Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 ára.
Innflutningur á lambahryggjum til Íslands vegna skorts?
Skoðun 26. júlí 2019

Innflutningur á lambahryggjum til Íslands vegna skorts?

Höfundur: Guðfinna Harpa Árnadóttir

„Ráðgjafarnefnd um inn- og útflutning landbúnaðarvara hefur lagt til við landbúnaðarráðherra að gefinn verði út tímabundinn innflutningskvóti á lækkuðum tollum til að bregðast við skorti á innlendum lambahryggjum og hryggjarsneiðum.

Tillaga nefndarinnar er að á tímabilinu 29. júlí til 30. ágúst megi flytja inn lambahryggi og sneiðar með magntolli.

Félag atvinnurekenda hefur gert athugasemdir við tímabilið sem um ræðir og telur fjórar vikur skamman tíma til að finna kjöt og koma því til landsins.“ Bændablaðið 25. júlí 2019

Það eru óneitanlega margar spurningar sem fljúga um huga okkar sauðfjárbænda við þessar fréttir. Ekki síst í ljósi þess að á undanförnum þremur árum höfum við barist erfiðri baráttu fyrir því að halda okkar búum gangandi í umhverfi afar lágs afurðaverðs sem á sínar skýringar í erfiðleikum á erlendum mörkuðum með tilheyrandi umframframleiðslu og birgðasöfnun. Við sauðfjárbændur höfum tekið sársaukafullar ákvarðanir á þessu tímabili til þess að leggja okkar af mörkum til að breyta þeirri stöðu. Þær ákvarðanir höfðu skilað okkur á þann stað að full ástæða var til bjartsýni, birgðastaða orðin eðlileg og fyrirséður samdráttur í framleiðslu.  

Kæru stjórnir og framkvæmdastjórar afurðastöðva eruð þið að leggja ykkar af mörkum?

Það er ljóst að afurðastöðvar hafa, í samvinnu við bændur, náð miklum árangri í að vinna niður birgðasöfnunarvanda áranna á undan. Þar hafa afurðastöðvar fært nokkrar fórnir í sínum rekstri. En það er líka ljóst að frá og með síðustu sláturtíð hafa verið flutt út 395 tonn af hryggjum og hryggjavöru á meðalverðinu 1.027 kr/kg. Þá eru ótaldir þeir hryggir sem fylgdu heilum skrokkum sem fluttir eru út á enn lægra verði. Ofangreint verð er nokkuð undir heildsöluverði hér innanlands. Ákvæðið um lækkun eða niðurfellingu tolla vegna skortsstöðu er ekki nýtt af nálinni. Birgðastaða liggur fyrir í lok hvers mánaðar.

Samkvæmt útflutningsskrám voru hryggir fluttir út á undir 1.000 kr./kg í mars, apríl og maí. Að einhverju leyti er um að ræða vöru sem er illseljanleg á innlendum markaði. Það er þó óhjákvæmilegt við þessar kringumstæður að upp komi spurningin um hvort skotið hafi verið yfir markið í útflutningi ársins  – ekki satt?

Kæru verslunareigendur, gerðuð þið nóg til að tryggja að þið hefðuð framboð allt árið í ykkar verslun eða voruð þið að treysta á áframhaldandi stöðu mikilla birgða með tilheyrandi afsláttarkjörum og verðhjöðnun á lambakjöti?

Það er ljóst að ef verslanakeðjur hefðu verið tilbúnar að gera samninga við afurðastöðvar strax síðastliðið haust um ákveðið magn af hryggjum og hryggjavöru hefði það magn ekki verið flutt úr landi. Miðað við verð til afurðastöðva á útfluttri vöru verður ekki annað séð en að hægt hefði verið að gera nokkuð hagstæða samninga á þeim tímapunkti. Ekki verður horft framhjá því að áhætta og kostnaður afurðastöðva af því að sitja uppi með birgðir er mikil. Erfið birgðastaða er öllum rekstraraðilum þeirra í fersku minni og á þeim grunni hefur hver og ein afurðastöð þurft að taka sínar ákvarðanir um útflutning en afurðastöðvum er óheimilt að hafa með sér samráð um viðskipti sín og samninga.

