Óttast að skörð verði höggvin í byggðirnar

Formaður Landssamtaka sauðfjár­bænda segir tillögur ráðherra um lausn á vanda sauðfjárbænda ekki taka heildstætt á vandanum og óttast að stærri bú og yngri bændur muni einna helst taka tilboðinu og bregða búi.

Oddný Steina Valsdóttir, bóndi og formaður Landssamtaka sauðfjárbænda, segir að lausnin sem landbúnaðarráðherra leggi til taki ekki á vandanum heildstætt.

„Í tillögu ráðherra vantar alveg að það sé tekið á núverandi niðursveiflu á markaði. Umframmagnið á markaði núna er um 20% vegna þess að það hefur lokast á markaði erlendis, meðal annars í Noregi, Rússlandi og Spáni.“

Óttast að yngri sauðfjárbændur bregði búi

Þegar Oddný er spurð hvort hún hafi heyrt hljóðið í sauðfjárbændum, hvað þeir segi um tillögur og hvort þeir ætli að taka tilboði landbúnaðarráðherra, svarar hún að stutt sé síðan að tillögur ráðherra voru gefnar út.

„Ég geri mér því ekki enn grein fyrir því hvernig bændur ætla að bregðast við. Í tillögunum er mikill hvati fyrir að sauðfjárbændur hætti búskap en minni hvati til að þeir fækki fé sem er á allan hátt samfélagslega betra.

Þrátt fyrir að erfitt sé að ráða í stöðuna og spá í framtíðina óttast ég að það verði einna helst yngri bændur og stærri bú sem koma til með að taka tilboðinu og hætti sauðfjárbúskap.“

Erfitt að vinna úr hugmyndum ráðherra

Haraldur Benediktsson, alþingis­maður og formaður fjárlaganefndar Alþingis, segir að vandi verði að vinna úr hugmyndum ráðherra varðandi lausn á vanda sauðfjárbænda.

„Fyrstu viðbrögð mín eru að mér finnst mestu máli skipta hvernig við ætlum að bæta afkomu sauðfjárbænda til lengri tíma.   Auðvitað stóð aldrei annað til en að bregðast við þeim forsendubresti sem sauðfjárrækt hefur orðið fyrir.“ 

Hefði átt að draga sláturleyfishafa að borðinu líka

„Ég sakna þess að sláturleyfishafar séu ekki á einhvern hátt dregnir að þessu borði með markvissum hætti. Búinn verði til eðlilegur grunnur fyrir þá til að starfa saman á erlendum mörkuðum. Einnig að stuðla að áframhaldandi hagræðingu í sláturhúsageiranum ásamt rannsókna- og þróunarstarfi sem eykur virði sauðfjárafurða. Ekkert skiptir meira máli en að takist að hækka aftur afurðaverð í haust.  Ég verð að segja að mér finnst sú gríðarlega lækkun á afurðaverði sem hefur verið kynnt ekki hafa verið útskýrð. Hefði tíminn verið nýttur hefði verið hægt að ná mikilli hagræðingu strax á þessu ári.“

Ekki meiri eyðibýlastefnu

„Alþingismenn hafa fengið margar ályktanir sveitarstjórna úti um allt land. Þær hafa áhyggjur af þróun byggðar vegna ástandsins í sauðfjárræktinni. Ég óttast þessa fækkunarumræðu sem komin er í gang. Það verður mikið vandaverk að útfæra þetta tilboð sem fram kemur í tillögum ráðherra um starfslok sauðfjárbænda. Ég hefði mun frekar viljað sjá tilboð um tímabundna fækkun fjár,“ segir Haraldur.

Hann segist þó ekkert vilja útiloka starfslok einhverra bænda, en á þeim grunni þurfi þó að reisa einhvern rekstur á jörðunum til framtíðar.

„Í sjálfu sér skiptir samfélögin ekki öllu máli hvort menn búa með sauðfé á jörðunum eða stunda þar annan verðmætaskapandi rekstur.  Ég vil ekki meiri eyðibýlastefnu.  Það var ekki það sem sveitarstjórnir voru að kalla eftir með ályktunum sínum.“