Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 8 ára.
Félagsgjöld BÍ verða einföld, skilvirk og sanngjörn
Á faglegum nótum 10. janúar 2017

Félagsgjöld BÍ verða einföld, skilvirk og sanngjörn

Höfundur: Guðbjörg Jónsdóttir, verkefnastjóri hjá BÍ
Fjárlagafrumvarp Alþingis vegna ársins 2017 liggur nú fyrir. Í yfirliti um lagabreytingar sem fylgja því er lagt til að lög um búnaðargjald verði felld úr gildi frá og með 1. janúar 2017.
 
Engin ástæða er til að halda annað en að þetta nái fram að ganga. Nýir tímar taka við í tekjuöflun í félagskerfi bænda, þar sem byggt er á félagafrelsi og aukinni markaðstengingu. Búnaðargjald er skattur á búvöruframleiðendur og var heildarvelta þess um 510 milljónir króna vegna ársins 2015, þar af var hlutur Bændasamtakanna um 133 m.kr. 
 
Auk þess runnu fjármunir af því til búnaðarsambandanna, búgreinafélaganna, Bjargráðasjóðs og til Ráðgjafarþjónustu landbúnaðarins. Það má því öllum vera ljóst að þessi breyting varðar grunnstoðir í félagskerfi og stoðþjónustu landbúnaðarins.
 
Nýjar leiðir við fjármögnun félagskerfis bænda
 
Unnið hefur verið að því um nokkurt skeið að finna og móta nýjar leiðir til að fjármagna félagskerfi bænda. Aðildarfélög BÍ eru mislangt komin í sinni útfærslu, ýmist er um að ræða veltutengingu eða nefskatt, allt eftir því hvað hentar viðkomandi félagi. Það má segja að búnaðarsamböndin hafi ákveðið forskot umfram önnur félög því það er hefð fyrir því að þau innheimti félagsgjöld hjá sínum félagsmönnum til að kosta félagslega starfsemi. 
 
Markmiðið að allir bændur verði félagsmenn í BÍ
 
Þegar farið var að útfæra heimild í samþykktum Bændasamtakanna á innheimtu veltutengds gjalds komu í ljós vankantar sem erfitt var að sjá fyrir. Helstu gallar eru þeir að þegar búnaðargjaldið fellur niður, fellur einnig niður lagastoð fyrir landbúnaðarframtalinu og þar með sú sundurliðun tekna. Þær upplýsingar sem fengust til að byggja veltutenginguna á væru því mjög ónákvæmar og kölluðu á mikið eftirlit og utanumhald. Upplýsingar úr framtölum eru auk þess mjög gamlar og þá væri verið að vinna með tveggja ára gömul gögn. Þegar ljóst var að um alvöru hindrun var að ræða skipaði stjórn Bændasamtakanna starfshóp til að vinna að málinu. Í starfshópnum störfuðu auk undirritaðrar stjórnarmennirnir Einar Ófeigur Björnsson og Eiríkur Blöndal. Við höfðum ákveðin gildi að leiðarljósi í starfinu, sem voru að félagsgjöldin ættu að vera einföld, skilvirk, sanngjörn, tryggja þátttöku og vera gegnsæ. Einnig vildum við ná fram ákveðnum ferskleika og komast út úr umræðunni um búnaðargjaldið sem oft og tíðum hefur verið neikvæð. Það væri ekki gott upplegg inn í nýja tíma að halda í „gamalt“ kerfi, heldur væri lag að endurskipuleggja fyrirkomulagið á jákvæðum nótum. 
 
