Vinsamlegast athugið að þetta efni er eldra en 4 mánaða.
Smjörborgari
Líf og starf 23. júlí 2025

Smjörborgari

Höfundur: Haraldur Jónasson

Fita flytur bragð og feitur hamborgari er bragðlaukunum lífsnauðsynleg fæða í sumarhasarnum. Á grillinu má hann jafnvel vera þykkur líka. En það þarf þó ekki XL hamborgarabrauð. Þar drögum við línuna.

Grillborgari er hin fullkomna sumarfæða. Vandamálið er að fá almennilegt hakk. Helst þarf að fara í kjötbúð og greiða steikarverð fyrir feitt hakk. Auðvitað á að gera það endrum og sinnum enda fátt betra en góður borgari úr úrvals hakki með réttri fituprósentu. Gott að blanda saman öxl og bringu. En ef við setjum spilin á borðið þá er ekki alltaf verið að rjúka út í kjötbúð eftir hakki og þá stöndum við frammi fyrir að kaupa hamborgaraplatta í búðinni fyrir nánast sama ef ekki hærra kílóverð og hjá slátraranum. Nú eða kippa með nautgripahakki úr kjötkælinum og fita það einfaldlega upp.

Nautahakk út úr búð er yfirleitt í kringum 10 prósent fita en til að hamborgari sé sæmilega ætur er æskilegt að fituprósentan sé ekki mikið minni en 25 prósent. Sér í lagi ef grillborgarinn á að vera sæmilega þykkur. Því hakk á að vera eldað í gegn. Þykkur borgari þýðir lengri tími á grillinu og há fituprósenta ver borgarann fyrir því að þorna ekki úr hófi fram.

Talandi um úr hófi fram þarf að passa að hamborgarinn endi ekki sem kjöthleifur. Grillborgari ætti að vera á bilinu 100 til 150 grömm að þyngd. Köllum hinn ákjósanlega sumarborgara 135 grömm. Ef próteinþörfin er meiri en það þarf að grilla tvo platta.

Aðferðafræðin

Það eru nokkrar leiðir til að ná upp fituprósentunni en einfaldasta leiðin fyrir hinn venjulega neytanda er að blanda smjöri saman við hakkið. Til að gulltryggja svo djúsínessið má endilega bæta feitum osti út í líka.

Vandamálið er að bræðslustig smjörs er frekar lágt. Trixið er að frysta smjörklump og rífa hann svo niður með grófu rifjárni. Rífa svo Havartí, Sveitabita eða annan gúmmelaðiost niður og blanda hratt og örugglega við hakk úr kjörbúðinni. Þau sem eiga hamborgarapressu nýta hana en aðrir móta kúlu úr blöndunni og kremja hana með verklegum spaða eða stórri niðursuðudós. Gott að nota stóru Ora Grænar dósina sem var keypt fyrir jólin en gleymdist að nota. Fínt að klippa niður smjörpappír og kremja hakkið á milli pappírslaga.

Þetta er ekki mikið flóknara. Grilla við miðlungsháan hita svo osturinn brenni ekki. Muna að grilla í gegn. Krydda með salti og pipar, kannski smá hvítlauksdufti og til að skrúfa herlegheitin upp í ellefu þá er gott að toppa borgarann með meiri osti og þá auðvitað amerískum og appelsínugulum.

Smjör-ostborgari eitt stk.

100 g nautahakk 10 %
20 g ostur 26%
15 g smjör
Örlítið hvítlauksduft
Salt og pipar eftir smekk

Grillborgarasósa
Mæjónes 3 msk.
Tómatsósa 2 msk.
Saxaðar súrar gúrkur 1 msk.
Gult amerískt sinnep 1 msk.

Salt og pipar eftir smekk

Lausn á vísnagátu
Líf&Starf 24. nóvember 2025

Lausn á vísnagátu

Lausnin á vísnagátu Guðbjörns Sigurmundssonar í síðasta Bændablaði er orðið mál.

Skákmánuðurinn janúar
Líf&Starf 3. febrúar 2025

Skákmánuðurinn janúar

Janúarmánuður hefur lengi verið frekar stór skákmánuður á Íslandi. Í þeim mánuði...

Þörfnumst heilbrigðara sambands við tímann
Líf&Starf 13. desember 2024

Þörfnumst heilbrigðara sambands við tímann

Carl Honoré, sem gjarnan hefur verið kallaður rödd alþjóðlegu Hæglætishreyfingar...

Sækja áhrif til Suður-Evrópu
Líf&Starf 9. október 2024

Sækja áhrif til Suður-Evrópu

Í síðustu úthlutun Matvælasjóðs fengu bændur í Syðra-Holti í Svarfaðardal rúmleg...

Brautryðjandi í búskap með íslenska hesta í Noregi
Líf&Starf 14. ágúst 2024

Brautryðjandi í búskap með íslenska hesta í Noregi

Ingebjørg Helkås Vaa fæddist í Noregi 14. júlí 1933, yngst fimm systkina. Hún va...

Stjörnuspá vikunnar
Líf&Starf 2. júlí 2024

Stjörnuspá vikunnar

Vatnsberinn veit vart í hvorn fótinn hann á að stíga þessa dagana. Lífið virðist...

Heitt poppkorn er hollt sælgæti!
Líf&Starf 10. maí 2022

Heitt poppkorn er hollt sælgæti!

Svo hljóðaði auglýsing er birtist á síðu Morgunblaðsins í júlílok árið 1968 - en...

Lesning fyrir heilabilaða
Líf&Starf 4. maí 2022

Lesning fyrir heilabilaða

Þegar ég setti saman bókina Í húsi afa míns sem kom út fyrir tólf árum, hvarflað...