Erfðagreining eykur rekjanleika nautakjöts

Matís tekur þátt í alþjóðlegu verkefni, BLINK, sem miðar að þróun rekjanleikakerfis fyrir nautakjöt byggðu á erfðamörkum. Kerfið gerir neytendum kleift að staðfesta uppruna kjöts með erfðagreiningu sem ekki er hægt að breyta.

Matís vinnur nú að alþjóðlegu rannsóknaverkefni sem ber heitið BLINK og hefur það að markmiði að þróa nýtt rekjanleikakerfi fyrir nautakjöt. Verkefnið er fjármagnað af EIT Food og hófst árið 2020 í samstarfi við fyrirtæki og stofnanir í Bretlandi og á Ítalíu. Markmiðið er að tryggja neytendum örugga leið til að staðfesta uppruna nautakjöts með erfðagreiningu, sem byggir á nýjustu tækni í erfðafræði.

Erfðastrikamerki fyrir hvern grip

Aðferðin felur í sér að við slátrun nautgrips er tekið lífsýni, til dæmis hár eða vefjasýni, sem sent er til rannsóknar. Þar er erfðaefni einangrað og greind þúsundir erfðamarka í hverjum grip. Út frá þessum upplýsingum er búið til einstakt erfðafræðilegt „strikamerki“ sem fylgir kjötinu alla leið til neytanda. Ólíkt hefðbundnum strikamerkjum er ekki hægt að breyta erfðamerkinu, sem tryggir hámarksöryggi í rekjanleika. Gögnin eru síðan skráð í gagnagrunn ásamt fylgigögnum, sem gerir kleift að sannreyna uppruna kjötsins hvar sem er í virðiskeðjunni.

Ný nálgun gegn matvælasvikum

Ef grunur vaknar um svik í keðjunni, til dæmis rangar upplýsingar á umbúðum, er hægt að senda kjötsýni í erfðagreiningu og staðfesta hvort uppruni þess stemmir við skráðar upplýsingar. Aðferðin er frábrugðin hefðbundnum tegundagreiningum sem áður voru notaðar til að afhjúpa kjötsvindl í Evrópu, þar sem aðeins var greint hvort kjötið væri úr hrossi eða nauti. Með BLINK er hægt að rekja kjötið til einstakra gripa, sem eykur gagnsæi og traust í matvælakeðjunni.

Verkefnið byggir á sömu tækni og stefnt er á að nýta í erfðamengjaúrvali í íslenska kúakyninu á næstu árum. Þróunin er talin stórt skref í átt að auknu öryggi og ábyrgð í matvælaframleiðslu.