Öll höfum við séð verð á lambakjöti í helgarbæklingum stóru verslanakeðjanna sem okkur finnst óeðlilega lágt. Lambakjötið er notað sem „togari“ – lágt verð á eftirsóttri vöru nær fólki inn í verslunina sem kaupir þá líka eitthvað fleira sem ekki er selt með jafn lágri framlegð. Erfið birgðastaða hefur ýtt undir að lambakjöt hefur verið aðgengilegt verslunum á lágu verði til nota í þessum tilgangi. Það er hundfúlt að missa slíkan spón úr sínum aski – ekki satt?

Kæra Félag atvinnurekenda – er ennþá skortur á lambahryggjum eftir að sláturtíð er hafin og ástæða til að lengja innflutningstímabilið?


Það er ljóst að lagaákvæðið um lækkaða tolla byggir á því að um skort á vöru sé að ræða. Ekki skort á „vöru á lágu verði“. Það er ljóst að fyrsta slátrun á þessari sláturtíð er áformuð 15. ágúst næstkomandi og þá koma hryggir inn á markað. Sláturtíð er komin á fullt í flestum sláturhúsum 2. september nk. Á sláturtíð er slátrað um það bil 9000 lömbum  á dag. Það þýðir að strax í fyrstu viku september verða til um það bil 150 tonn af lambahryggjum. Það þýðir að meintu skortsástandi á hryggjum og hryggjavöru er lokið í síðasta lagi að fjórum vikum liðnum – ekki satt?

Kæri landbúnaðarráðherra – ætlar þú að ganga að óbreyttri tillögu nefndarinnar?

Það er ljóst að verði af miklum innflutningi á lambakjöti til Íslands þá vinnur það gegn þeim árangri sem náðst hefur með samstilltu átaki og erfiðum fórnum. Það vinnur gegn markmiðum samnings sem stjórnvöld hafa nýverið gert við okkur sauðfjárbændur. Mest tapa sauðfjárbændur, fjölskyldur þeirra og byggðirnar hringinn í kringum landið. Tryggja þarf þess að innflutningur ef af honum verður verði hæfilegur til að mæta áætluðum skorti á lambahryggjum í fyrri hluta ágúst en ekki meiri. Tryggja þarf að glugginn til innflutnings sé ekki nema þar til framboð verður af fersku innlendu kjöti í síðasta lagi um miðjan ágúst. Þú ert til í það - ekki satt?

Spurningar mínar eru margar – nú krefst ég svara.

Halla tekur upp Íslenskt staðfest
Fréttir 28. mars 2024

Halla tekur upp Íslenskt staðfest

Halla Sif Svansdóttir Hölludóttir, garðyrkjubóndi og eigandi Sólskins grænmetis ...

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands
Fréttir 27. mars 2024

Uppfærsla á stefnumörkun Bændasamtaka Íslands

Fjölmörg mál voru til afgreiðslu á nýliðnu Búnaðarþingi 2024, úr fimm nefndum, s...

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025
Fréttir 27. mars 2024

Endurnýting heimil til 1. nóvember 2025

Matvælaráðuneytið hefur tilkynnt um frestun á gildistöku banns við endurnýtingu ...

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi
Fréttir 27. mars 2024

Horfið frá framleiðslutengdum stuðningi

Fyrirkomulag landbúnaðarstuðningskerfis á Íslandi mun taka miklum breytingum ef ...

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst
Fréttir 26. mars 2024

Hyggur á slátrun í haust ef leyfi fæst

Fyrrverandi sláturhússtjóri á Vopnafirði ætlar ekki að láta deigan síga þrátt fy...

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal
Fréttir 26. mars 2024

Niðurskurði lokið á fé úr Blöndudal

Niðurskurður á sauðfé frá bæjunum Eiðsstöðum og Guðlaugsstöðum í Blöndudal fór f...

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga
Fréttir 26. mars 2024

Kornræktarfélag gengur í endurnýjun lífdaga

Kornræktarfélag Suðurlands verður endurvakið sem viðskiptavettvangur ræktenda og...

Grípa þarf tækifærin
Fréttir 26. mars 2024

Grípa þarf tækifærin

Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson, telur að bændur eigi að leyfa sér að hor...