Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Ungir grísir í eldi.
Ungir grísir í eldi.
Mynd / ÁL
Fréttir 9. maí 2023

Eftirlit með svínum með því mesta sem framkvæmt er með dýrum

Höfundur: Sigurður Már Harðarson

Matvælastofnun (MAST) vekur athygli á því hvernig fyrirkomulagi dýraeftirlits með svínum er háttað, í umfjöllun á vef sínum. Það sé með því mesta sem framkvæmt er með dýrum hér.

Einu sinni á ári sé farið í reglulegt eftirlit inn á svínabúin, daglegt eftirlit sé með velferð og heilsu svína við slátrun og þá þurfi svínabúin að vera með samning við þjónustudýralækni sem fari einu sinni í mánuði í heimsóknir.

Þessum dýralæknum er skylt að gera þjónustusamning milli sín og búsins. MAST segir að með þessum samningi skuldbindi dýralæknar sig til þess að heimsækja búið að lágmarki mánaðarlega og fylgjast með heilsu og velferð dýra og ráðleggja um fyrirbyggjandi aðgerðir. Umfjöllun MAST kemur í kjölfar útgáfu skýrslunnar „Bætt dýravelferð ­ Staða og tillögur til úrbóta“ sem Ágúst Ólafur Ágústsson, hagfræðingur og lögfræðingur, vann fyrir Dýraverndarsamband Íslands (DÍS) og var kynnt á málþingi DÍS 14. mars. Þar birtist einmitt gagnrýni á ýmsa þætti í starfsemi Matvælastofnunar og tillögur til úrbóta, meðal annars um tíðari eftirlitsheimsóknir á bæi.

Í skýrslunni kemur fram að markmið MAST sé að farið sé í eftirlitsheimsóknir á starfsstöðvar hrossa fjórða hvert ár, með nautgripum þriðja hvert ár, með sauðfé þriðja hvert ár, með alifuglum annað hvert ár og með svínum á hverju ári. Þar segir að framlag ríkisins til Matvælastofnunar hafi lækkað að raunvirði á undanförnum árum. Helmingi færri stöðugildi sinni nú eftirliti með búfénaði en áður var.

Í skýrslunni segir að skoðunaratriði MAST vegna dýravelferðar hafi tvöfaldast á þremur árum. Mun lægra hlutfall sé á „óboðuðu eftirliti“ í svínarækt og alifuglarækt heldur en hjá hrossabændum og sauðfjárbændum. Yfir fimm þúsund ábendingar um grun um illa meðferð á dýrum bárust til MAST á undanförnum níu árum.

Ábendingum vegna búfjár hefur farið fjölgandi undanfarin ár og eru þær flestar vegna hrossa en nánast engar ábendingar berast vegna svína. Er í skýrslunni leiddar líkur að því, að því meira sem starfsemin er hulin, því færri ábendingar berist.

Er í skýrslunni lagt til að eftirlits­tíðnin verði aukin, ekki síst óboðað eftirlit með alifuglum og svínum og áhættumat stofnunarinnar bætt.

Hefðbundin svínabú eru 18 talsins

Í umfjöllun MAST kemur fram að hefðbundin svínabú séu nú 18 talsins á landinu. Gyltur séu haldnar á átta þeirra og afgangurinn eru eldisbú þar sem grísir eru aldir til slátrunar.

Samkvæmt lögum skal opinbert eftirlit vera áhættumiðað. Árið 2018 vann MAST mat á eftirlitsþörf í frumframleiðslu og öðru dýrahaldi.

„Til þess að forgangsraða eftirliti með dýrum út frá áhættu fyrir dýra­velferð og matvælaöryggi hafa verið skilgreindir ákveðnir áhættu­þættir sem horft er til við áhættu­ flokkunina. Fyrir hvern áhættuþátt eru gefin stig eftir því hve mikil áhættan er, þ.e. eftir því sem áhættan er meiri eru gefin fleiri áhættustig. Þannig er horft til áhættu varðandi skort á eigin eftirliti umráðamanna hvaða möguleika dýr hafi til að sýna eðlilegt atferli og afleiðingar það hefur ef þau geta það ekki, mögulegan skort á umhirðu og afleiðingar þess, sjúkdóma­ og slysahættu og sýnileiki gagnvart almenningi.

Á grundvelli áhættumatsins er tíðni reglubundins eftirlits ákveðin og dýrategundir/starfsemi áhættuflokkuð. Svínahald er metið í áhættuflokk 1 sem gerir tíðni reglubundins eftirlits einu sinni á ári sem er sú mesta hjá öllum búfjártegundum. Í reglubundnu eftirliti er dýravelferð og hollustu­ hættir skoðaðir á búum auk ýmissa skráninga. Þá er daglega fylgst með þáttum sem gefa vísbendingar um heilsu og velferð svína á búum, með eftirliti opinberra dýralækna í sláturhúsum,“ segir í umfjöllun MAST.

Skylt efni: Svínarækt | Mast | Dýraeftirlit

Sölufélagið í góðu lagi
Fréttir 17. júlí 2025

Sölufélagið í góðu lagi

Nú hafa Sölufélag garðyrkjumanna, Báran stéttarfélag og Framsýn stéttarfélag und...

Bændur harka af sér
Fréttir 16. júlí 2025

Bændur harka af sér

Ný rannsókn bendir til þess að fólk sem starfar í landbúnaði sé ólíklegt til að ...

Getur leyst plast af hólmi
Fréttir 16. júlí 2025

Getur leyst plast af hólmi

Frumkvöðlafyrirtækið Marea Iceland hyggst setja á markað umhverfisvænt húðunaref...

Auglýsingar um sveppadropa og -duft ámælisverðar
Fréttir 16. júlí 2025

Auglýsingar um sveppadropa og -duft ámælisverðar

Verslunin Hugur Studio, sem rekin er af Hemmet ehf., hefur verið kærð fyrir afdr...

Átak um öryggi barna í sundi
Fréttir 16. júlí 2025

Átak um öryggi barna í sundi

Rauði krossinn á Íslandi hefur hleypt af stokkunum fræðslu- og forvarnarátaki um...

Pöddur í hundamat
Fréttir 15. júlí 2025

Pöddur í hundamat

Fyrirtæki hafa sett á markað hundamat úr skordýrum. Slíkt fæði hefur minna kolef...

Orkuskipti í Flatey
Fréttir 15. júlí 2025

Orkuskipti í Flatey

Jóhann Páll Jóhannsson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra og Elías Jónatans...

Landeldi við Hauganes
Fréttir 15. júlí 2025

Landeldi við Hauganes

Laxós ehf. áformar uppbyggingu og rekstur fiskeldisstöðvar norðan Hauganess, þar...