Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 1 árs.
Alvarleg bylgja bráðsmitandi veiruskitu gengur nú yfir í Eyjafirði. Sjúkdómurinn smitast með saur og slími frá nösum. Blóð í grönum er meðal einkenna.
Alvarleg bylgja bráðsmitandi veiruskitu gengur nú yfir í Eyjafirði. Sjúkdómurinn smitast með saur og slími frá nösum. Blóð í grönum er meðal einkenna.
Mynd / Berglind Kristinsdóttir
Í deiglunni 27. janúar 2023

Sóttvarnir á alla bæi

Höfundur: Ástvaldur Lárusson

Berglind Kristinsdóttir, bóndi á Hrafnagili í Eyjafjarðarsveit, vakti máls á alvarleika veiruskitunnar sem gengur yfir landið með innleggi á Facebook í vikunni. Hún sagði í samtali við Bændablaðið að samanlagt tjón á fjórða degi væri minnst ein milljón króna, en þá var faraldurinn ekki genginn yfir. Hún kallar eftir að allir bændur taki sóttvarnir alvarlega.

Berglind Kristinsdóttir.

Með myndunum sem Berglind deildi vildi hún sýna bændasamfélaginu hversu alvarleg veiruskitan er og koma af stað umræðu um viðbrögð. „Erum við raunverulega að fara að gera ráð fyrir svona í rekstraráætlunum kúabúa landsins?“ spyr Berglind, en henni finnst ekki eðlilegt að veiruskita sé árlegur viðburður á hverju búi – jafnvel oftar.

„Við erum kannski komin á þann tímapunkt að við þurfum að vera með sambærilegar sóttvarnir á sem flestum bæjum. Ég mun verða mér úti um þær eftir þessa bylgju en það er erfitt að verja sig með einhverjum bökkum og göllum því hún berst með tækjum og tólum líka. Við þurfum að lifa með þessari veiru, en spurningin er; hvernig ætlum við að umgangast hana og passa upp á hvert annað? Það þarf meira upplýsingaflæði og frekari rannsóknir,“ segir Berglind.

Landslagið breytt

„Það er annað landslag í fjósum landsins en fyrir tíu árum. Þú ert að fá verktaka, þjónustumenn fyrir róbótinn og aðra, þannig að það er meiri umgangur í kringum kýrnar en var.“ Smitrakning sé sérlega erfið þar sem umferð utanaðkomandi er mikil. „Ég get engan veginn sagt til um það hvernig veiran kom til okkar.“

Fyrstu einkennin voru samdráttur í mjólkurframleiðslu og minnkað kjarnfóðurát sem Berglind sá í yfirliti fjóstölvunnar. Að hálfum sólarhring liðnum byrjuðu kýrnar að fá drullu. Fyrstu kýrnar veiktust 17. janúar og segir Berglind að fjórum dögum síðar hafi komið önnur bylgja og enn fleiri gripir sýkst. Á sjötta degi, þegar flestar kýrnar voru sjúkar, hafði meðalnyt bæjarins dregist saman um 37% miðað við það sem var fyrir faraldur.

Á flestum bæjum hafa komið faraldrar veiruskitu áður. Berglind segir pestina sem gengur yfir núna vera umtalsvert svæsnari en þær sem hún hefur kynnst. „Það var blóð í drullunni, það kom blóðhlaup úr grönunum og þú ert að heyra hósta. Það tala fleiri um að það sé meira af þessum einkennum núna,“ segir Berglind.

Töpuðu allri lyst

Bændurnir hafa þurft að kalla til dýralækni í nokkur skipti, en önnur viðbrögð hafa verið að gefa kúnum þurran hálm til að róa vömbina og auka aðgengi að saltsteinum og steinefnum. Einnig slökktu þau á kjarnfóðurbásunum þegar þær voru sem veikastar þar sem kýrnar höfðu tapað allri lyst.

„Þær verða þrútnar í kringum augun, með köld eyru og kaldar á síðunni,“ segir Berglind um líkamleg einkenni mjólkurkúnna. „Maður fann til með þeim. Þær voru svo þreyttar, lágu, voru ámátlegar og þung þögn var yfir fjósinu.“ Hún óttast að nokkrar kýr gætu þróað með sér júgurbólgu.

Getur leitt til dauða

Berglind hefur heyrt af veiru­ faröldrum á mörgum bæjum í kringum sig og að sýkingin hafi sums staðar leitt kýr til dauða. Á Hrafnagili hefur engin kýr drepist að svo stöddu, en þar sem faraldurinn er ekki genginn yfir og eftirköstin óljós, vildi Berglind ekki hrósa happi enn sem komið er.

„Við erum búin að fá dýralækni í sumar kýrnar tvisvar – og við erum bara að bíða og vona að þær hjarni við,“ en hún segir umræddar kýr hafa verið mjög stutt frá burði og afar viðkvæmar fyrir.

Skylt efni: veiruskita

Umræða um geðheilsu bænda mikilvæg
Fréttaskýring 8. mars 2024

Umræða um geðheilsu bænda mikilvæg

Vísbendingar eru um að bændur séu líklegri til að þjást af einkennum streitu og ...

Framtíðarlandbúnaður á eftir að stökkbreytast
Fréttaskýring 23. febrúar 2024

Framtíðarlandbúnaður á eftir að stökkbreytast

Á komandi áratugum er líklegt að landbúnaður breytist verulega. Þættir eins og t...

Úrgangsmálin í ólestri
Fréttaskýring 9. febrúar 2024

Úrgangsmálin í ólestri

Í byrjun síðasta árs tóku gildi lög hér á landi þar sem bann er lagt við urðun á...

Bændur telja samningsstöðu sína gagnvart afurðastöðvum veika
Fréttaskýring 30. janúar 2024

Bændur telja samningsstöðu sína gagnvart afurðastöðvum veika

Aðstöðumunur kúabænda vegna mismunandi stuðnings við kvótakaup milli landsvæða h...

Auður, kvóti, mjólk og skuld
Fréttaskýring 26. janúar 2024

Auður, kvóti, mjólk og skuld

Þegar tiltekinn hópur bænda hefur tök á að eignast mjólkurkvóta með því að vera ...

Dýrmæt erfðaefni dreifast víða
Fréttaskýring 13. janúar 2024

Dýrmæt erfðaefni dreifast víða

Eyþór Einarsson, ráðunautur hjá Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins (RML), segir að ...

Ræktunarland verður kortlagt
Fréttaskýring 8. desember 2023

Ræktunarland verður kortlagt

Gert er ráð fyrir að þingsályktunartillaga um nýja landsskipulagsstefnu til 15 á...

Mikilvægi sjálfsaflahlutfalls
Fréttaskýring 17. nóvember 2023

Mikilvægi sjálfsaflahlutfalls

Hugtakið „fæðuöryggi“ hefur verið mikið til umræðu undanfarin misseri. Ef litið ...