Hverjum kemur þetta við?
Höfundur: Páll Auðar Þorláksson
Á myndinni hér til hliðar, sem Magnús Hlynur Hreiðarsson tók og birtist hér í Bændablaðinu fyrir ári, er Guðmundur Ingvarsson bóndi í Akurgerði 2 að hjálpa undirrituðum að brennimerkja kind sem gengið hafði úti í 2 ár í nærliggjandi afrétti okkar Ölfusinga. Ekki var hægt að eyrnamerkja kindina vegna þess hve gömul hún var.
Fleiri kindur bárust mér í fyrra sem voru í slæmu ástandi og hjálpaði Guðmundur mér að koma þeim á legg. Tvö lömbin voru þannig á sig komin að við urðum að troða upp í þau heyi og styðja á fætur. Mæður þessara lamba komu aldrei fram, höfðu væntanlega drepist.
Er vel var liðið á þorra á þessu ári fóru okkur Ölfusingum að berast kindur úr fyrrgreindum afrétti, og bjóst ég við að ástand kindanna væri svipað og í fyrra. Þá hafði ég samband við Matvælastofnun en þar var sagt „okkur kemur þetta ekkert við, þetta er mál sveitarstjórnar“.
Fyrr á árum hafði ég samband við Ólaf Dýrmundsson, P.H.D. ráðunaut hjá Bændasamtökum Íslands, og Sigurð Sigurðarson sem þá var yfirdýralæknir út af svona málum, og þeir létu þessi mál sig varða.
Á síðasta Búnaðarþingi var samþykkt ályktun til sveitarstjórna um úrbætur á smölun á öllu landinu. En framkvæmd á afréttarsmölun er verst í landnámi Ingólfs Arnarsonar, þaðan sem formaður Sambands sunnlenskra sveitarfélaga kemur. Þaðan eru enn að berast kindur þegar þetta er ritað.
Samkvæmt ályktun Búnaðarþings á að bíða til haustsins með úrbætur. En það er of seint að mínu mati því að kindur eru að finnast lifandi núna um og eftir páska og styttist í að sauðburður hefjist á hálendi Íslands. Því væri óskandi að björgunarsveitir á Íslandi gætu sinnt því að leita uppi og bjarga þessum kindum. Hægt væri t.d. að fá flugvél til fjárleitar á afréttum Árnesþings, eins og víða er gert. Það er tekið fram í fjallskilareglugerðum að það á að greiða fyrir eftirleitir.
Þetta ófremdarástand á smalamennsku hér, hefur varað áratugum saman. Þá hefur samráðsnefnd um úrbætur aldrei verið kölluð saman. Sú nefnd er skipuð 3 mönnum úr Árnesþingi og 2 mönnum úr Kjalarnesþingi. Það skal tekið fram að við Ölfusingar stöndum í mikilli þakkarskuld við bóndann á Vogsósum í Selvogi, Snorra Þórarinsson, hvernig hann hefur sinnt eftirleitum á afrétti Ölfusinga. Einnig starfsmönnum Hellisheiðarvirkjunar sem láta vita ef þeir verða varir við eftirlegukindur o.fl.
Við bændur viljum geyma fé okkar á húsi, en hirðum vel flestir lítt um að geyma fé í skattaskjólum. Hvað þá í skjóli skrattans. Það er varla gott, og ekki til að auka sölu á kindakjöti, að taka upp búskaparhætti Hrafna-Flóka.
Virðingarfyllst,
Páll Auðar Þorláksson,
sauðfjárbóndi Sandhóli, Ölfusi