Starfshópurinn skoðaði nokkrar leiðir sem gætu hentað við innheimtu á félagsgjöldum. Niðurstaða þeirrar vinnu var sú að leggja til fast gjald á hvert bú. Félagsgjaldið verði 42.000 kr. á ári og því fylgi full aðild fyrir tvo einstaklinga. Vilji fleiri sem standa að búinu fá full réttindi þarf að greiða aukagjald. Gert er ráð fyrir lægra gjaldi fyrir lítil bú. Með þessu sanngjarna gjaldi er markmiðið að allir starfandi bændur verði félagsmenn í Bændasamtökunum og njóti félagslegra réttinda og þeirrar þjónustu sem er þar í boði. En skilyrði er enn sem fyrr að félagar verða að vera í minnsta kosti einu aðildarfélagi BÍ til að geta verið fullgildir félagsmenn. Stjórn Bændasamtakanna gerði þessar tillögur að sínum sem nú hafa bæði verið kynntar á formannafundi samtakanna og samþykktar með breytingum á samþykktum á aukabúnaðarþingi sem haldið var í lok nóvember.
 
Kynningarfundir í janúar
 
Ástæða er til að minna hér sérstaklega á fundarferð Bændasamtakanna um landið í byrjun janúar. Þar verður farið ítarlega yfir þessi mál með félagsmönnum. Á fundunum gefst kjörið tækifæri fyrir alla að koma skoðunum sínum á framfæri og spyrja út í þau atriði sem eru óljós. Þar verður einnig dregið fram hver ávinningur bænda er að því að halda úti þeirri fjölþættu starfsemi sem fellur undir Bændasamtökin og sú staðreynd að þau starfa fyrir ykkur öll. Bændasamtökin eru regnhlífarsamtök sem vinna að því að gæta heildarhagsmuna íslenskra bænda. Slagkraftur fjöldans er nauðsynlegur í hagsmunabaráttunni til að árangur náist. Þess vegna er nauðsynlegt að standa saman að baki öflugum bændasamtökum.
 
Guðbjörg Jónsdóttir,
verkefnastjóri hjá BÍ
gj@bondi.is
Tíunda íslenska kýrin til að ná 100 þús. kg æviafurðum
Fréttir 8. júlí 2025

Tíunda íslenska kýrin til að ná 100 þús. kg æviafurðum

Þann 18. júní sl. rauf afrekskýrin Snotra 273 í Villingadal í Eyjafirði 100 þús....

Tíu birkiskógar skuli njóta verndar
Fréttir 4. júlí 2025

Tíu birkiskógar skuli njóta verndar

Land og skógur hefur gefið út fyrstu skrána um sérstæða eða vistfræðilega mikilv...

Súlur 2025 komnar út
Fréttir 4. júlí 2025

Súlur 2025 komnar út

Tímaritið Súlur kom út á dögunum. Súlur er ársrit Sögufélags Eyfirðinga og hefur...

Metfjöldi gesta á Skógardeginum mikla
Fréttir 4. júlí 2025

Metfjöldi gesta á Skógardeginum mikla

Nýr Íslandsmeistari í skógarhöggi og fleiri keppnisgreinum var krýndur í Hallorm...

Útvarp Bændablaðið: Samruni Arla og DMK gefur möguleika á gríðarlegri hagræðingu
Fréttir 4. júlí 2025

Útvarp Bændablaðið: Samruni Arla og DMK gefur möguleika á gríðarlegri hagræðingu

„Kannski sýnir þessi samruni hversu gríðarlega stærðarhagkvæmni er í söfnun og v...

40 þúsund notendur í 24 löndum
Fréttir 4. júlí 2025

40 þúsund notendur í 24 löndum

Smáforritið HorseDay fagnaði þriggja ára afmæli í síðasta mánuði en forritið hef...

Búgreinar misháðar loftslagsbreytingum
Fréttir 4. júlí 2025

Búgreinar misháðar loftslagsbreytingum

Hitabylgjan hér á landi í maí hefði ekki orðið jafnmikil og raun bar vitni nema ...

Ný stefna um líffræðilega fjölbreytni
Fréttir 3. júlí 2025

Ný stefna um líffræðilega fjölbreytni

Í Samráðsgátt stjórnvalda eru nú til umsagnar drög að stefnu um líffræðilega fjö...