upplýsingum frá evrópsku umhverfisstofnuninni  EEA.

Jarðnæði, sem hefur verið tekið til annarra nota,  svo sem til bygginga og undir umferðarmannvirki,  er talið forgangsmál  í hagþróun.  Þessi þróun vekur þó jafnframt áhyggjur, þar sem  landið er einnig talið mikilvægt til  matvælaframleiðslu. Efnahagsráð Evrópu (EEA) telur jarðnæði, sem tekið er undir aðrar þarfir en ræktun í ESB, vera um eitt þúsund ferkílómetrar á ári á áratugnum  1990–2000. Það svarar til um 275 hektara á dag.

100 þúsund ferkílómetrar undir þéttbýli

Heildarflatarmál ræktunarlands í Evrópu sem tekið hefur verið til annarra þarfa var árið 2006 áætlað 100 þúsund ferkílómetrar. Það  svarar til  2,3% af flatarmáli landa ESB  og er að meðaltali 200 fermetrar á íbúa. Til samanburðar þá er Ísland um 103 þúsund ferkílómetrar að flatarmáli.

Hæst með þetta hlutfall af landi undir þéttbýli og vegi  eru  Malta, Holland, Belgía, Þýskaland og  Lúxemborg, en hlutfallið er einnig hátt í  Miðjarðarhafslöndunum.

Borgir teygja sig yfir ræktunarland

Sögulega séð hafa borgir einkum verið reistar  í nálægð ræktunarlands til að tryggja öflun matvæla. Í samræmi við það þá leggur  vöxtur borga einkum undir sig ræktunarland. Það leiðir af sjálfu sér að þessi nýting á ræktunarlandi þrýstir á  verðhækkun  á ræktunarlandi  og aukinn korninnflutning til þessara landa. 

Ræktunarland hefur minnkað verulega í Svíþjóð sl. hálfa öld. Fram undir hið síðasta hefur ástæðan einkum verið sú að  akuryrkjan hefur dregist saman, en auknar byggingaframkvæmdir eru nú farnar að skipta máli í þeim efnum. Þessi þróun sækir nú ört á. Þar er það áhyggjuefni að þessi samdráttur er mestur á  bestu kornræktarsvæðum landsins að sögn viðkomandi stjórnvalds, Svenska Jordbruksverket.  Stjórnvöld landsins  hafa þegar fengið málið  til umfjöllunar.

Nokkur lönd í Evrópu hafa nú  ákveðið takmarkanir á nýtingu kornakra til annarra þarfa. Víða um álfuna hækkar nú jafnframt verð í ræktunarlandi.

Evrópuráðið hefur ályktað um  að notkun á ræktunarlandi til annarra þarfa sé  nær alltaf  óafturkræf. Því beri að hugsa til  langrar framtíðar þegar land er lagt undir byggingar og vegi

Sumarkomunni fagnað
Fréttir 25. apríl 2024

Sumarkomunni fagnað

Að venju verður opið hús í Garðyrkjuskólanum á Reykjum á sumardaginn fyrsta, fim...

Burðarhjálp: Leiðbeiningarmyndbönd
Fréttir 24. apríl 2024

Burðarhjálp: Leiðbeiningarmyndbönd

Síðan 2019 geta bændur og aðstoðarfólk notað fjölda leiðbeiningarmyndbanda, sem ...

Afurðamestu sauðfjárbúin
Fréttir 24. apríl 2024

Afurðamestu sauðfjárbúin

Í niðurstöðum skýrsluhalds í sauðfjárrækt fyrir síðasta ár, sem eru birtar hér í...

SS segir of flókið að upprunamerkja
Fréttir 24. apríl 2024

SS segir of flókið að upprunamerkja

Sláturfélag Suðurlands (SS) sér ekki hag í að upprunamerkja svínakjöt frá Korngr...

Hraðhlaðið við Galdrasafnið
Fréttir 23. apríl 2024

Hraðhlaðið við Galdrasafnið

Orkubú Vestfjarða hefur sett upp nýja 400 kW hraðhleðslustöð við Galdrasafnið á ...

Hámarksmagn minnkað í matvælum
Fréttir 23. apríl 2024

Hámarksmagn minnkað í matvælum

Innan skamms taka gildi breytingar á reglugerð þar sem leyfilegt hámarksmagn nít...

Greiða götu viðskiptasambanda við Indland
Fréttir 22. apríl 2024

Greiða götu viðskiptasambanda við Indland

Bæði þjónustu- og vöruviðskipti við Indland munu að öllum líkindum aukast á næst...

Jarðræktarmiðstöðin rís
Fréttir 22. apríl 2024

Jarðræktarmiðstöðin rís

Jarðræktarmiðstöð Landbúnaðarháskóla Íslands mun verða tilbúin árið 2027 gangi á...