Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 ára.
Úreltar riðuvarnir
Fréttir 27. apríl 2023

Úreltar riðuvarnir

Höfundur: Sigurður Már Harðarson

Miðfjarðarhólf í Vestur-Húnavatnssýslu hefur bæst í hóp sýktra sauðfjárveikivarnarhólfa, eftir að riðutilfelli greindust á tveimur bæjum og þurfti í kjölfarið að skera þar niður um 1.400 fjár.

Ákall fólks er nú víða hávært innan búgreinarinnar um nauðsyn þess að breyta þurfi fyrirkomulagi riðuveikivarna á Íslandi.

Tillögur yfirdýralæknis þess efnis hafa legið í landbúnaðarráðuneytinu frá því í desember 2021 þar sem gert er ráð fyrir nýju heildarskipulagi þessara mála. Meðal breytinga sem þar er lagt til er að hlífa skuli gripum með verndandi arfgerðir þegar skera þarf niður hjörð í kjölfar staðfestra riðutilfella. Auk þess eru þar tillögur að breytingum á fyrirkomulagi varnarhólfa, sem komið var á til að útrýma öðrum sauðfjársjúkdómum en riðu og höfðu borist til Íslands með innfluttu fé.

Á liðlega 40 árum hafa rúmlega 850 hjarðir verið skornar niður á Íslandi, með meira en 200 þúsund fjár. Deildar meiningar eru um árangurinn af þessum aðgerðum, en ljóst er að tjónið er mikið – bæði fjárhagslegt og tilfinningalegt – fyrir bændur sem hafa ræktað upp sínar hjarðir. Á þessum tíma hafa ríflega 620 bæir gengið í gegnum þær hörmungar.

Riðutilfellum fækkað og hjörðum

Óumdeilt er að riðutilfellum hefur fækkað umtalsvert, en að sama skapi einnig fjölda hjarða í landinu. Þegar niðurskurðaraðgerðir hófust voru 25 varnarhólf af 38 sýkt. Í dag eru átta af 25 hólfum sýkt. Riða hefur komið aftur í nýjan fjárstofn á um 12 prósent bæjanna og á suma oftar en einu sinni. Áætlað er að aflétting riðuhafta verði í Landnámshólfi 31. desember á þessu ári.

Mikið ræktunarstarf er þegar hafið sem felur í sér útbreiðslu á arfgerðunum tveimur sem taldar eru verndandi gegn riðu. Hrútar með slíkar arfgerðir voru fengnir á sæðingastöðvar fyrir síðustu fengitíð og voru nokkrir í hópi þeirra vinsælu. Má búast við að þúsundir lamba muni bera arfgerðirnar eftir sauðburð nú í vor. Eyþór Einarsson, sauðfjárræktarráðunautur hjá Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins, hefur stýrt átaksverkefni í arfgerða- greiningum og er í teymi sem leiðir það verkefni að rækta upp riðuþolinn sauðfjárstofn á Íslandi.

Hann telur æskilegt að yfirdýralæknir hafi tækifæri til að velja mismunandi leiðir þegar upp koma riðutilfelli; í fyrsta lagi að skera allt niður eins og hér er gert, skera allt niður nema verndandi arfgerðir eða bara sýkta gripi þó það séu ekki mikið af verndandi arfgerðum í hjörðinni.

Sjá nánar á bls. 20-22. í nýju Bændablaði sem kom út í morgun

Tíu birkiskógar skuli njóta verndar
Fréttir 4. júlí 2025

Tíu birkiskógar skuli njóta verndar

Land og skógur hefur gefið út fyrstu skrána um sérstæða eða vistfræðilega mikilv...

Súlur 2025 komnar út
Fréttir 4. júlí 2025

Súlur 2025 komnar út

Tímaritið Súlur kom út á dögunum. Súlur er ársrit Sögufélags Eyfirðinga og hefur...

Metfjöldi gesta á Skógardeginum mikla
Fréttir 4. júlí 2025

Metfjöldi gesta á Skógardeginum mikla

Nýr Íslandsmeistari í skógarhöggi og fleiri keppnisgreinum var krýndur í Hallorm...

Útvarp Bændablaðið: Samruni Arla og DMK gefur möguleika á gríðarlegri hagræðingu
Fréttir 4. júlí 2025

Útvarp Bændablaðið: Samruni Arla og DMK gefur möguleika á gríðarlegri hagræðingu

„Kannski sýnir þessi samruni hversu gríðarlega stærðarhagkvæmni er í söfnun og v...

40 þúsund notendur í 24 löndum
Fréttir 4. júlí 2025

40 þúsund notendur í 24 löndum

Smáforritið HorseDay fagnaði þriggja ára afmæli í síðasta mánuði en forritið hef...

Búgreinar misháðar loftslagsbreytingum
Fréttir 4. júlí 2025

Búgreinar misháðar loftslagsbreytingum

Hitabylgjan hér á landi í maí hefði ekki orðið jafnmikil og raun bar vitni nema ...

Ný stefna um líffræðilega fjölbreytni
Fréttir 3. júlí 2025

Ný stefna um líffræðilega fjölbreytni

Í Samráðsgátt stjórnvalda eru nú til umsagnar drög að stefnu um líffræðilega fjö...

Hættir með Klausturkaffi í árslok
Fréttir 3. júlí 2025

Hættir með Klausturkaffi í árslok

Veitingahúsið Klausturkaffi í Skriðuklaustri í Fljótsdal fagnar 25 ára afmæli í ...