Það er ljótt að ljúga

Í æsku var manni kennt að það væri ljótt að segja ósatt og því klingja ævinlega viðvörunarbjöllur þegar maður verður var við að fólk er að kynna fyrir öðrum hluti sem það veit jafnvel sjálft að eru ósannir. Þá er sérlega sárt þegar flutningsmenn „sannleikans“ er fólk í háum embættum og þjónar almennings sem skreyta sig með fínum titlum.

Í æsku var manni líka kennt að maður ætti að nota eigið hyggjuvit til að rýna til gagns og þá vera sérstaklega á varðbergi þegar aðrir fullyrða að eitthvað sé hinn eini rétti sannleikur. Reynslan hefur síðan kennt manni að þegar hart er lagt að manni að meðtaka sannleikann, þá er oftar en ekki maðkur í mysunni og stutt í ósannsögli og staðlausa stafi.

Því miður hefur maður alltof oft horft upp á fólk fara frjálslega með staðreyndir svo ekki sé fastar að orði kveðið. Því til staðfestingar má nefna mörg mál og eitt þeirra kom upp í hugann við lestur á Morgunblaðinu mánudaginn 5. október. Þar var greint frá því að ESA, sem er Eftirlitsstofnun EFTA, hafi sent Íslandi lokaviðvörun. Sú viðvörun er sett fram vegna þess að íslenska ríkið hefur þráast við að tryggja, að við innleiðingu laga vegna framkvæmdar EES-reglna frá Evrópusambandinu, þá standi þær reglur ávallt framar íslenskum lögum. Það eru ekki einhverjir heilalausir hálfvitar sem halda þessu fram, þó svo mætti skilja af orðræðu sumra, heldur lögfræðingastóð með allt ESB-veldið á bak við sig.

Málið snýst einfaldlega um að ef ágreiningur verður um lagatúlkun á milli EES-reglna og annarra settra laga, skuldbindi EFTA-ríkin sig til að setja, ef þörf krefur, lagaákvæði um að það séu EES-reglurnar sem gildi. Undir þetta hafa íslensk stjórnvöld skrifað samkvæmt bókun 35 með EES-samningnum.

Þetta þýðir í raun að ætlast er til að allar reglur og lög sem innleidd eru samkvæmt EES-samningi á Íslandi, lúti lögmálum EES og ESB, en ekki séríslenskum lögum og lagatúlkunum Alþingis.

Hvað sögðu menn við innleiðingu á orkupökkum Evrópusambandsins og þá sér í lagi þeim þriðja? Þá var bent á að með innleiðingunni væru íslensk stjórnvöld að afsala sér valdi yfir stjórn orkumála á Íslandi. Samt fullyrtu sumir íslenskir ráðherrar, þingmenn og hagsmunaaðilar, sem nú reyna að hasla sér völl í orkugeiranum, að það væru fráleitar áhyggjur. Það væru alltaf íslensk lög sem réðu ferðinni og Alþingi hefði þar síðasta orðið. Nú er deginum ljósara að Eftirlitsstofnun EFTA er þeim ekki sammála, hvorki í því máli né nokkru öðru er varðar innleiðingu á reglugerðum og löggjöf Evrópusambandsins. Með slíkum innleiðingum er, samkvæmt þeirra skilningi, verið að afsala valdi til erlendrar ríkjasamsteypu og færa það undir erlenda löggjöf.

Í 21. grein stjórnarskrár Íslands segir orðrétt:
„Forseti lýðveldisins gerir samninga við önnur ríki. Þó getur hann enga slíka samninga gert, ef þeir hafa í sér fólgið afsal eða kvaðir á landi eða landhelgi eða ef þeir horfa til breytinga á stjórnarhögum ríkisins, nema samþykki Alþingis komi til.“

EES lítur greinilega svo á að hnykkja þurfi með ótvíræðum hætti á ákvæðinu um afsal og skilur það svo að með samþykkt 46 alþingismanna á orkupakka 3 og mörgum fleiri málum hafi þeir um leið verið að samþykkja að undirgangast þau lög ESB. Sem sagt, afsal á valdi þar sem EES-reglur eru alltaf rétthærri íslenskum lögum.

Það er ljótt að ljúga og ef þingmenn samþykkja lög sem fela í sér valdaafsal til erlendra ríkja, þá ber þeim skylda til að segja þjóðinni sannleikann.