Stórhríð í sálinni

Flestum er í fersku minni ofsaveðrið sem geysaði í fyrravetur með margskonar erfiðleikum og afleiðingum. Bændur á Norðurlandi urðu fyrir því að missa búfé, lentu í einangrun í sambandsleysi, rafmagnsleysi, algjörri ófærð og veðurofsa, línur, girðingar og fleiri mannvirki urðu fyrir skaða. Nú er stórhríðarspá og þá er mannlegt og næstum sjálfvirkt að á huga þeirra sem lentu í hremmingum í fyrra leiti ótti og óhugur.

Spurningar eins og, er ég búin að undirbúa allt nóg og vel? Svarið er næstum alltaf að eitthvað hefði verið hægt að gera enn meira til að tryggja öryggi og líðan fjölskyldunnar, bústofn, byggingar og önnur mannvirki á bænum. Það er jú alltaf hægt að gera betur og öll verkin klárast aldrei. Efasemdir sækja að. Verður í lagi með þakið á skemmunni? Hrossin?

Sálfræðileg þekking segir okkur að þegar fólk upplifir sambærileg sálræn bendi, aðstæður, ástand, viðburði, og áður sköpuðu erfiðleika og áföll sækir kvíði, óhugur og ótti sjálfkrafa. Verst líður þeim sem áður hafa upplifað óviðráðanlega ógn, eins og náttúrhamfarir til dæmis. Lent í að verða algjörlega uppgefnir og örmagna baráttunni við að bjarga því sem bjargað verður og jafnvel ekki tekist. Þannig er mannlegt og eðlilegt. Því hljóta margir að eiga erfitt með svefn, finna fyrir kvíða, þyngslum, óróleika, pirringi, og ótta nú þegar stórhríðarveður er í vændum.

Þá er mikilvægt sérstaklega fyrir fólk sem fjarri öðrum, á sveitabæjum en ekki í þéttbýlum götum bæja, þorpa og borga, að tala saman. Takið símann úr vasanum og hringið í nágrannana, minnið hvort annað á, finnið samkenndina og samhuginn, núna. Verið í bandi næstum dagana, þéttu bandi við einhverja sem þið veljið, vonum að símasambandið haldi. Setjið alltaf í forgang að tryggja ykkar öryggi og fólksins ykkar, ekki fara út í tvísýnu. Ef tími er til komið þá fyrir línu til að ganga eftir ef þið verið á ferð úti í snarvitlausu veðri. Undirbúið eins og kostur er númer eitt, ykkar öryggi og fólksins ykkar og hikið ekki við að sleppa ferðum sem gætu verið áhættusamar. Það er líka í mannlegu eðli að vilja bjarga þegar ógnarástand ríkir, vera sá sem ekki bregst, sá sem stígur fram. Þess vegna sækir óróleiki að þegar stórhríð geysar og fólki hættir til að ana út til að gá að einhverju, jafnvel þó ekki sjái út úr augum. Ákveðið fyrir fram að fara ekki í húsin í snarvitlausu veðri, bara ekki. Verum skynsöm og varkár og ætlum okkur af fyrir okkur sjálf og okkar fólk hvort sem er í Covid eða stórrhríð.