Stærsta krísan í langan tíma

„Þetta er gríðarlega alvarlegt ástand, ein stærsta krísa sem við höfum staðið frammi fyrir í langan tíma, mörg bú verða ekki rekstrarhæf og við horfum fram á mikla byggðaröskun verði ekki eitthvað róttækt gert í stöðunni. Sauðfjárrækt er eina alvöru byggðastefnan sem rekin er hér á landi og við okkur blasir hrun á ákveðnum svæðum,“ sagði Einar Ófeigur Björnsson, stjórnarmaður í Bændasamtökum Íslands, en hann átti einnig sæti í nefnd sem stóð að gerð búvörusamninga.

 

Félag sauðfjárbænda í Suður-Þingeyjarsýslu  og Félag sauðfjárbænda í Eyjafirði héldu fund á Hrafnagili á mánudagskvöld og var vel mætt. Fundarefnið var verðlækkun á sauðfjárafurðum nú í haust og hvað væri til ráða í stöðunni.

 

Á fundinn mættu framkvæmdastjóri og formaður stjórnar Norðlenska, Ágúst Torfi Hauksson og Sigurgeir Hreinsson, og Eiður Gunnlaugsson frá Kjarnafæði, sem á SAHun á Blönduósi og hlut í sláturhúsinu á Vopnafirði. Formaður og framkvæmdastjóri Landssamtaka sauðfjárbænda, þeir Þórarinn Ingi Pétursson og Svavar Halldórsson, voru einnig á fundinum. Þórarinn Ingi fór yfir röksemdir LS í málinu og til hvaða aðgerða hefði verið gripið af hálfu samtakanna. Ágúst Torfi og Eiður skýrðu sjónarmið afurðastöðvanna og kváðu þær hafa verið nauðbeygðar að grípa til þess ráðs að lækka afurðaverð til bænda vegna slæmrar stöðu. Fram kom í máli Sigurgeirs að tap af rekstri sláturhúsanna í landinu á liðnu ári væri yfir 800 milljónir króna.

 

Sá sem hefur engu að tapa

 

Bændur voru margir ómyrkir í máli á fundinum og fannst harkalega að sér vegið. Þeir hefðu fremur kosið að afurðastöðvar hefðu beint spjótum sínum að versluninni í landinu sem augljóslega tæki alltof mikið til sín. Eftir sætu bændur og afurðastöðvar með sárt ennið. Þegar væri búið að hagræða „í drasl“ innan afurðastöðvanna, án þess að það kæmi bændum til góða. 

 

„Hættulegasti andstæðurinn er sá sem hefur engu að tapa,“ sagði Guðrún Tryggvadóttir í Svartárkoti í Bárðardal. Búið væri að berja á bændum árum saman án þess þeir hefðu staðið í lappirnar og verslunin hefði tögl og hagldir. −„Nú ættum við að taka slaginn.“

 

Þurfum við að eiga fyrirtækið?

 

Þeirri hugmynd var varpað upp að fækka sláturhúsum í landinu jafnvel niður í eitt sem yrði þá í stífri keyrslu. Var henni ekki illa tekið. Birgir Arason, formaður Félags eyfirskra sauðfjárbænda, sagði óhjákvæmilegt fyrir bændur að velta því fyrir sér hvort þeir ættu yfirleitt að halda sínum eignarhlut í Norðlenska, „þurfum við að eiga þetta fyrirtæki, er tímabært núna að láta það frá sér?“ spurði hann.