Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Félagarnir Omi Ong og Vin Cara.
Félagarnir Omi Ong og Vin Cara.
Líf og starf 22. nóvember 2023

Konunglegur smjörkálskjóll

Höfundur: Sigrún Pétursdóttir

Á tískuviku Lundúnaborgar nú í september vakti athygli sjálfbær tíska hönnuðanna Vin + Omi, en sú flík sem lokaði sýningunni þeirra var kjóll úr risavöxnum laufum smjörkáls (Butterbur - Petasites japonicus).

Vex plantan víða um heim og geta lauf hennar orðið allt að rúmum metra að stærð.

Skemmtilegt er að segja frá því að samkvæmt hönnuðunum höfðu laufin, sem þessi tiltekni kjóll var gerður úr, verið tínd á konunglegri grund – nánar tiltekið í garði eins heimila Englandskonungs. Er kjóllinn sjálfur gylltur að lit, skósíður og tignarlegur og efnið líkist helst silki. Enda ef til vill við hæfi, komandi svona frá grundum konungs. 

Hafa þeir félagar Vin Cara og Omi Ong hafið áframhaldandi samstarf við forsvarsmenn garða konungs, sem hefur meðal annars falið í sér þróun á tíu nýjum tegundum vefnaðar, gerðum úr lífrænum efnivið á borð við netlur og afskurð víðis.

Þó að ekkert af efnunum hafi enn farið í almenna framleiðslu vefnaðarverksmiðja hefur tvíeykið hannað flíkur úr netlum sem geymdar eru í safninu Victoria and Albert Museum í London. Hluti þeirra er þó sem stendur í Þjóðminjasafni Skotlands, The National Museum of Scotland, og verður til sýnis í Edinborg um óákveðinn tíma.

Konunglegt fingrafar

Undanfari verkefnisins um vinnslu jurta úr konungsgörðum er sá að þeir Vin og Omi hittu Karl konung, (þá prinsinn af Wales), árið 2018 í kokteilboði sem haldið var til styrktar sjálfbærri tísku. Þeir tóku tal saman en þá voru félagarnir akkúrat að velta fyrir sér hvað væri gert við plöntuúrgang breskra sveitabýla og hvað mætti vinna úr þeim.

Með smjörkálskjólnum ber módelið eyrnalokka úr endurunnum gosdósum.

Konungurinn var afar áhugasamur og bauð þeim í kjölfarið að safna plöntum á grundum Highgrove-seturs síns í Gloucestershire, en þar er reglum lífrænnar garðyrkju fylgt til hins ýtrasta. Er konungurinn mikill umhverfissinni og hefur um árabil lýst yfir sterkum skoðunum sínum er kemur að sjálfbærni og loftslagsmálum og af mörgum kallaður til gamans „konungur loftslagsmála“.

Á undanförnum árum hefur tískuiðnaðurinn að sama skapi fengið aukinn
áhuga á öðrum uppsprettum efnisframleiðslu en  áður hafa þekkst - þá til dæmis að framleiða gervileður úr sveppum eða ananaslaufum.

Áhugavert er að hvorki Vin né Omi, sem stofnuðu fyrirtæki sitt árið 2000, eru menntaðir fatahönnuðir, en áttu það sameiginlegt að blöskra framleiðsluaðferðir tískuiðnaðarins. Benda þeir á að sóunin sé gífurleg
og vilja því gera sitt til að sporna á móti, á eins umhverfisvænan hátt og þeim er unnt.

Lífræn vinnsla í forgrunni

Í febrúar síðastliðinn heimsóttu þeir sveitasetur bresku konungsfjölskyldunnar í Sandringham og tóku þá eftir því að grisja þurfti risastór blöð smjörkáls sem huldu um fjórðung stöðuvatns fyrir framan húsið. Þetta átti beint upp á pallborð þeirra félaga enda vinna þeir einungis með úrgang plantna. Þótti þeim blöð smjörkálsins afar áhugaverð til vinnslu enda plöntur með svo breið blöð tilvaldar við gerð vefnaðarvöru.

Saman söfnuðu þeir nokkur hundruð laufum, samtals um sex kíló (13,2 pund), og nýttu úr þeim langar trefjarnar til að gera garn. Næstu fjóra mánuði voru svo sex starfsmenn þeirra settir í að vefa með handvefsstólum um það bil fjóra og hálfan metra af efni sem var tæpur metri og hálfur að breidd.

Efnið kom skemmtilega á óvart, vandað og með áferð silkis. Engin kemísk efni voru notuð og við meðhöndlun þess varð það náttúrulega gyllt að lit og þeir Vin og Omi í skýjunum með útkomuna

Vinnsla og kynning efnisins er talin ein þeirra nýjunga sem hvetja fólk í tískuiðnaðinum til þess að vera óhrætt við að prófa sig áfram með lífræn efni og kynna sér hvernig hægt er að vinna án kemískra efna, en það virðist sem æ fleiri séu að stíg skref í þá átt.

Þýskar heimsbókmenntir
Líf og starf 3. desember 2025

Þýskar heimsbókmenntir

Hætt er við að ýmsar fréttnæmar útgáfur verði undir í jólabókaflóðinu nú sem fyr...

Fjórtán ára að syngja með Karlakórnum Heimi
Líf og starf 3. desember 2025

Fjórtán ára að syngja með Karlakórnum Heimi

Yngsti meðlimur karlakórsins Heimis í Skagafirði er Fjölnir Þeyr Marinósson sem ...

Nýsköpunarhæfni gagnast öllum
Líf og starf 3. desember 2025

Nýsköpunarhæfni gagnast öllum

Hugmyndasmiðir er verkefni sem miðar að því að kenna börnum að verða frumkvöðlar...

Jólakötturinn í Freyvangi
Líf og starf 3. desember 2025

Jólakötturinn í Freyvangi

Það ættu allir að eiga sinn stað í tilverunni, sama hversu skrítnar skrúfur þeir...

Dagur, Björn og Lenka best á Skákþingi Garðabæjar
Líf og starf 3. desember 2025

Dagur, Björn og Lenka best á Skákþingi Garðabæjar

Skákþingi Garðabæjar lauk á dögunum en mótshaldarinn, Taflfélag Garðabæjar, á um...

Mögnuð vörn í beinni
Líf og starf 1. desember 2025

Mögnuð vörn í beinni

Gaman hefur verið að fylgjast með viðtökum íslenskra briddsunnenda gagnvart nýju...

Sefar sorgir annarra en glímir við eigin skugga
Líf og starf 28. nóvember 2025

Sefar sorgir annarra en glímir við eigin skugga

Út er komin skáldsagan Sálnasafnarinn eftir Þór Tulinius.

Blóðþyrst kona vill barnakjöt
Líf og starf 27. nóvember 2025

Blóðþyrst kona vill barnakjöt

Grýlu er fyrst getið á miðöldum en sú Grýla sem við þekkjum stingur upp sínum lú...