Mótmælt að Norðurál hafi áfram eftirlit á eigin hendi

Umhverfisstofnun auglýsti í sumar tillögu að nýju starfsleyfi fyrir Norðurál á Grundartanga í Hvalfirði. Gert er ráð fyrir framleiðsluaukningu um 50 þúsund tonn á ári, þannig að heildarframleiðslan geti að hámarki orðið 350 þúsund tonn á ári.

 

Samkvæmt niðurstöðu Skipulags­stofnunar frá 26. júní 2014 er fyrirhuguð stækkun ekki háð mati á umhverfisáhrifum. Rökstuðningurinn er sá, að ekki sé líklegt að hún muni hafa í för með sér umtalsverð umhverfisáhrif með tilliti til eðlis framkvæmdarinnar, staðsetningu hennar og eiginleika hugsanlegra áhrifa hennar – samanber viðmið í lögum um mat á umhverfisáhrifum.

 

Umhverfisvaktin við Hvalfjörð hefur sent Umhverfisstofnun athugasemdir við tillöguna. Athugasemdirnar greinast í aðal­atriðum í fjóra liði. Því er mótmælt að Norðuráli verði heimilað að auka framleiðslu sína í 350 þúsund tonn, fullyrðingum um skaðleysi framleiðslunnar gagnvart húsdýrum er mótmælt, sömuleiðis að Norðurál hafi sjálft áfram umsjón með vöktun og mælingum – eftirliti á umhverfisáhrifum – ásamt útgáfu skýrslna vegna eigin mengunar. Loks er þess krafist að mælingar á loftmengun utan þynningarsvæðis álversins fari fram allt árið, með fullnægjandi hætti. 

 

Losunarmörk flúors verði til samræmis við skilyrði Alcoa

 

Varðandi losunarheimildir á flúori er það gagnrýnt af hálfu Umhverfisvaktarinnar, að miðað við auglýsingu um nýtt starfsleyfi verða þær rýmri en þær sem Alcoa Fjarðaál býr við. „Það er fullkomlega óskiljan­legt hvaða röksemdir geta mælt með því að heimila meiri mengun í landbúnaðarhéraðinu Hvalfirði en annarsstaðar á landinu,“ segir í athugasemdum þeirra.

 

Hvalfjarðarsveit gerir einnig talsverðar athugasemdir við tillögu Umhverfisstofnunar. Gerðar eru sömu athugasemdir og Umhverfisvaktin gerir varðandi fyrirhugaðar losunarheimildir á flúor. Í athugasemdunum kemur fram að „Hvalfjarðarsveit [hafi] áður gefið út að framleiðsluaukningunni geti ekki fylgt meiri losun flúors, þar sem litið sé svo á að þolmörkum flúors á svæðinu sé náð.“ 

 

Þá telur Hvalfjarðarsveit, eins og Umhverfisvaktin, löngu tímabært að benda á að endurskoða þurfi framkvæmd mælinga; það að rekstraraðili skuli sjálfur eiga að ábyrgjast þær vegna eigin mengunar.  

Þá er því mótmælt í athugasemdum Hvalfjarðarsveitar að ekki sé gert ráð fyrir árlegum mælingum á PAH-efnum. Samkvæmt upplýsingum á vef Umhverfisstofnunar er um að ræða efni sem eru fjölhringa arómatísk kolvetni og talin vera krabbameinsvaldandi berist þau í lífverur. Þau myndast í tengslum við ýmiss konar iðnaðarferla og tengjast aðallega framleiðslu á áli og járnblendi.

 

Í byrjun nóvembermánaðar lýsti svo hreppsnefnd Kjósarhrepps yfir stuðningi við bókun Hvalfjarðarsveitar, um að kröfur um mengunarvarnir verði hertar verulega í álverinu á Grundartanga – auk eftirlits. Sömuleiðis er lýst stuðningi við kröfu Hvalfjarðarsveitar um að Norðurál beri ekki sjálft ábyrgð á mengunarmælingum.