Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 6 ára.
Viðskiptastríð
Mynd / BBL
Skoðun 15. nóvember 2018

Viðskiptastríð

Höfundur: Sindri Sigurgeirsson

Það hefur líklega ekki farið fram hjá neinum lesanda þessa blaðs að deilur standa um tollvernd á landbúnaðarvörum og reglur sem um innflutning þeirra gilda. Dómar hafa fallið hér heima og erlendis þar sem lagt er fyrir íslensk stjórnvöld að markaðsöflin eigi að vera ofar öllu. 

Heilbrigðisreglur og ákvörðunarvaldið um að við sjálf eigum að ráða því hvað hingað er flutt inn eru léttvægar fundnar þegar markaðurinn ræskir sig. Að baki þeim hagsmunum standa öflugir þrýstihópar sem hafa vel efni á því að reka eins mörg dómsmál og þeim sýnist og hafa gott aðgengi að fjölmiðlum. Félag atvinnurekenda, sem með raun réttri ætti að kallast Félag heildsala, er það áberandi að margir halda að það sé málsvari atvinnulífsins í heild. Afnám tollverndar og innflutningur á hráu kjöti er meðal aðalbaráttumála félagsins.

Stanslaus áróður heildsalanna dynur bæði í fjölmiðlum og í eyru þeirra sem stjórna landinu. Skiljanlega berjast þeir fyrir sínum hagsmunum og auknum gróða. Þeir sem stunda innflutning vilja auka sín umsvif, flytja inn meiri vörur og fá eitthvað fyrir sinn snúð. Þetta eru einfaldlega hagsmunir þessara fyrirtækja. Þeirra viðskiptastríð. Þau varðar ekkert um búfjár- eða lýðheilsu þegar hagnaðurinn er annars vegar. 

Keyptar hafa verið skýrslur til að reyna að grafa undan þeim sjónarmiðum að nokkur hætta sé á ferðum. Það má deila um hversu mikil hún er, en eitt er víst að hún verður meiri en í dag.

Ef eitthvað gerist, sem ekki átti að gerast, þá mun lítið þýða að leita á náðir samtaka heildsala til að bæta það tjón sem verður. Það er ekki lengur neinn tryggingasjóður sem bændur geta leitað til vegna áfalla sem verða með þessum hætti. Verði einhver lýðheilsuáföll þá lendir það tjón á samfélaginu í heild.

Nýlega voru sagðar fréttir af því að sýkingar vegna sýklalyfjaónæmra baktería hefðu valdið dauða 33.000 Evrópubúa árið 2015. Það er kannski ekki hátt hlutfall af öllum íbúum álfunnar en það má fullyrða að það velur enginn slíkan dauðdaga.

Eigum við að hlýða boðvaldi að utan?

Við erum svo heppin hér að við notum afskaplega lítið af sýklalyfjum í  innlendri landbúnaðarframleiðslu og þannig viljum við hafa það áfram. Fyrr á þessu ári var gerð rannsókn á því hvort fyndust sýklalyfjaónæmar bakteríur í grænmeti hérlendis, bæði innlendu og erlendu. Þær fundust eingöngu í því erlenda. Neytendur höfðu ekki hugmynd um það því slíkar upplýsingar fylgja ekki með vörunum og þeir gera ef til vill ráð fyrir því að allt sé með sama hætti og hér heima. En svo er ekki raunin. Varan getur verið í fínu ásigkomulagi, litið vel út og bragðast fullkomlega, en hún er bara ekki sú sama þrátt fyrir allt framangreint. Við höfum sérstöðu á Íslandi sem er ekki sjálfgefin og verður illa eða ekki unnin aftur ef hún tapast einu sinni. Þess vegna þarf að hugsa um það af alvöru hvort núna eigi að hlýða boðvaldi að utan eða hvort við ætlum að reyna að ráða því sjálf hvernig á að haga málum hérlendis.

