Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 9 ára.
Hanomag – fyrsti traktorinn í Hnífsdal
Skoðun 17. mars 2015

Hanomag – fyrsti traktorinn í Hnífsdal

Höfundur: Vilmundur Hansen

Þýski vélaframleiðandinn Hannoversche Maschinen­bau AG eða Hanomag hóf framleiðslu á gufuvélum fyrir járnbrautarlestir og skip árið 1835. Sjötíu árum síðar setti fyrirtækið á markað trukka og herbíla og 1912 steig fyrirtækið fyrsta skrefið í átt til landbúnaðar og hóf framleiðslu á vélknúnum plógi og tæki til að taka upp rófur í Þýskalandi.

Gufuvéla- og lestarvagnar Hanomag þóttu góð smíð og voru nánast einráðar á markaði víða í Evrópu fyrstu tvo áratugi 20. aldar.

Einn af fyrstu dísiltraktorunum

Fyrsta dráttarvélin frá Hanomag kom á markað skömmu eftir heimsstyrjöldina fyrri, 25 hestafla bensínvél sem var fáanleg bæði á hjólum og beltum. Vélinni var fljótlega skipt út fyrir 40 hestafla dísilvél og var Hanomag einn af fyrstu framleiðendunum til að knýja dráttarvélar með díselolíu. Vélarnar voru traustar og biluðu sjaldan og framleiðsla þeirra hélst nánast óbreytt í 35 ár.

Fyrirtækið var lengi leiðandi í framleiðslu á gírkössum og frá árinu 1942 bauð Hanomag traktora með fimmskiptum gírkassa.

Litlir og stórir traktorar

Á sjötta áratug síðustu aldar setti fyrirtækið á markað nýja línu hjóladráttarvéla, 19 til 55 hestöfl og 90 hestafla beltavél. Fram að þessu höfðu allar dráttarvélar frá Hanomag verið fjögurra strokka en auk fyrrnefndra véla prófaði fyrirtækið sig áfram með minni 12 hestafla traktor með tveggja strokka vél.

Rekstur fyrirtækis­ins gekk vel og árið 1954 hafði það selt eitt hundrað þúsund dráttarvélar um allan heim.

Yfirtökur og eigendaskipti

Þrátt fyrir gott gengi tók Rheinstal samsteypan Hanomag yfir árið 1961. Árið 1967 kom á markað nýgerð Hanomag-dráttarvél, að þessu sinni voru vélarnar fjórhjóladrifnar og með háu og lágu drifi. 250 þúsund slíkar vélar voru framleiddar en seldust illa og var framleiðslu þeirra hætt árið 1971. Hanomag hefur verið hluti að Komastu-samsteypunni frá 1989.

Hanomag á Íslandi

Á vef Fornvélafélags Íslands er að finna skemmtilega sögu um fyrstu dráttarvélina sem kom í Hnífsdal og var af gerðinni Hanomag og árgerð 1958.

„Vélin var að ýmsu leyti merkilegur gripur, t.d. var hún með sérstöku vökvakerfi. Þannig var vökvatjakkur notaður til að lyfta beislinu að aftan, en ekki innbyggður gírbúnaður. Með henni fylgdu ámoksturstæki með malarskóflu, sömuleiðis vökvaknúin, heykvísl og sláttugreiða. Þá var byggingarlag hennar frábrugðið öðrum að því leyti að hún var byggð á grind. Vél og gírkassi voru skrúfuð í grindina, gírkassinn var 2 x 3ja gíra og vélin var eins strokks tvígengis-dísilvél, átján hestöfl, byggð með skolloftsblásara og öðrum þeim búnaði sem tilheyrði þess háttar vélargerð.
Allmargir Hnífsdælingar stunduðu smábúskap meðfram fullri vinnu, og um árabil sló þessi Hanomag dráttarvél allt sem slá þurfti og véltækt var í dalnum, Vélin olli því sannkallaðri byltingu í búskaparháttum í dalnum, létti störf og stytti verktíma.“

Fagfundur og afmælisráðstefna
Skoðun 11. mars 2024

Fagfundur og afmælisráðstefna

Tveir viðburðir tengdir sauðfjárrækt haldnir dagana 21. -22. mars næstkomandi.

Er framtíðin lægra verð fyrir minni gæði?
Skoðun 15. febrúar 2024

Er framtíðin lægra verð fyrir minni gæði?

Við sem neytendur gerum miklar kröfur til innlendrar matvælaframleiðslu og við t...

Heilsársvegur yfir Öxi er skynsamleg fjárfesting
Skoðun 16. nóvember 2023

Heilsársvegur yfir Öxi er skynsamleg fjárfesting

Tilhneiging stjórnmálamanna er að líta á fjármagn sem veitt er í samgöngur sem k...

Óvissutímar
Skoðun 16. nóvember 2023

Óvissutímar

Á óvissutímum með eldgos yfirvofandi, þegar þetta er skrifað, er hægt að fullyrð...

Hinn glæsilegi árangur
Skoðun 14. nóvember 2023

Hinn glæsilegi árangur

Mér líður satt að segja hálf hjárænulega að setjast við skriftir um þrasið og ós...

Dagur sauðkindarinnar
Skoðun 13. nóvember 2023

Dagur sauðkindarinnar

Dagur sauðkindarinnar í Rangárvallasýslu var haldinn í reiðhöllinni Skeiðvangi á...

Áhættumatið og aðför að íslenskum hagsmunum
Skoðun 1. ágúst 2023

Áhættumatið og aðför að íslenskum hagsmunum

Í fréttatilkynningu Hafrannsóknastofnunar og í grein Ragnars Jóhannssonar, ranns...

Landbúnaðurinn og aðstoð við Úkraínu
Skoðun 8. júní 2023

Landbúnaðurinn og aðstoð við Úkraínu

Við lifum á óstöðugustu og hættulegustu tímum síðan síðari heimsstyrjöldinni lau...