Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 1 árs.
Smámunasafnið hefur verið í Sólgarði frá árinu 2003 þegar Sverrir gaf Eyjafjarðarsveit safn sitt. Hönnuðir þess eru Finnur Arnar Arnarsson og Þórarinn Blöndal.
Smámunasafnið hefur verið í Sólgarði frá árinu 2003 þegar Sverrir gaf Eyjafjarðarsveit safn sitt. Hönnuðir þess eru Finnur Arnar Arnarsson og Þórarinn Blöndal.
Mynd / MÞÞ
Líf og starf 12. ágúst 2022

Einstakt safn á einstökum stað

Höfundur: Margrét Þóra Þórsdóttir
Sigríður Rósa Sigurðardóttir, safnstýra Smámunasafnsins í Sólgarði í Eyjafjarðarsveit, við styttu sem ber nafnið Sámur. Sverrir Hermannsson var fyrirmyndin. Hann safnaði smámunum í yfir 70 ár og eru nú uppistaða þeirra muna sem sýndir eru á safninu. Félagar í Geðlist gerðu styttuna.

Smámunasafnið er ekki minjasafn, ekki landbúnaðarsafn eða verkfærasafn, búsáhaldasafn, nagla- eða lyklasafn né heldur járnsmíðasafn, heldur allt þetta og meira til.

Svo segir Sigríður Rósa Sigurðardóttir, safnstýra á Smámuna- safni Sverris Hermannssonar í Sólgarði í Eyjafjarðarsveit.

„Það sem mér finnst einstakt við Smámunasafnið er öll umhyggjan, væntumþykjan og natnin sem Sverrir sýndi hverjum einstökum hlut, hversu fallega hann bjó um munina, öll vinnan sem hann lagði í safnið sem hann vildi að yrði til sýnis fyrir komandi kynslóðir. Það sést svo vel á þessu safni að allir hlutir eiga sinn tilverurétt,“ segir Sigríður Rósa. Hún hefur starfað á safninu undanfarin 16 ár, þar af stýrt safninu frá árinu 2015. „Það eru forréttindi að vinna við eitthvað sem manni finnst skemmtilegt. Smámunasafnið er einstakt safn á heimsvísu.“

Smíðaverkfæri Sverris sjálfs skipa stóran sess á safninu, en á því er hægt að sjá þróunarsögu hinna ýmsu tóla og tækja. Sem dæmi eru þar heflar af öllum stærðum og gerðum, gamlir og nýir.

„Sverrir safnaði yfir þúsund hlutum á hverju ári, allt frá grammófónsnálum til heilu einkasafnanna af smíðaverkefnum,“ segir Sigríður Rósa.

Innrömmuð dúkkulísa.
Gaf Eyjafjarðarsveit safnið árið 2003

Sverrir gaf Eyjafjarðarsveit safn sitt árið 2003, með því skilyrði að undir það fengist rúmgott húsnæði. Það er að sögn Sigríðar vel staðsett í Sólgarði, en Sverrir var ungur að árum vinnumaður í Saurbæjarhreppi og gerði upp kirkjur þar. Áður hafði hann haldið sjálfur utan um safngripi sína heima hjá sér við Aðalstræti 38 á Akureyri. Hann var Innbæingur, fæddur árið 1928 og lést sumarið 2008. Hann var húsasmíðameistari að mennt og sérhæfði sig í að gera upp gömul hús. Fékk hann margvíslegar viðurkenningar fyrir ómetanleg störf sín á því sviði.

„Sverrir fór höndum um mörg elstu og sögufrægustu húsin á Akureyri og nágrenni og tók einnig þátt í endurgerð og viðhaldi nokkurra kirkna í Eyjafirði,“ segir Sigríður en þar má nefna Grundarkirkju, Grenivíkurkirkju og Möðruvallakirkju, en flestar risu þær á 19. öld.

Þetta nestisbox átti Sverrir og hafði með sér til vinnu árum saman.

„Safnarinn Sverrir var ekki síður við störf en húsasmíðameistarinn, vökult söfnunarauga hans hvikaði hvergi en hann varðveitti timbur og nagla ásamt öðrum hlutum úr þessum gömlu húsum sem annars hefðu lent á haugunum. Úr þessum gamla við og nöglum útbjó hann sýningargripi, sem jafnframt eru einstakir minjagripir.“ Sigríður segir hann hafa komið munum haganlega fyrir í sérsmíðuðum sýningarkössum eða á fjölum og úr varð einstakt augnayndi. „Frágangur hans var meira í ætt við myndlist, enda sjónarmið safnarans fagurfræðilegt, hann vildi hvergi hafa það sem hann sjálfur kallaði sjóngalla.“

Sigríður segir Smámunasafnið bera lönguninni til að varðveita gott vitni, þar megi finna sérstæða næmni til að sjá í hlutum það sem aðrir sjá ekki, viljann til að gefa hversdagslegum hlutum merkingu með því að setja þá í stærra samhengi.

Mannlíf á Búnaðarþingi
Líf og starf 25. mars 2024

Mannlíf á Búnaðarþingi

Æðsta samkoma Bændasamtaka Íslands er Búnaðarþing. Í ár stóð það yfir frá fimmtu...

Stjörnuspá 21. mars - 11.  apríl
Líf og starf 21. mars 2024

Stjörnuspá 21. mars - 11. apríl

Vatnsberinn hefur lengi verið að velta því fyrir sér að flytja sig um set og jaf...

Félagsskapur eldri borgara
Líf og starf 19. mars 2024

Félagsskapur eldri borgara

Stofnfundur Félags eldri borgara í Hvalfjarðarsveit var haldinn sunnudaginn 11. ...

Áframhaldandi búseta talin möguleg
Líf og starf 13. mars 2024

Áframhaldandi búseta talin möguleg

Við Langanesströnd sem liggur að botni Bakkaflóa stendur Bakkafjörður ásamt bæði...

Kirkjugarðsklúbburinn
Líf og starf 12. mars 2024

Kirkjugarðsklúbburinn

Halaleikhópurinn víðfrægi tók að sér verkið Kirkjugarðsklúbbinn eftir Ivan Mench...

Bændamótmæli á Íslandi?
Líf og starf 11. mars 2024

Bændamótmæli á Íslandi?

Mótmæli bænda í Evrópu hafa verið í fréttum undanfarin misseri þar sem þeir vald...

Stjörnuspá 7. mars - 21. mars
Líf og starf 8. mars 2024

Stjörnuspá 7. mars - 21. mars

Vatnsberinn hefur alla burði til þess að koma í framkvæmd þeim hugmyndum sem eru...

Lundi
Líf og starf 6. mars 2024

Lundi

Lundi er algengasti fuglinn okkar og jafnframt einn af okkar einkennisfuglum. Ha...