Við stöndum líka frammi fyrir annarri sambærilegri fyrirskipun sem þrýst er á um að verði innleidd hérlendis að kröfu markaðarins. Það er hinn svokallaði þriðji orkupakki Evrópusambandsins. Margir hafa spurt sig hvers vegna verið sé að gera kröfu um að innleiða hér reglur um sameiginlegan orkumarkað ESB þegar að við erum ekki tengd honum. Um það hefur verið fjallað heilmikið hér í blaðinu og verður ekki endurtekið hér, en það hlýtur að vera stór spurning af hverju við ættum að lögleiða hér í landinu eitthvað sem enginn hefur sýnt fram á að gagnist og enginn hefur kallað eftir, bara af því að okkur berst um það tilskipun. Það hlýtur að vera spurning hvort við viljum það raunverulega.

Starfsskilyrði íslensks landbúnaðar í húfi

Ákvörðun um innflutning á hráu kjöti verður tekin á næstu mánuðum. Hún snýst einfaldlega um það hvort við ætlum að ákveða sjálf hvernig starfsskilyrði okkar landbúnaðar eiga að vera eða einhverjir aðrir. Svo einfalt er það.

Bændasamtökin hafa haldið því fram með miklum þunga að áfram eigi að standa vörð um íslenskan landbúnað, sérstöðuna sem hann býr yfir auk eðlilegra og sanngjarnra starfsskilyrða. Þeim sem þykir litlu varða að hér sé innlendur landbúnaður hefur líkað misjafnlega við þann málflutning og reynt að slá til baka. Það má meðal annars sjá í nýlegu frumvarpi þingmanna Viðreisnar, Pírata og Samfylkingar um breytingar á búvörulögum þar sem gerð er bein árás á samtökin og reynt að grafa undan stöðu þeirra sem málsvara bænda í landinu. Það lýsir vel viðhorfum flutningsmanna til landbúnaðarins að standa að svona verknaði og hefur ekki annan tilgang en að reyna að valda uppnámi og glundroða. Það er sjálfsagt að eiga samtal um landbúnaðarstefnuna en það verður ekki gert með þessu hervirki. Hafi þeir skömm fyrir sem í hlut eiga.

Matur handa öllum
Skoðun 12. nóvember 2024

Matur handa öllum

Nýlega hafa Eyjólfur Ingvi, formaður sauðfjárdeildar BÍ og Margrét Ágústa, framk...

Hin hliðin á peningnum
Skoðun 15. ágúst 2024

Hin hliðin á peningnum

Við þekkjum öll þann einfalda veruleika að það eru tvær hliðar á hverjum peningi...

Fagfundur og afmælisráðstefna
Skoðun 11. mars 2024

Fagfundur og afmælisráðstefna

Tveir viðburðir tengdir sauðfjárrækt haldnir dagana 21. -22. mars næstkomandi.

Er framtíðin lægra verð fyrir minni gæði?
Skoðun 15. febrúar 2024

Er framtíðin lægra verð fyrir minni gæði?

Við sem neytendur gerum miklar kröfur til innlendrar matvælaframleiðslu og við t...

Heilsársvegur yfir Öxi er skynsamleg fjárfesting
Skoðun 16. nóvember 2023

Heilsársvegur yfir Öxi er skynsamleg fjárfesting

Tilhneiging stjórnmálamanna er að líta á fjármagn sem veitt er í samgöngur sem k...

Óvissutímar
Skoðun 16. nóvember 2023

Óvissutímar

Á óvissutímum með eldgos yfirvofandi, þegar þetta er skrifað, er hægt að fullyrð...

Hinn glæsilegi árangur
Skoðun 14. nóvember 2023

Hinn glæsilegi árangur

Mér líður satt að segja hálf hjárænulega að setjast við skriftir um þrasið og ós...

Dagur sauðkindarinnar
Skoðun 13. nóvember 2023

Dagur sauðkindarinnar

Dagur sauðkindarinnar í Rangárvallasýslu var haldinn í reiðhöllinni Skeiðvangi á...

Mismunur bændum í óhag
5. desember 2024

Mismunur bændum í óhag

Vegaframkvæmdum forgangsraðað
4. desember 2024

Vegaframkvæmdum forgangsraðað

Þjóðarréttur Íslendinga
4. desember 2024

Þjóðarréttur Íslendinga

Baldur Högni
4. desember 2024

Baldur Högni

Tildra
4. desember 2024

Tildra