Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 2 mánaða.
Vetrarhúm
Líf og starf 9. september 2025

Vetrarhúm

Höfundur: Hönnun: Bryndís Víglundsdóttir - Uppskrift: Margrét Jónsdóttir

Haustið er handan við hornið og veturinn nálgast og gott að eiga góða lopapeysu á svölum dögum. Hér kemur enn ein peysan úr smiðju Þingborgar og nú er það peysa sem Bryndís Víglundsdóttir hefur hannað. Bryndís leggur inn peysur til sölu í Þingborg og hver peysa er einstök sem hún gerir. Þess má geta að Bryndís er á tíræðisaldri, en það stoppar ekkert hennar frjóa huga og fimu fingur. Litavalið er einstakt og fallega saman sett. Lesendur Bændablaðsins fá hér að njóta hennar hönnunar í þessari fallegu peysu.

Stærð S M-L XL
Yfirvídd í sm 88 100 117
Ermalengd í sm: 46 48 50
Bolsídd í sm: 45 46 48

Lesið uppskriftina yfir áður en hafist er handa, það getur verið mikilvægt til að fá góða yfirsýn yfir verkefnið. Þau lengdarmál sem hér eru gefin upp á bol og ermum eru aðeins til viðmiðunar. Mælið þann sem á að fá flíkina til að peysan passi.

Efni og áhöld: Þingborgarlopi. Svartur sauðalitur í aðallit 450-500-550 g, Slettuskjótt, Hörpugull eða jurtalitað Dóruband í mynstur og að auki 1 ljósgrár sauðalitur. Gefnir eru upp 4 mynsturlitir, en hægt er að fækka þeim ef vill. Það þarf eina dokku af Slettuskjóttu eða Hörpugulli, eða eina hespu af Dóru-bandi í mynsturlit 2, mun minna þarf af öðrum litum og tilvalið að nýta afganga ef til eru. Eins má prjóna þessa peysu úr öðrum lopa en hér er gefinn upp, en gætið þó alltaf að prjónfestu.

Prjónar: Hringprjónar 4,5 og 5,5 mm 80 sm, Hringprjónn 5,5 mm 60 sm, Sokkaprjónar 4,5 mm og 5,5 mm, Hringprjónn 5,5 mm 40 sm. Stórar nælur til að geyma lykkjur undir höndum Saumnál í frágang Prjónfesta: 15 lykkjur og 18 umferðir = 10X10 sm

Athugið að mæla prjónfestu, hún er mjög misjöfn fyrir hvern og einn. Það getur þurft að nota minni eða stærri prjóna. Prjónið prufu og sé hún prjónuð í hring fæst besta niðurstaðan, þvoið hana og klippið svo í sundur, leggið til og mælið.

Peysan er prjónuð í hring, ermar, bolur og axlastykki. Stroff í þessari uppskrift er garðaprjón, en hægt er að hafa aðra stroffgerð ef vill. Eins er hægt að hafa litarönd í stroffi, eina eða fleiri.

Bolur: Fitjið upp 132-152-176 lykkjur í aðallit á 4,5 mm 80 sm langa hringprjóninn. Prjónið stroff 6 garða. Skiptið yfir á 5,5 mm hringprjóninn 80 sm langa. Prjónið eina umferð í aðallitnum og mynstur þar á eftir. Prjónið svo í aðallit þar til bolur mælist 45-48 sm. Geymið bolinn.

Ermar: Fitjið upp 36-40-40 lykkjur í aðallit á 4,5 mm sokkaprjóna og prjónið stroff eins og á bol. Skiptið síðan á 5,5 mm sokkaprjóna. Eftir að mynstri lýkur er aukið út um 1 lykkju í byrjun umferðar og 1 lykkju í lok umferðar. Þetta er endurtekið 8-8-9 sinnum jafnt upp ermi, prjónið u.þ.b. 8 umferðir á milli útaukninga. Þegar ermi er lokið eiga því að vera 54-58-60 lykkjur á prjóninum. Gerið tvær eins ermar.

Axlastykki: Notið áfram langa hringprjóninn. Setjið 9-10-11 lykkjur undir ermi (4- 5-5 fyrstu og 5-5-6 síðustu í umferð) á stóra nælu. Setjið fyrstu 9-10-11 lykkjurnar af bol líka á stóra nælu. Prjónið ermi við 45-48-49 lykkjur og síðan 57-66-77 lykkjur af bol. Setjið næstu 9-10-11 lykkjur af bol á nælu. Gerið sama við hina ermina og prjónið hana við og síðan 57-66- 77 lykkjur af bol. Nú eiga að vera 204-228-252 lykkjur á prjóninum.

Úrtaka: Í fyrstu úrtöku þurfa að vera 203-224-252 lykkjur á prjóninum. Í stærð S þarf því að fækka um 1 lykkju á undan úrtöku og í stærð M-L að fækka um 4 lykkjur jafnt yfir prjóninn. Hægt er að gera það jafnóðum og tekið er úr. Tvö X saman tákna 2 lykkjur prjónaðar saman. Í hverri úrtöku fækkar um 29-32-36 lykkjur. Eftir 4 úrtökur eru því á prjóninum 87-96-108 lykkjur. Takið úr til viðbótar í næstsíðustu umferð 15-18-22 lykkjur jafnt yfir prjóninn. Þá eru í hálsmáli 72-78-86 lykkjur. Hægt er að taka meira úr til að þrengja hálsmál ef vill. Hér er mælt með snúrukanti (I-cord). Notið 4,5 mm prjón. Snúrukantur er gerður þannig: Prjónið tvær lykkjur, prjónið tvær lykkjur saman, setjið þessar þrjár aftur upp á vinstri prjóninn og endurtakið þar til komið er að enda. Þegar hálsmál er með snúrukanti þarf það að vera aðeins vítt, þar sem þessi affelling gefur ekki eftir. Hægt er að taka minna úr í síðustu úrtökunni og hafa hálsmál víðara og þó mælt sé með snúrukanti hér, er hægt að gera hálsmál hvernig sem óskað er.

Tengið snúrukantinn saman, lykkjið saman undir höndum og gangið frá öllum endum. Saumið saman garðaprjónið, hafi það verið prjónað fram og til baka.

Þvottur: Þvoið peysuna í höndum í volgu vatni – 30°C með góðri ullarsápu eða mildu þvottaefni. Skolið mjög vel og kreistið vatnið vel úr, leggið til þerris. Á mörgum þvottavélum eru góð ullarkerfi og alveg óhætt að þvo peysuna í vél ef vélin þæfir ekki ullina. Gott er að prófa kerfið á einhverju öðru en uppáhaldspeysunni. 

Lausn á vísnagátu
Líf&Starf 24. nóvember 2025

Lausn á vísnagátu

Lausnin á vísnagátu Guðbjörns Sigurmundssonar í síðasta Bændablaði er orðið mál.

Skákmánuðurinn janúar
Líf&Starf 3. febrúar 2025

Skákmánuðurinn janúar

Janúarmánuður hefur lengi verið frekar stór skákmánuður á Íslandi. Í þeim mánuði...

Þörfnumst heilbrigðara sambands við tímann
Líf&Starf 13. desember 2024

Þörfnumst heilbrigðara sambands við tímann

Carl Honoré, sem gjarnan hefur verið kallaður rödd alþjóðlegu Hæglætishreyfingar...

Sækja áhrif til Suður-Evrópu
Líf&Starf 9. október 2024

Sækja áhrif til Suður-Evrópu

Í síðustu úthlutun Matvælasjóðs fengu bændur í Syðra-Holti í Svarfaðardal rúmleg...

Brautryðjandi í búskap með íslenska hesta í Noregi
Líf&Starf 14. ágúst 2024

Brautryðjandi í búskap með íslenska hesta í Noregi

Ingebjørg Helkås Vaa fæddist í Noregi 14. júlí 1933, yngst fimm systkina. Hún va...

Stjörnuspá vikunnar
Líf&Starf 2. júlí 2024

Stjörnuspá vikunnar

Vatnsberinn veit vart í hvorn fótinn hann á að stíga þessa dagana. Lífið virðist...

Heitt poppkorn er hollt sælgæti!
Líf&Starf 10. maí 2022

Heitt poppkorn er hollt sælgæti!

Svo hljóðaði auglýsing er birtist á síðu Morgunblaðsins í júlílok árið 1968 - en...

Lesning fyrir heilabilaða
Líf&Starf 4. maí 2022

Lesning fyrir heilabilaða

Þegar ég setti saman bókina Í húsi afa míns sem kom út fyrir tólf árum, hvarflað...